Γράφει ο Ευάγγελος Μιχαλόπουλος:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σε αυτό το άρθρο μου κάνω ένα σύντομο απολογισμό (μέχρι σήμερα 31/5/2020) του κορωνοϊού στην Ελλάδα και στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής. Επίσης συγκρίνω διάφορες προβλέψεις για τις παραπάνω χώρες με τις δικές μου προβλέψεις που έκανα σε άρθρο μου που δημοσιεύθηκε στις 13 Απριλίου, 2020.
Τα στοιχεία που παρουσιάζονται είναι συγκλονιστικά κυρίως για τους αχρείαστους θανάτους μέχρι σήμερα. Για την ευκολία του αναγνώστη, πρώτα παρουσιάζεται μία σύνοψη των κύριων συμπερασμάτων, μετά ένα σύντομο ιστορικό, ακολουθούν αναλυτικά τα κύρια ευρήματα της μελέτης μου και τελευταία λεπτομερείς συγκρίσεις και αποτελέσματα με γραφήματα και άλλα στοιχεία.
ΣΥΝΟΨΗ ΚΥΡΙΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ
Οι προβλέψεις του μαθηματικού μοντέλου μου στις 12 Απριλίου ήταν ότι η Ελλάδα θα έχει περίπου 175 στο τέλος αυτής πανδημίας που εκτιμήθηκε στα τέλη Μαΐου. Η Ελλάδα στις 26/5/2020 στο επίσημο τέλος αυτής της φάσης (τελευταία ενημέρωσή του καθηγητή κ. Σωτήρη Τσιόδρα) είχε συνολικά 173 νεκρούς. Σήμερα31/5/2020, εδώ και τέσσερες ημέρες έχει 175 νεκρούς.
Η συμφωνία των προβλέψεων μου για την Ελλάδα (κρούσματα, ΜΕΘ και θάνατοι) καθώς και θάνατοι σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και ΗΠΑ είναι στο απίστευτο ποσό του 0-2% περίπου.
Σε σύγκριση, προβλέψεις από γνωστά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα στις ΗΠΑ έχουν αποκλίσεις για την Ελλάδα και τις ΗΠΑ που κυμαίνονται από 110 – 230%. Το εύρος της αβεβαιότητας ξεπερνά το 720%.
Η Ελλάδα με τους 175 θανάτους πήγε εξαιρετικά καλά σε σχέση με χώρες της Δυτικής Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής που έχουν παρόμοια δημοκρατικά πολιτεύματα, πολιτισμούς και γεωγραφικά στοιχεία. Η Ελλάδα θα είχε συντηρητικά περίπου 6.000 – 9.000 θανάτους εάν ακολουθούσε την πορεία της πανδημίας σε χώρες της Ευρώπης, όπως Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο κλπ.
Σε αντίθεση εάν οι χώρες στην Δυτική Ευρώπη και Βόρεια Αμερική ακολουθούσαν τα μέτρα της Ελλάδας, θα είχαν μόνο 13.000 συνολικά μέχρι σήμερα. Έχουν 272.000 θανάτους. Δηλαδή έχουν 259.000 αχρείαστους θανάτους. To 95% των θανάτων θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Η φάση της πανδημίας δεν έληξε ακόμη σε πολλές χώρες και ο αριθμός των αχρείαστων θανάτων θα αυξηθεί σημαντικά. Το μεγάλο ποσοστό του 95% αναμένεται να παραμείνει.
Οι αναπτυγμένες χώρες μπορούσαν να πετύχουν το όριο των 20 θανάτων / εκατομμύριο πληθυσμό που έθεσα ως σημείο αναφοράς στα μέσα Απριλίου όταν δημοσιοποίησα την αρχική μελέτη μου. Το όριο αυτό αφήνει περιθώριο στις αναπτυγμένες χώρες σε σχέση με την Ελλάδα καθώς έχουν ποιο αναπτυγμένα συστήματα υγείας και κρατικής διοίκησης γενικά.
