ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Κιτρέα η σινική (Citrus × sinensis) – Γράφει ο Σταύρος Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου



 

Η βοτανική ονομασία του πορτοκαλιού είναι Citrus sinesis και ανήκει στην οικογένεια Rutaceae. Το γλυκό πορτοκάλι είναι φρούτο. Η φλούδα και ο χυμός χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων.
ΕΛΛΗΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
–Τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων ήταν πορτοκάλια ;
Είναι κυρίως γνωστά μέσω του μύθου του Ηρακλή, καθώς η απόκτησή τους αποτέλεσε το αντικείμενο του ενδέκατου άθλου του.
Η Ελληνική μυθολογία θέλει τα χρυσά μήλα (εσπεριδοειδή ; ) να ήταν τα φρούτα που έκανε δώρο η Γαία στον γάμο του Δία με την Ήρα.
Το θείο αυτό δώρο φύτρωνε στον κήπο των θεών. , ο οποίος βρισκόταν στη χώρα του Άτλαντα.
Ο Άτλαντας βρισκόταν έξω από τον κήπο και σήκωνε στους ώμους του τον ουρανό, τιμωρία που του είχε επιβληθεί από τον Δία.
Οι κόρες του Άτλαντα έκλεβαν όμως τα μήλα, γι´ αυτό και η Ήρα ανέθεσε τη φύλαξή τους στις νύμφες Εσπερίδες και στον Λάδωνα, δράκοντα με εκατό κεφάλια και γιο του Τυφώνα και της Έχιδνας.
–Ο άθλος του Ηρακλή
Ο Ευρυσθέας ανέθεσε στον Ηρακλή να μεταβεί στον κήπο των Εσπερίδων και να του προσκομίσει τα χρυσά μήλα. Στην πορεία του προς τον κήπο ο ήρωας αντιμετώπισε πολλές περιπέτειες. Σημαντικότερη από αυτές ήταν η απελευθέρωση του Προμηθέα από τον βράχο στον οποίο ήταν δεμένος. Ο Ηρακλής απελευθέρωσε τον Προμηθέα και σκότωσε τον αετό που έτρωγε το συκώτι του, δίνοντας έτσι τέλος στο μαρτύριο του Τιτάνα. Ο Προμηθέας συνόδευσε στη συνέχεια τον Ηρακλή στον κήπο των Εσπερίδων. Για το κυρίως μέρος του άθλου υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές. Στην πλέον διαδεδομένη από αυτές ο Ηρακλής ακολούθησε τη συμβουλή του Προμηθέα να μην μπει ο ίδιος στον κήπο. Συμφώνησε λοιπόν με τον Άτλαντα να κρατήσει για λίγο εκείνος το φορτίο του, μέχρι ο Άτλας να του φέρει τα χρυσά μήλα. Ο Άτλας συμφώνησε με την πρόταση αυτή. Επιστρέφοντας όμως από τον κήπο, αρνήθηκε να παραδώσει τους καρπούς στον Ηρακλή. Δήλωσε ότι θα πήγαινε ο ίδιος τα μήλα στον Ευρυσθέα και ότι θα άφηνε τον Ηρακλή στη θέση του για πάντα.
Ο Ηρακλής επιστράτευσε τότε όλη του την ευστροφία για να μπορέσει να ξεφύγει από την αιώνια καταδίκη στην οποία τον έριξε ο Άτλαντας. Άφησε τον Άτλαντα να πιστέψει ότι αποδέχτηκε τη μοίρα του, του ζήτησε όμως πρώτα να κρατήσει για λίγο τον ουρανό προκειμένου να φτιάξει ένα μαξιλάρι για το κεφάλι του. Ο Άτλας δέχτηκε, ο Ηρακλής όμως δραπέτευσε παίρνοντας μαζί του και τα μήλα. και να τούς φέρει στον Ευρυσθέα. Όταν ο Ηρακλής έφτασε στις Μυκήνες παρέδωσε τα μήλα στον Ευρυσθέα. Εκείνος τα έδωσε πίσω στον ήρωα ως δώρο. Ούτε ο Ηρακλής όμως κράτησε τα μήλα. Τα παρέδωσε στην Αθηνά, η οποία τα επέστρεψε στον κήπο των Εσπερίδων, καθώς εκεί ήταν η θέση στην οποία έπρεπε να βρίσκονται .
– ΙΣΤΟΡΙΑ
Μέτα από τις Περσικές κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Έφτασε και καλλιεργήθηκε στην Ευρώπη το πρώτο εσπεριδοειδές που ήταν το κίτρο -(citrus medica)
Το κίτρο ήταν γνωστό στους Έλληνες και τους Ρωμαίους. Ο Θεόφραστος περιγράφει με ακρίβεια τον καρπό ενώ ο ιατροφιλόσοφος και βοτανολόγος Διοσκουρίδης τα αναφέρει ως «περσικά μήλα».
Η πορτοκαλιά (κιτρέα η σινική, citrus sinensis) εισήχθη, σύμφωνα με τα βοτανολόγια, από την Κίνα ή κατά μία άλλη εκδοχή από την Ινδία, και διαδόθηκε στο δυτικό κόσμο από τους Πορτογάλους.
