Σαν σήμερα στις 26 Ιουλίου 1822,διεξήχθη η φημισμένη μάχη στα στενά των Δερβενακίων. Η μάχη αυτή απεδείχθη μεγάλης σημασίας καθώς το αποτέλεσμα της έκρινε την σωτηρία της Ελληνικής Επαναστάσεως. Στα Δερβενάκια αναδείχθηκε και η στρατηγική ιδιοφυία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη που χάρις στις κινήσεις του ,οι Οθωμανοί Τούρκοι ηττήθηκαν κατά κράτος και η Επανάσταση κρατήθηκε ζωντανή.
Ο Σουλτάνος της οθωμανικής αυτοκρατορίας Μαχμούτ Β΄, μόλις κατόρθωσε να συντρίψει την επανάσταση του Αλή Πασά στην Ήπειρο, ο οποίος είχε στασιάσει κατά της αυτοκρατορίας, ήταν ελεύθερος και απερίσπαστος να ασχοληθεί με τους Έλληνες επαναστάτες. Όρισε τον Δράμαλη Πασά, επικεφαλή ενός ισχυρού στρατού 25 χιλιάδων πεζών και εφίππων ανδρών.
Το σχέδιο του Οθωμανού στρατηγού ήταν η ανακατάληψη της Τριπολιτσάς, το οποίο ήταν το διοικητικό κέντρο του Μοριά και γενικότερα η κατάπνιξη της Ελληνικής Επαναστάσεως στην Πελοπόννησο. Ο Δράμαλης, ξεκινώντας από τη Θεσσαλία με μεγάλο ασκέρι (στρατό),βρισκόταν την 1η Ιουλίου στην Θήβα και, αφού την πυρπόλησε, προχώρησε ταχύτατα προς την Κόρινθο, έλυσε την πολιορκία της Ακροκορίνθου (6 Ιουλίου) και χωρίς αντίσταση έφτασε στην Αργολική πεδιάδα, όπου στρατοπέδευσε έξω από την πόλη του Άργους (12 Ιουλίου).
Οι επαναστάτες πιάστηκαν κυριολεκτικά στον ύπνο και δεν μπόρεσαν να οργανώσουν αντίσταση στα μεταξύ Κορίνθου και Άργους στενά περάσματα, από τα οποία διήλθε ο τουρκικός στρατός. Μόλις, μαθεύτηκε ότι ο Δράμαλης πλησίαζε το Άργος επικράτησε μεγάλη σύγχυση μεταξύ των Ελλήνων και η κυβέρνηση της Επιδαύρου και οι βουλευτές αναχώρησαν πανικόβλητοι στους Μύλους Αργολίδας και μετά στα καράβια, για να σωθούν. Αφήνοντας το Μοριά και την επανάσταση στο έλεος των Τούρκων. Η Ελληνική Επανάσταση, διέτρεχε πια μεγάλο κίνδυνο να διαλυθεί. Κανείς δεν μπορούσε να εμψυχώσει και να οργανώσει τους Έλληνες σε αντεπίθεση.
Τις κρίσιμες εκείνες στιγμές, εμφανίσθηκε ο σπουδαίος άνδρας και ήρωας της επαναστάσεως Θεόδωρος Κολοκοτρώνης που οργάνωσε με κεραυνοβόλες ενέργειες στρατό και ενέπνευσε σε αυτόν την πεποίθηση για τη νίκη. Οι Έλληνες, υπό τις οδηγίες του Κολοκοτρώνη κατέλαβαν στρατηγικές θέσεις για να αποκλειστεί ο Δράμαλης στην Αργολίδα και εφάρμοσαν την τακτική της καμμένης γης. Οι επαναστάτες έκαψαν τα πάντα στον Αργολικό κάμπο με αποτέλεσμα να μην υπάρχει τροφή και οι Οθωμανοί να αντιμετωπίζουν σοβαρά επισιτιστικά προβλήματα. Οι Τούρκοι στρατιώτες και τα ζώα τους άρχισαν να πεθαίνουν από τις αρρώστιες και την πείνα. Επιπλέον, το καλοκαίρι του 1822 ήταν ιδιαίτερα θερμό, την άνοιξη υπήρξαν λίγες βροχοπτώσεις και τα περισσότερα πηγάδια και ρέματα γύρω από το Άργος είχαν στερέψει.
Με αυτόν τον πόλεμο φθοράς, η στρατηγική του Κολοκοτρώνη περιόρισε τον Δράμαλη στο Άργος και ματαίωσε την προέλαση του προς την Τριπολιτσά. Ο Τούρκος ήταν αποκλεισμένος από τους άνδρες του Κολοκοτρώνη και δεν υπήρχε δυνατότητα ανεφοδιασμού καθώς έχασε πολύτιμο χρόνο και εφόδια στην πολιορκία του παλαιού κάστρου του Άργους (Λάρισσα).Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ο Δράμαλης άρχισε να σκέπτεται σοβαρά τη διακοπή της εισβολής και την επάνοδο στην Κόρινθο.
Το σχέδιο υποχώρησης του Τούρκου πασά έγινε αντιληπτό από τον Κολοκοτρώνη και παρά τις διαφωνίες των προκρίτων, έσπευσε να καταλάβει τις στενές διαβάσεις που οδηγούσαν από το Άργος στην Κόρινθο, με 2.500 άνδρες. Στις 26 Ιουλίου 1822 η καταπονημένη στρατιά του Δράμαλη στην προσπάθεια να υποχωρήσει προς την Κόρινθο επιχείρησε να περάσει από τα κακοτράχαλα στενά των Δερβενακίων. Εκεί έπεσε στην αριστοτεχνική παγίδα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και υπέστη τρομερή καταστροφή.
Τις επόμενες ημέρες, η δυσοσμία από τα άταφα πτώματα και τα σμήνη των όρνεων που συγκεντρώθηκαν εκεί για να κορέσουν την πείνα τους συνέθεταν ένα σκηνικό κόλασης. Επί πολλά χρόνια το πλήθος των οστών τα οποία παρέμειναν στη «χαράδρα του θανάτου» ήταν οι απτές αποδείξεις μιας από τις μεγαλύτερες πανωλεθρίες του τουρκικού στρατού.
Θάνος Κάλλης
Δικηγόρος-Ιστορικός
Ανώνυμος
- Edit
Κακός Κωλοκοτρώνης. Οι παπάδες του Βυζαντίου προτιμούσαν τούρκικο σαρίκι από τιάρα παπική και τώρα πάει ο Κ και τους σκοτώνει; Πράκτορας των εγγλέζων είναι;