Του Σταύρου Π. Καπλάνογλου:
ΤΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΣΑΡΔΕΙΣ
Οι Σάρδεις (σημ. Sart της Τουρκίας) ήταν αρχαιότατη Μικρασιατική πόλη στη Λυδία, της οποίας υπήρξε και πρωτεύουσα.
Τα ερείπια της βρίσκονται 92 χλμ Ανατολικά της Σμύρνης ,62 χλμ Νοτιοανατολικά του Αξαρίου (Akhisar) ,
Ήταν χτισμένη στην πεδιάδα που εκτεινόταν ανάμεσα στο όρος Τμώλο και τον Έρμο ποταμό και διαρρεόταν από τον περίφημο Πακτωλό ποταμό.
Αποτελούσε σημαντικό συγκοινωνιακό κόμβο δρόμων που οδηγούσαν προς όλες τις κατευθύνσεις της Μ. Ασίας και πήγαιναν προς την Αρμενία, τη Μεσοποταμία, την Περσία.
Απείχε από την παραλία 100 περίπου χιλιόμετρα
Η πόλη έπαψε να υπάρχει το 1402 μ.Χ.
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΣΑΛΙΧΛΙ
Το Σαλιχλή ή Σαλιχλί (τουρκ: Salihli) είναι πόλη της Τουρκίας στην επαρχία Μαγνησίας . Που βρίσκεται σε απόσταση δε 5 χλμ από την αρχαία πόλη Σάρδεις που προαναφέραμε
Η αστική ζώνη βρίσκεται στις πλαγιές της οροσειράς Bozdağ κατά μήκος των νότιων προσχωσιγενών πεδιάδων του ποταμού Gediz . Στα βόρεια και βορειοανατολικά της πεδιάδας εκτείνονται δύο άλλες οροσειρές, αντίστοιχα, εκείνες των βουνών Dibek ( μεγαλύτερο υψόμετρο 1.120 μ. ) Και Üşümüş ( μεγαλύτερο υψόμετρο 1085 μ .).
Η πόλη βρίσκεται σε υψόμετρο 125 μέτρων από τη στάθμη της θάλασσας. Η πλεονεκτική θέση του, και το εύφορο έδαφος, επέτρεψαν στο Salihli να εξελιχθεί εξαιρετικά καλά στο πρόσφατο παρελθόν.
Τέσσερα ρέματα, δηλαδή οι Alaşehir, Gümüş, Kurşunlu και Sart, διασχίζουν την περιοχή του διαμερίσματος για να ενταχθούν στον ποταμό Gediz, ο οποίος ρέει προς τα δυτικά.
Το Salihli βρίσκεται στον αυτοκινητόδρομο Σμύρνης – Άγκυρας (E-96) και επί της σιδηροδρομικής γραμμής Σμύρνης-Ουσάκ- Αφιόν.
ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 1922
Πληθυσμός 500 ατόμων επιβεβαιώθηκε για τον Σαρτ κατά τη διάρκεια της απογραφής του 1831. Η πόλη αναπτύχθηκε αρκετά γρήγορα μετά την κατασκευή του σιδηροδρόμου μέχρι τον 1922
. Στο ετήσιο βιβλίο του 1891, 3.000 άτομα και στο ετήσιο βιβλίο του 1908, 4400 άτομα τεκμηριώθηκε ότι ζούσαν στο Σαλιχλή.
Σύμφωνα με οθωμανική απογραφή του 1908 στον Κασαμπά του Σαλιχλή κατοικούσαν 4.441 άτομα
3.002 μουσουλμάνοι,
1139 Έλληνες,
215 Εβραίοι και
85 Αρμένιοι).