Οι καθυστερήσεις και επιφυλάξεις των ηγετών να πάρουν έγκαιρα και αποτελεσματικά μέτρα, για να αποφύγουν τις οικονομικές επιπτώσεις του λεγόμενου lockdown, είχε το αντίθετο αποτέλεσμα. Από την ανάλυση των δεδομένων και την μελέτη προκύπτει ότι επέκτειναν την διάρκεια της πανδημίας στις χώρες τους. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργήσουν μεγαλύτερες οικονομικές επιπτώσεις στις χώρες τους, εκτός από τους αχρείαστους θανάτων των πολιτών τους.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Στις 13 Απριλίου δημοσιεύθηκε στο www.kozani.gr και www.kozanilife.gr ένα άρθρο μου για τις εξελίξεις του κορωνοϊού και προβλέψεις για την Ελλάδα. Αφορμή ήταν ένα άρθρο του ΑΠΕ-ΜΠΕ, το οποίο δημοσιεύθηκε σε διάφορα έντυπα όπως Καθημερινή, Ναυτεμπορική, Έθνος, διάφοροι τηλεοπτικοί σταθμοί κλπ,) όπου αναφέρονται προγνώσεις από το Ινστιτούτου IHME (Institute of Health Metrics and Evaluation) στην Αμερική για τους αναμενόμενους θανάτους στην Ελλάδα. Το ΙΗΜΕ προέβλεπε 400 θανάτους και μπορούσαν να φθάσουν μέχρι 635 θανάτους. Το ΙΗΜΕ είναι στο University of Washington, Seattle, WA, και τα στοιχεία του ΙΗΜΕ χρησιμοποιούνται στις καθημερινές ενημερώσεις του Προέδρου Donald Trump και του Dr. Anthoni Fauci, Director of the National Institute of Allergy and Infectious Diseases.
Όταν είδα αυτά τα στοιχεία ανησύχησα για την τρομοκρατία του Ελληνικού λαού. Είχα είδη δημιουργήσει ένα μαθηματικό μοντέλο με προβλέψεις για την Ελλάδα. Για το μοντέλο μου και τις προβλέψεις μου είχα ενημερώσει την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, την 3η ΥΠΕ Μακεδονίας και το Υπουργείο Υγείας. Δεν είχα σκοπό να δημοσιεύσω την μελέτη μου στο κοινό Ελλάδα που βρισκόταν στην μέση αντιμετώπισης μίας τρομακτικής πανδημίας.
Οι εκτιμήσεις μου ήταν περίπου 175 θάνατοι στο τέλος αυτής της φάσης της πανδημίας στην Ελλάδα που την εκτιμούσα τέλη Μαϊου περίπου. Ο αριθμός αυτός είναι σημαντικά μικρότερος από τις προβλέψεις που ερχόταν από την Αμερική. Θα έλεγα ότι ήταν μία τολμηρή απόφαση να δημοσιεύσω μία τέτοια χαμηλή πρόβλεψη καθώς τότε οι φόβοι ήταν για 2.000 – 5.000 θανάτους. Η μετέπειτα εξέλιξη στην Ευρώπη έδειξε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να είχε από 6.000 -9.000 συντηρητικά υπολογιζόμενους θανάτους. Η απόφαση περιείχε ένα υπολογιζόμενο ρίσκο.
Σημειώνω ότι κοινοποίησα το άρθρο μου σε όλα τα ΜΜΕ στην Ελλάδα που είδα όταν είχαν αναφερθεί στις προβλέψεις του ΙΗΜΕ. Δυστυχώς τα ΜΜΕ δεν έκριναν ότι χρειαζόταν να αναφέρουν τουλάχιστον ότι υπάρχουν αβεβαιότητες και υπάρχουν άλλες προβλέψεις εντός Ελλάδας με μικρότερες απώλειες. Φυσικά όλοι γνωρίζουμε για την σκοπιμότητες των ΜΜΕ , κυρίως της Αθήνας, την επιλεκτική πληροφόρηση , εάν όχι την σκόπιμη παραπληροφόρηση. Εξαίρεση ήταν ΜΜΕ στην Κοζάνη που στα 20 χρόνια που ζώ στην Ελλάδα συνεχώς επιβεβαιώνω ότι δημοσιεύουν πληροφορίες από πολλές πηγές και απόψεις ώστε το κοινό να ενημερώνεται όσο αντικειμενικά γίνεται. Ακόμη και τα ΜΜΕ στον νομό Καστοριάς (τόπος καταγωγής μου) δεν έκριναν ότι μελέτη μου είχε κάποια αξία. Υπενθυμίζουμε ότι τότε η περιοχή της Καστοριάς είχε τα περισσότερα κρούσματα και θανάτους στην Ελλάδα και ο λαός της βρισκόταν σε κατάσταση τρόμου. Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας επίσης αγνόησε την μελέτη, καθώς με στοιχεία από την Περιφέρεια οι προβλέψεις του μοντέλου μου θα καθησύχαζε τον λαό στην Δυτική Μακεδονία που τότε έβλεπε πολλαπλά άτομα στα νοσοκομεία και σειρά θανάτων στην Δυτική Μακεδονία.
