Του Κώστα Μεταξά (υποψήφιου δημοτικού συμβούλου, με το συνδυασμό του Λευτέρη Ιωαννίδη, «Κοζάνη Τόπος Να Ζείς»)
Κάθε υποψήφιος στην αυτοδιοίκηση καλείται να γνωρίζει βασικές έννοιες για το ρόλο που καλείται να διαδραματίσει είτε εκλεγεί είτε συνεχίσει σαν δημότης να ενδιαφέρεται για τον τόπο που ζει και δραστηριοποιείται. Η «αλφαβήτα» απευθύνεται σε κάθε ενεργό πολίτη – δημότη που θέλει να γνωρίζει πώς επηρεάζεται η ζωή του, το μέλλον του και η καθημερινότητά του από την πολιτική και τις αποφάσεις των οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σε όλους όσους πιστεύουν ότι η αυτοδιοίκηση έχει αναλάβει πλέον νέους ρόλους πολιτικούς, κοινωνικούς αλλά κυρίως αναπτυξιακούς. Σε πολίτες που θεωρούν ότι πρέπει να συμμετέχουν στη διαμόρφωση των επιλογών για την αυριανή μέρα.
Αυτοδιοίκηση
…Η έννοια αυτοδιοίκηση προέρχεται από το ρήμα αυτοδιοικούμαι και σημαίνει διοίκηση χωρίς εξάρτηση. Ένας απλός και περιεκτικός ορισμός της αυτοδιοίκησης, την ορίζει ως το διοικητικό σύστημα, του οποίου τα όργανα έχουν την εξουσία να αποφασίζουν επί των τοπικών θεμάτων με δικά τους όργανα, στο πλαίσιο γενικών κανόνων που διέπουν την οργάνωση και λειτουργία τους. Ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης κατοχυρώνεται στο άρθρο 102 του Συντάγματος. Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) είναι Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, που το καθένα έχει αναφορά σε συγκεκριμένη εδαφική περιφέρεια της ελληνικής επικράτειας και έχουν ως σκοπό τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων (ζητημάτων). Διακρίνονται σε ΟΤΑ πρώτου βαθμού (Δήμοι) και σε ΟΤΑ δεύτερου βαθμού (Περιφέρειες)…
…Το άρθρο 102 του Συντάγματος κατοχυρώνει ουσιώδη στοιχεία της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως:
1. Η ξεχωριστή νομική προσωπικότητα από εκείνη του κράτους υπό τη στενή έννοια.
2. Η λειτουργική (διοικητική) αυτοτέλεια, η διοίκηση δηλαδή, των τοπικών υποθέσεων, χωρίς την υποχρέωση υποταγής σε οδηγίες και εντολές από την κεντρική ή αποκεντρωμένη διοίκηση.
3. Η οικονομική – δημοσιονομική αυτοτέλεια, υπό την έννοια της αυτοτελούς διαχείρισης ξεχωριστού προϋπολογισμού και απολογισμού και της ύπαρξης ιδίας περιουσίας και εσόδων και ιεράρχησης δαπανών. Διασφαλίζεται με δική τους ευθύνη αλλά και με την υποχρέωση του Κράτους να λαμβάνει νομοθετικά, κανονιστικά και δημοσιονομικά μέτρα που απαιτούνται για την εξασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ και των πόρων που είναι αναγκαίοι για την εκπλήρωση της αποστολής και την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους.
4. Η οργανική αυτοτέλεια, η οποία έγκειται, αφενός μεν στον αυτοκαθορισμό από τους ΟΤΑ των φορέων των οργάνων που τους διοικούν, αφετέρου δε στον τοπικό διαχωρισμό του προσωπικού των ΟΤΑ από το προσωπικό των υπό στενή έννοια δημοσίων υπηρεσιών.
Βαθμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες είναι αυτοδιοικούμενα κατά τόπο Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Είναι ισότιμοι θεσμοί και μεταξύ τους δεν υφίστανται σχέσεις ελέγχου και ιεραρχίας. Συνδέονται με σχέσεις συνεργασίας και συναλληλίας, οι οποίες αναπτύσσονται βάσει του νόμου, κοινών συμφωνιών, καθώς και με το συντονισμό κοινών δράσεων. Οι ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού σχεδιάζουν και υλοποιούν πολιτικές σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, μέσα στα όρια των αρμοδιοτήτων τους σύμφωνα με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής της χώρας, αξιοποιώντας τις εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές.
Τα όργανα διοίκησης ενός δήμου είναι το δημοτικό συμβούλιο, η οικονομική επιτροπή, η επιτροπή ποιότητας ζωής, η εκτελεστική επιτροπή, ο Δήμαρχος και οι Αντιδήμαρχοι. Αντίστοιχα τα όργανα της Περιφέρειας είναι ο Περιφερειάρχης, οι Αντιπεριφερειάρχες, το περιφερειακό συμβούλιο, η οικονομική επιτροπή και η εκτελεστική επιτροπή…
από το «Λεξικό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης» του Ζαχαρία Εμμ. Δοξαστάκη (2017)