Πριν την έκρηξη του Παγκοσμίου Πολέμου περίπου το 1914 η πόλη υπολογίζεται πως είχε πληθυσμό 7.500 κατοίκων με την πλειοψηφία τους να είναι μουσουλμάνοι (Τούρκοι και Κιρκάσιοι). Παράλληλα διέθετε σημαντική Ελληνική κοινότητα 2.000 ατόμων,. Ο πληθυσμός περιλάμβανε επίσης 200 Εβραίους και μερικές οικογένειες
Στην απογραφή του 1927, καταγράφηκαν 7191 άτομα. Η αποχώρηση των Ελλήνων το 1923 προκάλεσε μείωση του πληθυσμού.
TO ONOMA
ΣΑΡΔΕΙΣ
Το αρχικό όνομα ήταν Σάρδεις και οι κάτοικοι της ονομαζόταν SARDEN έτσι τουλάχιστον εμφανίζονται σε ιερογλυφικά της Αιγύπτου σαν μέλη των ” Λαών της θάλασσας ” Έτσι εμφανίζονται οι Σάρδεις και στο έργο ” Πέρσες” του Αισχύλου (472 Π.Χ.)Όμως στην Ιλιάδα του Ομήρου εμφανίζεται το όνομα Χάιντ” που ορισμένοι θεωρούν ότι πιθανόν να ήταν το παλιότερο όνομα της πόλης. Κάποιοι άλλοι πιθανολογούν ότι έτσι λεγόταν η Ακρόπολη της .
ΣΑΡΤ
Σαρτ ονόμασαν οι Μωεμεθανοί όταν σταθεροποιήθηκαν στην Μ. Ασία την κατεστραμμένη πόλη από τον Ταμερλάνο που ήταν ακατοίκητη , το όνομα αυτό εμφανίζεται και το 1660 μ.Χ ,στις καταστάσεις του αξιόπιστου INDEX ANATOLICUS
ΣΑΛΙΧΛΙ
Κάπου στο τέλος του 18ου αιώνα πρέπει να δημιουργείται ένας μικρός οικισμός από τους Μουσουλμάνους Ανατολικά και σε απόσταση 5 χλμ περίπου από τα ερείπια της παλιάς πόλης με το όνομα Σαλιχ-λι (Παιδιά του Σαλίχ = οι ευσεβείς κάτοικοι της πόλης των Σάρδεων ). Κατά τον 19ο αιώνα ήρθαν και πολλοί Ελληνορθόδοξοι που δέχθηκαν και όνομα του μικρού τότε χωρίου
SART MAHMUTBEY
Το όνομα δόθηκε το 1928 αργότερα όμως επανήλθε το Σαλιχλι
SALICHLI & SARDIS
Και ενώ για τον σχετικώς νεότερο οικισμό παραμένει το Σαλιχλι πιθανόν να έγινε ο διαχωρισμός σε μικρές Σάρδεις εν διαστολή με τις Αρχαίες Σάρδεις και ένας αρχαιολογικός χώρος χωρίς κατοίκους , που ονομάζονται πια Σάρδεις ή μεγάλες Σάρδεις (Sart max)
ΙΣΤΟΡΙΑ
Το Salihli είναι μια πόλη με μακρά ιστορία. Τα απολιθωμένα ίχνη που ανακαλύφθηκαν κοντά στους οικισμούς Sindelkai Cariklar
που εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 10.000 και 26.000 ετών, είναι τα πρώτα ίχνη της προϊστορίας της περιοχής.
Πόλη των Σάρδεων ήταν πολύ παλιά , κατοικήθηκε πριν από το 1800 π.Χ από την φυλή των
Σαρντέν παλιά φυλή που κατοικούσε στην περιοχή έως το 1200 π.χ .