Για την συντομία αυτού του άρθρου, για να μη επαναλάβω στοιχεία και γραφήματα, μπορείτε να διαβάσετε στην αρχική μου μελέτη εδώ.
ΣΥΝΟΨΗ ΣΥΓΚΡΙΣΕΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Από το άρθρο μου στις 13/4/2020 επαναλαμβάνω παρακάτω τις προβλέψεις μου όπως δημοσιεύθηκαν:
Πρώτον , « Εάν υποθέσουμε ότι η κορυφή της πανδημίας στην Ελλάδα ήταν μεταξύ 3 -6 Απριλίου, με βάση των αναγκών ΜΕΘ, τότε το μοντέλο μου προβλέπει περίπου 175 θανάτους. Αυτή η εκτίμηση είναι χαμηλότερη από το ΙΗΜΕ».
Δεύτερον, «Οι εκτιμήσεις μου για τις ΜΕΘ στην Ελλάδα ήταν περίπου 95 κλίνες χρησιμοποιώντας τα δεδομένα μέχρι 31 Μαρτίου, 2020. Αυτή η εκτίμηση συμφωνεί με τα δεδομένα στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, δηλαδή 93 κλίνες ΜΕΘ»
Στις 26 Μαΐου, 2020, ο καθηγητής κ. Σωτήρης Τσιόδρας και ο κ. Νίκος Χαρδαλιάς έδωσαν την τελευταία τους τακτική ενημέρωση για τον Κορωνοϊό. Επισήμως βασικά θεωρείται η λήξη αυτής της φάσης της πανδημίας στην Ελλάδα. Στην ενημέρωση ανακοινώθηκαν συνολικά 173 θάνατοι στην Ελλάδα. Σήμερα 31/5/2020 (που γράφεται αυτό το άρθρο) οι καταγεγραμμένοι θάνατοι είναι 175. Δηλαδή η απόκλιση των προβλέψεων από τα προγραμματικά δεδομένα είναι 0- 2 θάνατοι ή δύο ημέρες στην λήξη της φάσης της πανδημίας. Η απόκλιση για τους θανάτους είναι 0-1%.
Για τις ΜΕΘ η πρόβλεψη ήταν περίπου 95 ΜΕΘ. Η κορυφή των 93 ΜΕΘ δεν άλλαξε μετά τις 13 Απριλίου. Και εδώ η απόκλιση είναι 2 ΜΕΘ , ή 2% περίπου.
Η ακρίβεια των εκτιμήσεων του μαθηματικού μου μοντέλου είναι απίστευτη όπως θα λέγαμε στα Αγγλικά «it is too good to be true”. Η ακρίβεια δεν είναι μόνο στο τελικό αποτέλεσμα. Όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω, η πορεία της πανδημίας στην Ελλάδα από τις 13/4/20 έως σήμερα ακολούθησε τις καμπύλες που προέβλεπε το μαθηματικό μοντέλο. Όμως η συμφωνία δεν είναι τυχαία όπως θα δείτε παρακάτω.
Σε σύγκριση , οι προβλέψεις του Ινστιτούτο ΙΗΜΕ, στις 11 Απριλίου, 2020, αναφέρουν 400 θανάτους για την Ελλάδα με την εκτίμηση τους ότι η κορυφή θα είναι στις 21 Απριλίου. Οι θάνατοι θα μπορούσαν να φθάσουν τους 635 στην Ελλάδα. Επίσης το μοντέλου ΙΗΜΕ εκτιμούσε τις ανάγκες για ΜΕΘ σε 107 κλίνες.
