Ανάστατες είναι για μια ακόμα φορά οι τοπικές κοινωνίες στο Προάστειο, το Καρυοχώρι, τον Άγιο Χριστόφορο και τη Σπηλιά, τοπικές κοινότητες του Δήμου Εορδαίας, καθώς η ΔΕΗ προτίθεται να τοποθετήσει νέο αποθέτη σε περιοχή πλησίον του οικισμού Καρυοχωρίου.
Σύμφωνα μάλιστα με δηλώσεις της Διευθύντριας ΛΚΔΜ, η ΔΕΗ θα ζητήσει τροποποίηση περιβαλλοντικών όρων, καθόσον η νέα λειτουργία δεν είναι συμβατή με τους υπάρχοντες περιβαλλοντικούς όρους.
Η ΔΕΗ επιθυμεί να βάλει αποθέτη άγονων σε νέα φάση απόθεσης, πάνω στις παλιές αποθέσεις του Ορυχείου Κύριου Πεδίου/Καρυοχωρίου/Βόρειου Πεδίου.
Από τα προπαρασκευαστικά έργα που έχουν γίνει στην περιοχή (κοπή δέντρων στην αποκαταστημένη περιοχή, κατασκευή δρόμων και πλατειών με αμμοχάλικα, χάραξη αξόνων τοποθέτησης ταινιόδρομων, έναρξη συναρμολόγησης ταινιόδρομων) φαίνεται ότι ο χώρος εργασίας του νέου αποθέτη θα είναι ξεκινώντας αμέσως από την κάλυψη/καταστροφή αρχικά των αποκαταστημένων χωραφιών (που νοικιάζει η ΔΕΗ σε αγρότες της περιοχής) και τμήματος του δάσους ακακίας των παλαιών αποθέσεων Καρυοχωρίου και εντεύθεν με κατεύθυνση στροφικά προς Άγιο Χριστόφορο και ΑΕΒΑΛ, δημιουργώντας νέα φάση απόθεσης, σε ύψη μεγαλύτερα απ’ τα υπάρχοντα.
Δεν είναι γνωστό το ύψος που θέλει να δημιουργήσει η ΔΕΗ, ωστόσο οι αποθέτες αυτοί σε κανονική λειτουργία μπορούν να δημιουργήσουν απόθεση συνολικού ύψους έως περίπου 45 μέτρων (30 μέτρα «χαμηλή» απόθεση κάτω απ’ το δάπεδο έδρασης του αποθέτη και 15 μέτρα «υψηλή» απόθεση, πάνω απ’ το δάπεδο έδρασης).
Η έναρξη κατασκευής των έργων, χωρίς να έχει προηγηθεί η έγκριση περιβαλλοντικών όρων, δείχνει ότι η ΔΕΗ θεωρεί βέβαιη την έγκριση του ΥΠΕΚΑ, ανεξάρτητα από την αντίδραση της τοπικής κοινωνίας.
Παράλληλα, η ΔΕΗ χρειάζεται χώρο (χώρους) για να αποθέτει τα άγονα του Ορυχείου Μαυροπηγής.
Σε όλα τα Ορυχεία, στην αρχική φάση, δεν έχει δημιουργηθεί ικανός χώρος μέσα στο σκάμμα να δέχεται τα άγονα που προκύπτουν («εσωτερική» απόθεση) και πρέπει αυτά να αποτίθενται για κάποια χρόνια έξω απ’ το σκάμμα («εξωτερική» απόθεση). Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα παλαιά ορυχεία Βορείου και Κομάνου αποτέλεσαν το χώρο της «εξωτερικής» απόθεσης Μαυροπηγής, προκειμένου να γίνει επαναπλήρωση των κενών τους χώρων και αποκατάστασή τους.
Το Ορυχείο Μαυροπηγής ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Οκτώβριο 2001 με εργολάβους και το καλοκαίρι 2003 με «πάγιο» εξοπλισμό (καδοφόρους εκσκαφείς-ταινιόδρομους-αποθέτες).
Σύμφωνα με τη μεταλλευτική μελέτη του Ορυχείου Μαυροπηγής, προβλεπόταν τα άγονα να αποτίθενται στους χώρους του παλαιού Ορυχείου Βόρειου Πεδίου (2 αποθέτες) και του παλαιού Ορυχείου Πεδίου Κομάνου (1 αποθέτης).
Υπάρχουν από τότε λεπτομερείς μελέτες για τη λειτουργία των αποθέσεων τόσο στο Βόρειο Πεδίο όσο και στον Κόμανο, επομένως είναι γνωστή εδώ και πάνω από 10 χρόνια η χωρητικότητά τους και ο αναμενόμενος χρόνος εξάντλησης του διαθέσιμου χώρου.
Ήταν γνωστό επίσης από τότε ότι η Μαυροπηγή χρειαζόταν περισσότερο χώρο απ’ τον υπάρχοντα διαθέσιμο στις 2 παλαιές εκμεταλλεύσεις.
Για τις εναλλακτικές λύσεις, ήδη από το 2002 είχε καταγραφεί ότι δεν είναι σκόπιμη η κατασκευή 3ης φάσης απόθεσης στο Βόρειο Πεδίο/Καρυοχώρι, επειδή η λύση αυτή αναμενόταν να συναντήσει την αντίδραση του Δημοτικού Διαμερίσματος Αγίου Χριστοφόρου.
