Γράφει ο Αγγειοχειρουργός Αγγειολόγος Κωνσταντίνος Ν. Ξηρομερίτης Διευθυντής Δ’ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής-Ενδοαυλικό Laser Φλεβικών Παθήσεων Metropolitan General:
Αν και οι παθήσεις στις οποίες εξειδικεύεται ένας αγγειοχειρουργός είναι αρκετά διαδεδομένες και συχνές, δυστυχώς αρκετοί είναι αυτοί που αν και υποφέρουν από αυτές, δε γνωρίζουν ότι πρέπει να απευθυνθούν στην συγκεκριμένη ειδικότητα.
Ένας αγγειοχειρουργός ασχολείται με τη θεραπεία των παθήσεων του αγγειακού συστήματος του ανθρώπου. Ποιες παθήσεις όμως σχετίζονται άμεσα με αυτό και πότε πρέπει να τον επισκεφτούμε;
Ποια είναι η διαφορά της φλέβας από την αρτηρία;
Για να αντιληφθούμε την ιδιότητα του αγγειοχειρουργού θα πρέπει να καταλάβουμε αρχικά το πως λειτουργεί το αρτηριακό και το φλεβικό σύστημα του οργανισμού μας. Βασικό βήμα προς την κατανόησή του είναι να διαχωρίσουμε τις φλέβες από τις αρτηρίες. Οι αρτηρίες είναι τα αγγεία που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά στο υπόλοιπο σώμα, ενώ οι φλέβες επιστρέφουν το αίμα, που δεν έχει πια πολύ οξυγόνο, από διάφορες περιοχές του σώματος, πάλι πίσω στην καρδιά.
Οι φλέβες στα πόδια μας, ανάλογα με το πόσο βαθιά βρίσκονται, διακρίνονται σε επιφανειακές και σε βαθιές. Η φλεβική επιστροφή στην καρδιά γίνεται κυρίως μέσω των βαθιών φλεβών και όχι των επιφανειακών. Γι’ αυτό το λόγο όταν οι επιφανειακές φλέβες νοσούν (π.χ. ευρυαγγείες και κιρσοί) μπορούν να αφαιρεθούν χωρίς να επηρεάζεται η φλεβική κυκλοφορία.
Φλεβίτιδα ή φλεβική ανεπάρκεια;
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με τον όρο «φλεβίτιδα». Πρόκειται για έναν γενικευμένο προσδιορισμό, τον οποίο χρησιμοποιούμε καθημερινά για να αναφερθούμε σε αυτό που επιστημονικά ορίζεται ως φλεβική ανεπάρκεια των επιφανειακών φλεβών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάποια φλέβα διογκώνεται και ξεχειλώνει. Συνεπώς, οι όροι φλεβίτιδα και φλεβική ανεπάρκεια αναφέρονται στο ίδιο πράγμα, στην αδυναμία δηλαδή των φλεβών των ποδιών να επιστρέψουν το αίμα πίσω στην καρδιά. Το αίμα λιμνάζει στο πόδι και εν τέλει οδηγεί σε πρήξιμο και αίσθημα βάρους στο τέλος μιας κουραστικής ημέρας.
Βασικά συμπτώματα της φλεβικής ανεπάρκειας / φλεβίτιδας είναι τα βαριά, κουρασμένα, πρησμένα πόδια και το έντονο κάψιμο ιδιαίτερα με την αύξηση της θερμοκρασίας τους καλοκαιρινούς μήνες. Σε πιο προχωρημένα στάδια της πάθησης μπορεί να παρατηρηθεί απώλεια τριχοφυΐας, ερυθρότητα, μελάγχρωση του δέρματος, έντονη φαγούρα (κνησμός) των ποδιών ή δημιουργία πληγών. Κάποιοι βέβαια μπορεί να είναι και εντελώς ασυμπτωματικοί, καθώς τα συμπτώματα της φλεβίτιδας ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή.