Αποτελούσαν ένα από τους Λαούς της θάλασσας που μετά την ήττα στην Αίγυπτο μετανάστευσαν στην Δυτική Μεσόγειο και αποίκησαν το νησί της Σαρδηνίας δίνοντας το όνομα τους (Σάρδεις -νια= Σαρδηνία) οι σύμμαχοι τους από την Σαγαλασσό της Πισιδίας που βρισκόταν Νοτιανατολικώτερα αποίκισαν την Σικελία κ και οι Τυρρινοί ή Τούρσα την Τυρρηνία η Τυρσινία την Ετρουρία που οι αρχαίοι Έλληνες την αποκαλούσαν Τυρρηνία
Μετά παρέλευση και των σκοτεινών χρόνων που οι πληροφορίες είναι περιορισμένες οι Σάρδεις εμφανίζονται σαν πόλη του βασιλείου της Λυδίας
ΕΔΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Η ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ
ο Ηρόδοτος, σημειώνει ότι η πόλη ιδρύθηκε από τους γιους του Ηρακλή, τους Ηρακλειδείς
Και η πρώτη δυναστεία που βασίλεψε στις Σάρδεις ήταν η δυναστεία των Ηρακλειδών,Ο τελευταίος αντιπρόσωπος της δυναστείας αυτής ήταν ο Κανδαύλης
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Ηρακλειδείς κυριάρχησαν για πεντακόσιες πέντε χρόνια, ξεκινώντας από τον Αγρόν , 1220 π.Χ., και τελειώνοντας με τον Κάνδαυλη το 716 π.Χ
Πριν από αυτόν ο Αλυάττης, που βασίλευσε στα τέλη του 7ου αι. π.Χ., ήταν ο πρώτος που έκοψε νομίσματα.
Η ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΡΜΙΝΑΔΩΝ
Ακολουθήθηκαν από τους Mermnades, που ξεκίνησαν με τους Gyges , 716 π.Χ., και τελείωσαν με τον Κροίσο , 546 π.Χ.
Ο Γύγης ήταν ο ιδρυτής της δυναστείας των των Μερμιναδών που ανέλαβε τον θρόνο μετά την δολοφονία από τον ίδιο ου Κάνδαυλη το 692 π.Χ.
Είναι, πιθανό ότι οι Σάρδεις δεν ήταν η αρχική πρωτεύουσα των Μερμιναδών , αλλά έγινε ανάμεσα στις αλλαγές που παρήγαγαν την ισχυρή Λυδία στον 7ο και το 6ο αιώνα π.Χ.
Ο Ηρόδοτος αποδίδει την κοπή των πρώτων νομισμάτων στον Γύγη ,αλλά η άποψη του αμφισβητήθηκε από παλιά.
Μέχρι τα μέσα περίπου του 6ου αι. π.Χ., οι Σάρδεις και το Λυδικό κράτος γενικά πέρασαν περίοδο μεγάλης ακμής. Τη σειρά του Γύγη και του Αλυάττη συμπληρώνει ο περίφημος Κροίσος, περί το 546 π.Χ. στην εποχή του οποίου κατέστη πρωτεύουσα του κράτους του και μία από τις πλουσιότερες πόλεις της περιόδου εκείνης.
Η πόλη καταλήφθηκε από τους Κιμμέριους τον 7ο αιώνα π.Χ., από τους Πέρσες τον 6ο αιώνα π.Χ.,
ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ
Όταν οι Σάρδεις κυριεύτηκαν από τους Πέρσες κατέστη το κέντρο της Σατραπείας της Λυδίας υπό την Περσική Αυτοκρατορία.
Στο χρονικό διάστημα 547 π.Χ.(χρόνο της άλωσης των Σάρδεων) μέχρι το 334 π.Χ. οι Σάρδεις και η Λυδία αποτέλεσαν περσική σατραπεία.
Οι Σάρδεις ήταν ο τόπος της πιο σημαντικής Περσικής σατραπείας.
Είναι γνωστοί στην ελληνική ιστορία οι σατράπες Τισσαφέρνης, Κύρος ο νεότερος και Αρταφέρνης.
ΙΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Το 499 π.Χ., στη διάρκεια της Ιωνικής επανάστασης, η πόλη πυρπολήθηκε οι Αθηναίοι έκαψαν την πόλη. Ο και τότε καταστράφηκε ο περίφημος Ναός της Κυβέλης. Τότε καταστράφηκαν και τα Περσικά ιερά των Σάρδεων και για να εκδικηθούν οι Πέρσες την Αθήνα που υποκίνησε την επανάσταση, έκαψαν αργότερα τα οικοδομήματα της Ακρόπολης των Αθηνών.