Επιπλέον, θα υπήρχε σημαντική υψομετρική διαφορά για τη μεταφορά των υλικών και αντίστοιχα υψηλότερη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ και η λειτουργία θα έπρεπε να γίνεται με συνεχείς επιμηκύνσεις του ταινιόδρομου (συνεπώς καθυστερήσεις & κόστος συγκολλήσεων ιμάντα).
Ως πλέον προτιμητέα λύση φαινόταν το 2002 η κατασκευή 2ης φάσης απόθεσης στο Πεδίο Κομάνου, κάτι απολύτως συμβατό με την εν γένει μορφολογία της περιοχής και τις περιβαλλοντικές μελέτες.
Στο τέλος του 2007 χωροθετήθηκε στην περιοχή Κομάνου ο νέος ΑΗΣ Πτολεμαΐδας (Πτολεμαΐδα V), με συνέπεια τη δέσμευση πολύ σημαντικού χώρου που προορίζονταν για αποθέσεις αγόνων.
Νωρίτερα το 2004, είχε γίνει η μεγάλη κατολίσθηση της Εξωτερικής Απόθεσης Νότιου Πεδίου, με αποτέλεσμα την απώλεια μεγάλου χώρου αποθέσεων και την αναγκαστική μετακίνηση 2 αποθετών από την περιοχή της Ακρινής στον ήδη αποκαταστημένο χώρο του παλαιού Ορυχείου Καρδιάς.
Κατά συνέπεια, λόγω της κατολίσθησης του 2004 και της χωροθέτησης του νέου ΑΗΣ δεσμεύτηκαν σημαντικές εκτάσεις που προορίζονταν για αποθέσεις αγόνων στη λεκάνη Κοζάνης- Πτολεμαΐδας και αντίστοιχα παρουσιάστηκε απαίτηση αντικατάστασης αυτών των χώρων
Από το 2008 υπήρχε χρόνος για μελέτη εναλλακτικών λύσεων, συζήτηση με την τοπική κοινωνία και αποφυγή κοινωνικών εντάσεων. Επιπλέον από το 2002 υπήρχε απόφαση του Δ.Σ. της ΔΕΗ για απαλλοτρίωση του Οικισμού Πτελεώνα, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ο χώρος για ανάπτυξη αποθέσεων του Νότιου Πεδίου. Η απαλλοτρίωση του Οικισμού Πτελεώνα είχε εξαρχής συνδεθεί ευθέως με την ανάγκη εξεύρεσης χώρων απόθεσης για τις ανάγκες του Νότιου Πεδίου, αλλά η διαδικασία πρόσκτησης ή απαλλοτρίωσης του Οικισμού «σέρνεται» πάνω από 12 χρόνια!
Επειδή εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι το μεγάλο πρόβλημα που έχουν τα Ορυχεία είναι ο ανεπαρκής προγραμματισμός και η εξ αυτού του λόγου μη έγκαιρη υλοποίηση των απαραίτητων ενεργειών,
Eρωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Υπάρχει Διεύθυνση Μελετών στο ΛΚΔΜ; Είναι στελεχωμένη; Ποιες είναι οι προτάσεις της για το θέμα των αποθέσεων στο Λεκανοπέδιο;
2. Υπάρχει μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, για τους χώρους απόθεσης αγόνων στην λεκάνη Κοζάνη – Πτολεμαΐδα, και ποιος είναι αυτός; Με βάση ποιες μελέτες τεκμηριώνεται;
3. Σε ποια χωρική βάση στηρίζεται ο σχεδιασμός; για την ενιαία περιοχή των ορυχείων στη λεκάνη Κοζάνης- Πτολεμαΐδας για την κατεύθυνση των άγονων υλικών; Σε ποιες θέσεις οριοθετούνται; Τι ποσοστό κάλυψης των κενών και κατασκευής χαμηλών λόφων προβλέπεται;
4. Ο σχεδιασμός λαμβάνει υπόψη το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης των Ορυχείων μέχρι το 2020 που είχε συνταχθεί από κοινή ομάδα Γερμανών μελετητών και της ΔΕΗ; Υπάρχει νεώτερη μελέτη και ποια είναι αυτή;
5. Πώς προκύπτει συνεχώς η ανάγκη νέων «εξωτερικών» αποθέσεων; Πώς μπορούμε να μιλάμε για προστασία του περιβάλλοντος και διατήρηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, όταν με τον κακό προγραμματισμό και την κατασκευή υψηλών λόφων, όπως τώρα, πρόκειται να δημιουργηθούν, στο Καρυοχώρι / Άγιο Χριστόφορο/ΑΕΒΑΛ, μόνο δάση και να χαθούν καλλιεργήσιμες εκτάσεις;
6. Αξιοποιούνται οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν εγκριθεί και βασίζονται στις τεχνικές μελέτες εκμετάλλευσης σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο ή εγκαταλείπονται προκειμένου να εξασφαλισθεί πρόσκαιρη αύξηση της παραγωγής;
7. Είναι ή όχι ενταγμένο στο σχεδιασμό σας η αξιοποίηση της περιοχής Πτελεώνα όπου υπάρχει αναξιοποίητη απαλλοτριωμένη από πολλών ετών έκταση και όπου πρέπει επιτέλους κάποτε να υλοποιηθεί η απαλλοτρίωση του Οικισμού.
8. Εξετάζετε τη μεταφορά του ενός αποθέτη κατευθείαν στην εσωτερική απόθεση Νότιου Πεδίου, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα σοβαρή εξοικονόμηση δαπανών;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Ουζουνίδου Ευγενία
Πετράκος Θανάσης
Καφαντάρη Χαρά
