Το πραγματικό του όνομα δεν ήταν Αλέξης. Τού αποδόθηκε, όμως, από τον συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη από το αρχαιοελληνικό συνθετικό «αλεξι-»- όπως αλεξικεύραυνο, αλεξίσφαιρος, αλεξίπτωτο- για να εκφράσει τον χαρακτήρα που αντιστέκεται, που καθοδηγείται από τις παρορμήσεις του, που αποτελεί ένα κράμα λεβεντιάς και ελευθερίας. Ο ίδιος ο Γιώργος- και μετέπειτα Αλέξης Ζορμπάς- γύρισε όλη την Ελλάδα και όχι μόνο, αναζητώντας την τύχη του. Αργότερα, έγινε σύμβολο και χαρακτήρας που συνδέθηκε απόλυτα με την Ελλάδα, με το πνεύμα και την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων της.Στα ίχνη αυτού του ξεχωριστού ανθρώπου, που έγινε φίλος και συνοδοιπόρος του Νίκου Καζαντζάκη, ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Καταφυγίου και η μη κυβερνητική οργάνωση «Κοινωνία των Πολιτών του Βελβεντού» αναζητούν αντικείμενα, κειμήλια και ό,τι άλλο σχετίζεται με την προσωπική του ιστορία, για το μουσείο που έχουν ετοιμάσει στο Καταφύγιο, όπου βρίσκεται το σπίτι του.
«Εχουμε μια λαογραφική συλλογή, ενώ εντοπίσαμε τα γυαλιά και το ρολόι του Ζορμπά, τα οποία βρίσκονται στην κατοχή της οικογένειας των εγγονιών του, ¢ννας Γκάιγκερ και Βαγγέλη Γιάντα, που πέθαναν πριν από δύο χρόνια στα Σκόπια», αναφέρει η πρόεδρος του Συλλόγου Αννα Γκάτζιου.
Οπως λέει, αρχικά είχαν εντοπιστεί στα γραφεία της στρατολογίας, στην Κοζάνη, τα μητρώα αρρένων της κοινότητας Καταφυγίου, όπου είναι καταγεγραμμένο το όνομα του Γεωργίου Ζορμπά.
Η ίδια σημειώνει ότι ο Σύλλογος έχει έρθει σε επικοινωνία και με τις εκδόσεις Καζαντζάκη στην Αθήνα, στην κατοχή των οποίων βρίσκονται οι επιστολές του Ζορμπά προς τον Καζαντζάκη, από την εποχή που δούλευαν μαζί στα δάση ως υλοτόμοι, αλλά και στα μεταλλεία, όταν ο πρώτος βοηθούσε τον δεύτερο για να έρθουν οι Ελληνες από τον Πόντο.
«Τόσο οι συγγενείς του Ζορμπά στην ΠΓΔΜ όσο και οι εκδόσεις Καζαντζάκη επιθυμούν να βρεθούν αυτά τα αντικείμενα στο μουσείο που κατασκευάσαμε. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί, όμως, να γίνει προς το παρόν, καθώς δεν έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες διαδικασίες» τονίζει η κ. Γκάτζιου.
Υπογραμμίζει, άλλωστε, ότι υπάρχει μια πολύ καλή συνεργασία με τη Διεθνή Εταιρεία Φίλων του Νίκου Καζαντζάκη, η οποία επιδιώκει τη δημιουργία ενός δικτύου πόλεων από τις οποίες πέρασε ο Ζορμπάς.
Σε ό,τι αφορά τον τόπο γέννησής του, τον διεκδικούν εξίσου ο Κολινδρός της Κατερίνης και το Καταφύγι στο Βελβεντό. Και οι δύο περιοχές «φιλοξένησαν» την οικογένεια Ζορμπά, τους γονείς του Φώτη και Ευγενία και τα αδέλφια του Γιάννη, Ξενοφώντα και Κατερίνα, πριν ο ήρωας του Καζαντζάκη φύγει σε ηλικία 22 ετών για τα Μαντεμοχώρια της Χαλκιδικής και το ¢γιον ¼ρος.
Το σπίτι που διέμεινε η οικογένεια στο Καταφύγι, ανακατασκευάστηκε κατόπιν πρωτοβουλίας του πρώην δήμου Βελβεντού το 1995, αφού πρώτα αγοράστηκε το οικόπεδο από τους συγγενείς του. «Κατασκευάστηκε ένα κτίριο αρμονικά δεμένο με το προϋπάρχον κτίσμα, ενώ προετοιμάστηκε και μία μελέτη σε συνεργασία με την Αρχιτεκτονική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τη μουσειολόγο Τέση Βαλαβανίδου. Η μελέτη προβλέπει την λειτουργία οπτικοακουστικών μέσων, ώστε μέσα από το μουσείο να ζωντανεύει, με την βοήθεια της τεχνολογίας, η ιστορία του Ζορμπά», σημειώνει από την πλευρά του ο πρώην δήμαρχος Βελβεντού και πρόεδρος της «Κοινωνίας των Πολιτών του Βελβεντού» Μανώλης Στεργίου. Η μελέτη ολοκληρώθηκε, αλλά για την υλοποίησή της απαιτούνται κονδύλια, τα οποία αναζητούνται σε διάφορα χρηματοδοτικά μέσα.
«Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να γνωρίσει ο κόσμος μέσα από το μουσείο, τον πραγματικό Ζορμπά», σημειώνει η πρόεδρος του Εξωραϊστικού Συλλόγου Καταφυγίου.
Τονίζει, εξάλλου, ότι η διαφορά του πραγματικού Ζορμπά από τον λογοτεχνικό- και πολύ περισσότερο τον κινηματογραφικό- είναι μεγάλη και θα έπρεπε ο καθένας να μπορεί να διακρίνει τις διαφορές.
«Θέλουμε, πέρα από το σουβλάκι, συρτάκι, Ζορμπάς, να καταλάβει ο κόσμος την ουσιαστική διάσταση αυτού του ανθρώπου που κατάφερε να εμπνεύσει με τόση δύναμη τον Νίκο Καζαντζάκη και να περάσει τόσα μηνύματα μέσα από το έργο του συγγραφέα», καταλήγει η κ. Γκάτζιου.
Π. Γιούλτση
Ο Χρόνος