Σε όλη τη διάρκεια της υποταγής των Σάρδεων στους Πέρσες σατράπες η πόλη γνώρισε μεγάλη πολυτέλεια, αλλά το χαρακτηριστικό είναι ότι η τέχνη αντί να παρουσιάζει επιδράσεις Περσικές έχει σαφείς τις Ελληνικές, πράγμα που μαρτυρούν τα διάφορα ευρήματα που χρονολογούνται στην εποχή αυτή.
Στη διάρκεια των ελληνιστικών χρόνων οι Σάρδεις πήραν τελείως ελληνικό χαρακτήρα. Μετά τη μάχη της Μαγνησίας περιλήφθηκαν στο κράτος της Περγάμου.
ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Το 334 π.Χ. οι Σάρδεις παραδόθηκαν στον Μέγα Αλέξανδρο όπου και αναδείχθηκε σε σημαίνουσα ελληνική πόλη της Αυτοκρατορίας του αλλά και σε όλη την ελληνιστική περίοδο.
Στη διάρκεια της βασιλείας του Μ. Αλεξάνδρου, άρχισε να χτίζεται στις Σάρδεις ο ναός της Αρτέμιδος μαζί με την οποία ίσως λατρευόταν και η Κυβέλη. Στη θέση του ναού αυτού υπήρχε στη διάρκεια του 6ου και του 5ου αι. π.Χ. άλλο, μικρό ιερό. Ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος είχε ιδρύσει στην ακρόπολη της πόλης ναό, αφιερωμένο στο Δία.
Στη διάρκεια του 3ου αι. π.Χ. οικοδομήθηκαν στις Σάρδεις θέατρο και Γυμνάσιο
Η πόλη καταλήφθηκε από τον Αντίοχο τον Μέγα στα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ.
NAOΣ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ
Ναός της Αρτέμιδος στις Σάρδεις ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος ναός Ιωνικού ρυθμού του αρχαίου κόσμου.
Η κατασκευή του άρχισε από τους Έλληνες μετά το 334 π.Χ., όταν ο Μέγας Αλέξανδρος ελευθέρωσε τις Σάρδεις από την Περσική κυριαρχία. Όταν από την περιοχή της Λυδίας έφυγαν οι Σελευκιδείς οι εργασίες σταμάτησαν.
Το 175 π.Χ. ξανάρχισαν αλλά η κατασκευή του σταμάτησε πριν την ολοκλήρωσή του. λόγω του σεισμού του 17 μ.Χ.
Το 150 μ.Χ. άρχισε κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής περιόδου και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του
Ακριβώς έξω από την είσοδο του ναού υπήρχε βωμός της Αρτέμιδος πολύ παλιότερος από τον ναό που χρονολογείται περίπου τον 6ο αιώνα π.Χ
ΡΩΜΑΙΟΙ
Αλλά και κατά τη ρωμαϊκή περίοδο οι Σάρδεις συνέχισαν να διατηρούν τον ελληνικό χαρακτήρα φθάνοντας στο τιμητικό τίτλο της “Μητρόπολης”.
Στο μεγάλο όμως σεισμό που συνέβη το 17 (μ.Χ.) η πόλη καταστράφηκε, γρήγορα όμως ανοικοδομήθηκε
Ξανακτίστηκαν τότε ή επισκευάστηκαν διάφορα παλιά κτίρια, που είχαν πάθει μεγάλες βλάβες. Ιδρύθηκαν επίσης και νέα οικοδομήματα όπως το στάδιο, το λεγόμενο ωδείο και άλλα.
Πολύ νωρίς διαδόθηκε ο χριστιανισμός στις Σάρδεις καθώς η πόλη αναφέρεται στην Αποκάλυψη του Ιωάννου ως μία των επτά Εκκλησιών της Μικράς Ασίας.
ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Κατά τους βυζαντινούς χρόνους οι Σάρδεις αναδείχθηκαν σε Μητρόπολη της Επαρχίας Λυδίας
Στη δικαιοδοσία της Μητροπόλεως αυτής, η οποία κατείχε την 6η θέση μεταξύ των Μητροπόλεων του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ανήκαν περίπου 25 Επισκοπές.
ΟΘΩΜΑΝΟΙ ΤΑΜΕΡΛΑΝΟΣ
Τελικά περιήλθε στους Οσμανίδες απ΄ όπου και την κατέλαβε ο Ταμερλάνος οπότε και καταστράφηκε εκ θεμελίων
Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΣΑΛΙΧΛΙ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΣΑΡΔΕΩΝ
Οι Οθωμανοί κάποια στιγμή δημιούργησαν κοντά στις Σάρδεις ένα νέο οικισμό το Σαλιχλί,Ṣāliḥ στα αραβικά , σημαίνει “ευσεβής”, είναι ένας προ-Ισλαμικός προφήτης που στάλθηκε, σύμφωνα με το Κοράνι για να προειδοποιήσει τους ανθρώπους του Χιτζιαζένιου των Ταμούδων να τους φέρουν στην αληθινή πίστη
Η αναγέννηση αυτή του χριστιανικού στοιχείου συντελείται οπωσδήποτε κατά το 19ο αιώνα, στο Σαλιχλί, όπου δεν υπήρχε χριστιανικό στοιχείο έως το 1870, οι χριστιανοί έφτασαν τους 1.100 προ του 1905 Με βάση την ελληνική απογραφή που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ξενοφάνης
Το Σαλιχλί ήταν χωρισμένο σε δύο συνοικίες (Κάτω και Επάνω Σαλιχλή) και
Ο πληθυσμός του το 1845 αριθμούσε 278 οικογένειες που αντιστοιχούσε σε 1700 περίπου κατοίκους, η πόλη αυξήθηκε πληθυσμιακά μετά το 1870 από Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή ερχόμενοι από το Αξάρι, τη Νίγδη, το Αϊδίνιο, την Καισάρεια, τη Φιλαδέλφεια κ.α
Η Ελληνική κοινότητα ήταν – σε αντίθεση με τους γειτονικούς ελληνικούς πληθυσμούς – κατά κύριο λόγο Ελληνόφωνη και η πλειοψηφία των μελών της ήταν ευκατάστατη
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Στα μέσα του 14ου αιώνα η περιοχή των Σάρδεων ερημώθηκε και η διοίκηση της Μητροπόλεως δόθηκε στον Μητροπολίτη Φιλαδελφείας. στην οποία εντάχθηκε μετά το 1870 με την δημιουργία της και η Χριστιανική κοινότητα του Σαλιχλί
Εφεξής και καθ’ όλη την Οθωμανική περίοδο η Μητρόπολη Σάρδεων παραμένει εντός της Μητροπόλεως Φιλαδέλφειας και ακολουθεί την ιστορία της.
Μετά τον Μικρασιατικό πόλεμο και την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στις 13 Μαρτίου 1924 με απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποκαταστάθηκε στις εν ενεργεία Μητροπόλεις η Μητρόπολη Σάρδεων, η οποία είχε συγχωνευθεί με τη Μητρόπολη Φιλαδέλφειας.
Στις 17 Οκτωβρίου 1928 δόθηκε στον Μητροπολίτη Σάρδεων ο τίτλος του “υπερτίμου και εξάρχου πάσης Λυδίας” ο δε Μητροπολίτης Φιλαδελφείας περιορίστηκε εφεξής στον τίτλο του “υπερτίμου και εξάρχου Λυδίας”.