Η απόκλιση του ΙΗΜΕ για τους θανάτους στην Ελλάδα είναι 231% έως 363%. Για τις ΜΕΘ η απόκλιση είναι 15%. Όμως η πρόβλεψη του ΙΗΜΕ για τις ΜΕΘ δεν είναι συμβατή με τις προβλέψεις του για τους θανάτους. Η Ελλάδα είχε είδη φθάσει στις 93 ΜΕΘ και είχε περίπου 100 θανάτους. Είναι ανέφικτο η Ελλάδα να φθάσει τους 400 και παραπάνω θανάτους με μόνο 14 (107-93) επιπλέον ΜΕΘ. Είναι προφανές ότι δεν εξετάσθηκαν τα αποτελέσματα του μαθηματικού τους μοντέλου. Απλώς βασίστηκαν σε αυτόματους υπολογισμούς από κομπιούτερ. Επίσης υπάρχει και η μεγάλη αστοχία για την κορυφή της πανδημίας που το ΙΗΜΕ προέβλεπε για τις 21 Απριλίου. Η Ελλάδα είχε είδη στις 3/4/2020 την κορυφή της πανδημίας και ήταν ορατή στα στοιχεία 11/4/2020 που χρησιμοποίησε το ΙΗΜΕ στις προβλέψεις του.
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Όλοι έχουμε ακούσει πολλές φορές ότι η Ελλάδα πήγε πολύ καλά και είχε σχετικά λίγους θανάτους. Όμως πόσο καλά πήγε? Η καλύτερη σύγκριση είναι πόσους θανάτους θα είχε η Ελλάδα εάν ακολουθούσε τα μέτρα και την πορεία άλλων Ευρωπαϊκών χωρών ή των ΗΠΑ. Αντίστροφα μπορούμε να συγκρίνουμε πόσες θανάτους θα είχαν διάφορες χώρες εάν έπαιρναν εγκαίρως τα μέτρα όπως η Ελλάδα.
Η Ελλάδα θα είχε περίπου 6.000 θανάτους με την πορεία της Ιταλίας, 6.500 θανάτους με την πορεία της Ισπανίας, 9.000 θανάτους με την πορεία του Βελγίου και 4.250 με την πορεία των ΗΠΑ. Σημειώνουμε ότι αυτά τα νούμερα είναι συντηρητικά καθώς πολλές χώρες υποτιμούν τους θανάτους για διαφόρους σκόπιμους ή όχι λόγους. Επίσης, πολλές χώρες δεν έχουν φθάσει στο τέλος αυτής της φάσης της πανδημίας. Εξαίρεση μπορεί να είναι το Βέλγιο όπου πιθανώς να δηλώνει περισσότερους θανάτους από ότι οφείλονται στον κορωνοϊό. Επιπλέον δεν λαμβάνουμε υπόψη ότι η Ελλάδα, μετά την δεκαετή οικονομική κρίση είχε μόνο 212 ΜΕΘ στην αρχή της πανδημίας. Με τόσους θανάτους το σύστημα υγείας θα κατέρρεε και η Ελλάδα θα είχε ακόμη περισσότερους θανάτους.
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ.
Ο Ευάγγελος Μιχαλόπουλος είναι συνταξιούχος, κατάγεται από το Βέλος Καστοριάς και ζει στην Κοζάνη. Έχει 44 χρόνια εμπειρία στην ανάλυση και αξιολόγηση ρίσκου. Από αυτά, τα 24 χρόνια στις ΗΠΑ όπου εργάστηκε σε κρατικό ερευνητικό κέντρο και πολυεθνικές εταιρίες δημιουργώντας και χρησιμοποιώντας τεχνολογίες της τελευταίας λέξης (state of the art) στην ανάλυση επικίνδυνων φυσικών και αφύσικων φαινομένων για πυρηνικά εργοστάσια (13 χρόνια), ασφαλίσεις βιομηχανικών εγκαταστάσεων και σε αναλύσεις οικονομικού ρίσκου για επενδύσεις μακροπρόθεσμων μελλοντικών τεχνολογιών. Δίδασκε σεμινάρια στην Βόρεια και Νότια Αμερική, Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Στην Ελλάδα εργάστηκε 15 χρόνια, τα 13 χρόνια ως Στέλεχος της Διαχειριστικής Αρχής Δυτικής Μακεδονίας, δημιουργώντας μαθηματικά μοντέλα για την διαχείριση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και στην λήψη αποφάσεων με βάση την ανάλυση ρίσκου. Ταυτόχρονα δίδασκε μαθήματα στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ως Επιστημονικός Συνεργάτης. Σαν συνταξιούχος ολοκλήρωσε ένα διδακτορικό (από επιστημονικό και μόνο ενδιαφέρον) με τίτλο «Ποσοτική Ανάλυση για την Λήψη Αποφάσεων με Βάση την Διαχείριση Ρίσκου των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της Ευρωπαϊκή Ένωσης».