Για τη θεραπεία της φλεβίτιδας ακολουθείται εξατομικευμένο πλάνο, το οποίο είναι συνήθως αντίστοιχο του σταδίου στο οποίο βρίσκεται ο ασθενής. Στις μέρες μας η θεραπεία μπορεί να είναι από συντηρητική έως και ελάχιστα επεμβατική.
Τι σχέση έχουν οι κιρσοί και οι ευρυαγγείες με τη φλεβίτιδα;
Οι περισσότεροι γνωρίζουν τις ευρυαγγείες και τους κιρσούς ως παθήσεις. Αυτό που δε γνωρίζουν όμως είναι ότι αποτελούν στάδια εξέλιξης της φλεβίτιδας. Η φλεβίτιδα ή αλλιώς φλεβική ανεπάρκεια διακρίνεται σε 6 στάδια εξέλιξης:
- Αρχικό Στάδιο: Μη ορατά ή ψηλαφητά σημεία φλεβικής νόσου
- Στάδιο 1: Ευρυαγγείες
- Στάδιο 2: Κιρσοί
- Στάδιο 3: Οίδημα (πρήξιμο των ποδιών, κυρίως στους αστραγάλους) φλεβικής αιτιολογίας
- Στάδιο 4: δερματικές αλλοιώσεις που οφείλονται στην εξελισσόμενη φλεβική νόσο
- Στάδιο 5: όπως στο στάδιο 4 με ταυτόχρονα φλεβικό έλκος που έχει επουλωθεί
- Στάδιο 6: όπως παραπάνω αλλά με ενεργό ανοικτό φλεβικό έλκος
Οι ευρυαγγείες αποτελούν το πρώτο στάδιο της φλεβίτιδας και θεωρούνται ένα μεγάλο αισθητικό πρόβλημα. Εμφανίζονται συχνότερα σε γυναίκες, στην επιφάνεια των μηρών και στην έξω επιφάνεια της κνήμης, σε χρώμα κόκκινο ή σκούρο μπλε και έχουν μορφή αραχνοειδή, θυσανωτή, τριχοειδή κλπ. Η διάμετρος τους μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 3 χιλιοστά και η ύπαρξη τους προκαλεί αίσθημα βάρους ή πόνο.
Οι κιρσοί αποτελούν το δεύτερο στάδιο της φλεβικής ανεπάρκειας. Εντοπίζονται κυρίως στις επιφανειακές φλέβες και βασικό αίτιο σχηματισμού τους είναι το αίμα που λιμνάζει στις φλέβες και τις διογκώνει, δίνοντάς τους σχοινοειδή μορφή με πιθανές ελικώσεις. Οι κιρσοί όπως και οι ευρυαγγείες αποτελούν αρχικά ένα αισθητικό πρόβλημα, όμως η εμφάνισή τους συνοδεύεται από κάψιμο, κόπωση, πόνο, φαγούρα και κράμπες. Συνήθως οι ενοχλήσεις επιδεινώνονται μετά από μακρά καθιστική θέση, τις βραδινές ώρες, στην αρχή κάθε ζεστής εποχής, προ της περιόδου και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Τι είναι η φλεβική θρόμβωση;
Με τον όρο φλεβική θρόμβωση, εννοούμε την κατάσταση όπου το αίμα έχει πήξει και έχει σχηματίσει θρόμβο σε κάποιο σημείο της φλέβας. Πιο συχνά παρατηρείται θρόμβωση στις επιφανειακές φλέβες και όχι στις εν τω βάθει. Βασικά συμπτώματα της φλεβικής θρόμβωσης είναι πρήξιμο στα πόδια, έντονη ερυθρότητα σε συνδυασμό με αύξηση της θερμοκρασίας και πόνος.
Εάν η θρόμβωση παρατηρηθεί όχι στο επιφανειακό φλεβικό σύστημα αλλά στο βαθύτερο, υπάρχει κίνδυνος κάποιο κομμάτι του θρόμβου να σπάσει και με τη ροή του αίματος να αποσπαστεί και να προκαλέσει μία πολύ οξεία και άκρως απειλητική για τη ζωή του ασθενούς κατάσταση που ονομάζεται πνευμονική εμβολή.