Η Μητρόπολη Σάρδεων περιλαμβάνει τους κατωτέρω οικισμούς (οι οποίοι ανήκαν στη Μητρόπολη Φιλαδελφείας πριν το 1924):
α) Σαλιχλί (Salihli)
β) Πιτσερλί (Biçerli)
γ) Τατάρι (Tatarislâm)
δ) Τεπετζίκι (Pazarköy) από τη σημερινή Επαρχία Salihli (Υρκανίδος) του Νομού
ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΟ 1922
Διεθετε μια κεντρική εκκλησία (Ι.Ν. Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης)
ΠΑΙΔΕΙΑ
Διέθετε δύο εκπαιδευτικά ιδρύματα (αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο)
Η ΠΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗ ΓΝΩΣΤΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Τάσος Αθανασιάδης (1913-2006), Γεννήθηκε το 1913 στο Salihli, Μ. Ασίας
Ακαδημαϊκός πολυγραφότατος πεζογράφος, πολυβραβευμένος για το λογοτεχνικό του έργο που δίνει το πορτρέτο της αστικής τάξης και της εποχής του με υφολογική αναφορά στη Γενιά του ’30 και στις Ιωνικές του ρίζες
Γιος τραπεζίτη και ήταν το μόνο αγόρι και ο μικρότερος από τις τέσσερις αδελφές του. Στην Αθήνα σπούδασε Νομικά, εξάσκησε τη δικηγορία, αλλά η γρήγορη αναγνώρισή του ως πεζογράφου του επέτρεψε να αφοσιωθεί στη συγγραφή
Το 1945 ανακηρύχθηκε Διευθυντής Γραμματείας του Εθνικού Θεάτρου και αργότερα ως Γενικός Διευθυντής, θέση που διατήρησε μέχρι το 1972. Το 1994 ανακηρύχθηκε Επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η Ελλάδα τον τίμησε με τρία Εθνικά Βραβεία και το μετάλλιο του Τάγματος του Φοίνικα και επίσης τιμήθηκε με το ασημένιο μετάλλιο της Γαλλικής Ακαδημίας..
H τηλεόραση πρόβαλε σε δημοφιλή σίριαλ τους «Πανθέους», τους «Τελευταίους εγγονούς», την «Αίθουσα του θρόνου», τους «Φρουρούς της Αχαΐας» και «Τα παιδιά της Νιόβης». Πάνω απ’ όλα στην επιτυχία της βραδιάς έπαιξε μεγάλο ρόλο η γοητεία του Αθανασιάδη, όχι μόνον ως συγγραφέα αλλά και ως προσωπικότητα.
Έγινε φημισμένος από τα γραπτά του . Το 1986 εκλέχτηκε ως Ακαδημία Αθηνών (σύγχρονη) και υπηρετεί ως Πρόεδρος του Ιδρύματος Ουράνη, του Ιδρύματος Παλαμάς και των Βραβείων Λογοτεχνίας İpekçi. Ως δεύτερη γλώσσα μιλούσε Γαλλικά και ήταν κάτοικος της Αθήνας.
Βιβλιογραφία
Ο Ντοστογιέφσκι, από τη φυλακή μέχρι το πάθος (Εθνικό βραβείο βιογραφίας 1955)
Αλβέρτο Σβάιτσερ (Εθνικό βραβείο βιογραφίας 1963),
Ταξίδι στη μοναξιά (χρονικό),
Τα παιδιά του αιώνα μας (βιογραφικά χρονικά),
Τα παιδιά του Νιοβης (μυθιστόρημα),
Τελευταίοι εγγονοί (μυθιστόρημα),1978
Πάνθεοι (μυθιστόρημα τριλογίας σε τέσσερα βιβλία, Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών – 1961,
Οι φρουροί της Αχαΐας δύο μυθιστορήματα βιβλίου, Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
Η αίθουσα θρόνου 1969), (μυθιστόρημα),
Ανάγνωση (δοκίμια),
Ο Υιός του Ήλιου (βιογραφία). κ.α.
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Το Σαλιχλί διέθετε πλούσια αγροτική παραγωγή (σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, βαμβάκι, όπιο, φρούτα κ.ά) που σε συνδυασμό με τη σιδηροδρομική σύνδεση με το λιμάνι της Σμύρνης οδήγησε στη μεγάλη οικονομική ανάπτυξη της περιοχής[9] που εξελίχθηκε σε βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔYΝΑΜΕΙΣ ΣΤΡΑΤΟΥ 1920-1922
Στις 23 Ιουνίου του 1920, δυνάμεις του Ελληνικού στρατού υπό τον ανθυπολοχαγό Γ. Αγριτέλλη κατέλαβαν το Σαλιχλή κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας του 1919-1922. Η πόλη παρέμεινε υπό ελληνικό έλεγχο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1922. Μάλιστα στις 5 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους διεξήχθη στην περιοχή, νικηφόρα για τις ελληνικές δυνάμεις, μάχη ανάμεσα στο 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων (με επικεφαλής τον Νικόλαο Πλαστήρα) και σε τουρκική μεραρχία ιππικού στα πλαίσια της κάλυψης της υποχώρησης τριών ελληνικών μεραρχιών που κινδύνευαν να κυκλωθούν από τα αντίπαλα στρατεύματα.
ΔΙΩΞΕΙΣ
Η εγκατάλειψη της περιοχής από τον Ελληνικό στρατό είχε δυσμενείς συνέπειες για τους κατοίκους του Σαλιχλί μια και όσοι δεν απομακρύνθηκαν, συνελήφθησαν και πολλοί από αυτούς δολοφονήθηκαν κοντά στην Μαγνησία(Μanisa) μαζί με κατοίκους του Αξαρίου.
TO SALIHLI ΣΗΜΕΡΑ
Ο πληθυσμός της πόλης είναι 156.330 σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 2013. .Εκτός από την πόλη Salihli, η περιφέρεια αριθμεί 8 δήμους με δικούς της δήμους. Αυτά είναι ( Adala , Durasıllı , Gökeyüp , Mersinli , Poyrazdamları , Sart , Taytan και Yılmaz ). Από αυτά τα Sart αντιστοιχεί στη θέση των αρχαίων Σαρδηίων , της πρωτεύουσας της Λυδίας . Στα 24 χλμ. Βόρεια της πόλης βρίσκεται το φράγμα Demirköprü , το οποίο χρησιμοποιείται για άρδευση, πρόληψη υπερχείλισης, παραγωγή ενέργειας και αλιεία, το οποίο χτίστηκε μεταξύ του 1954 και του 1960.
Ανασκαφές
Από τους παλαιοχριστιανικούς και τους βυζαντινούς χρόνους διασώθηκαν διάφορα κτίσματα, ανάμεσα στα οποία κατοικίες και τείχη.
Το 1910 ξεκίνησε η αρχαιολογική έρευνα της περιοχής και συνεχίστηκαν έως το 1914 διεκόπησαν λόγω του πόλεμου και άρχισαν το 1922 διεκόπησαν και ξανάρχισαν το 1958 και συνεχίζονται μέχρι σημεία με τις ανασκαφές που ακολούθησαν ήλθαν στο φως πλείστα ερείπια ναών, αγορών, θεάτρων, καθώς και πολυάριθμα νομίσματα της αυτόνομης πόλης και των μετέπειτα αυτοκρατορικών περιόδων Διέθετε ακρόπολη, που ονομαζόταν Ύδη.
Οι επαφές της με διάφορες χώρες μαρτυρούνται από τα ευρήματα που έφεραν στο φως οι έρευνες στην περιοχή των Σάρδεων.
Τα συμπεράσματα από τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι οι επαφές των κατοίκων των Σάρδεων ήταν διάφορες, εμπορικές, πολιτιστικές και καλλιτεχνικές και σε εποχές αρκετά παλιές, ήδη από τους μυκηναϊκούς χρόνους.