Η πορτοκαλιά ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια όμως η εντατική της καλλιέργεια άρχισε από το 10 μ.Χ. αιώνα στη βόρεια Αφρική.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Σαπινδώδη (Sapindales)
Οικογένεια: Ρουτίδες (Rutaceae)
Γένος: Κίτρος (Citrus)
Είδος: Citrus × sinensis
Διώνυμο
Κιτρέα η σινική (Citrus × sinensis)
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ/ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
Το πορτοκάλι παρέχει, βιταμίνες και τα μέταλλα αυτά είναι κυρίως η βιταμίνη C, η θειαμίνη, το φυλλικό οξύ και το κάλιο.
Ένα μεγάλο πορτοκάλι αρκεί για να καλύψουμε σε ποσοστό 100% ή και περισσότερο τις ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού μας σε βιταμίνη C, ενώ η θειαμίνη (βιταμίνηΒ1) εμπλέκεται στον μεταβολισμό και στη λειτουργία του νευρικού συστήματος και συμβάλλει στην καλή διάθεση.
Το φυλλικό οξύ (βιταμίνη Β9) έχει ιδιαίτερη αξία για την ανάπτυξη του εμβρύου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και δρα προληπτικά ενάντια στο εγκεφαλικό, ενώ το κάλιο είναι ωφέλιμο για τον έλεγχο της πίεσης στους υπερτασικούς και μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Άλλα βιοενεργά συστατικά του πορτοκαλιού με σημαντικά οφέλη για την υγεία είναι τα καροτενοειδή και οι φαινολικές ενώσεις (κυρίως φλαβονοειδή).
Και οι δύο αυτές κατηγορίες συστατικών δρουν ως αντιοξειδωτικά στον ανθρώπινο οργανισμό
Πορτοκάλι Διατροφικά στοιχεία
Στις πηγές περιλαμβάνονται: USDA
Ποσότητα ανά 100 g
Θερμίδες (kcal) 47
Λιπίδιο 0,1 g
Κορεσμένα λιπαρά 0 g
Υδατάνθρακες 12 g
Πρωτεΐνη 0,9 g
Φυτικές ίνες 2,4 g
Ζάχαρη 9 g
ΜΕΤΑΛΛΑ
Νάτριο 0 mg
Κάλιο 181 mg
Ασβέστιο 40 mg
Σίδηρος 0,1 mg
Μαγνήσιο 10 mg
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Βιταμίνη C 53,2 mg
Βιταμίνη D 0 IU
Βιταμίνη B6 0,1 mg
Βιταμίνη B12 0 µg
Ανά μερίδα 100 γραμμαρίων, το πορτοκάλι έχει μόλις 47 θερμίδες, ενώ δίνει και 2,4 γραμμάρια φυτικές ίνες οι οποίες συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου και προωθούν το αίσθημα του κορεσμού
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
–Βοηθά στο άσθμα
Το γλυκό πορτοκάλι περιέχει μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι το γλυκό πορτοκάλι μπορεί να βοηθήσει στο άσθμα λόγω της αντιοξειδωτικής δράσης της βιταμίνης. βελτιώνοντας τη λειτουργία των πνευμόνων .
– Προλαμβάνει την υψηλή αρτηριακή πίεση και το εγκεφαλικό..
Το γλυκό πορτοκάλι περιέχει επίσης μεγάλες ποσότητες καλίου. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το κάλιο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της υψηλής αρτηριακής πίεσης και του εγκεφαλικού.
–Θεραπεύει τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες
Ωστόσο, το πορτοκάλι μπορεί να θεραπεύσει τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες, να αναστείλει τη δραστηριότητα πολλών βακτηρίων,
–Διαβήτης & ήπαρ
Βελτιώνει τον διαβήτη και τις ηπατικές παθήσεις,
– Πέτρες στα νεφρά
Τα φρούτα γλυκού πορτοκαλιού και ο γλυκός χυμός πορτοκαλιού χρησιμοποιούνται για την πρόληψη των πέτρες στα νεφρά επειδή περιέχουν μεγάλες ποσότητες μιας χημικής ουσίας που ονομάζεται κιτρικό. Το κιτρικό τείνει να συνδέεται με το ασβέστιο πριν σχηματίσει πέτρες στα νεφρά
-Αρτηριακή πίεση
Πρόλα,βανει τηνς υψηλή αρτηριακή πίεση και το εγκεφαλικό .
Η κατανάλωση γλυκού χυμού πορτοκαλιού φαίνεται να βοηθά στη μείωση του κινδύνου υψηλής αρτηριακής πίεσης και εγκεφαλικού. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) επιτρέπει στους κατασκευαστές προϊόντων γλυκού πορτοκαλιού που παρέχουν τουλάχιστον 350 mg καλίου ανά μερίδα και έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη να κάνουν ισχυρισμούς στην ετικέτα ότι το προϊόν τους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής αρτηριακή πίεση και εγκεφαλικό.
– Υψηλή χοληστερόλη .
Η κατανάλωση γλυκού χυμού πορτοκαλιού βοηθά στη βελτίωση των επιπέδων χοληστερόλης. Σε μεγάλες ποσότητες (750 mL, ή περίπου τρία ποτήρια των 8 oz, την ημέρα για τέσσερις εβδομάδες), ο χυμός πορτοκαλιού φαίνεται να αυξάνει την «καλή» λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας και να μειώνει την αναλογία της «κακής» λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL) προς Η HDL χοληστερόλη σε άτομα με υψηλή χοληστερόλη. Κρυολογήματα .
Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση 180 mL (περίπου 6 ουγκιές) γλυκού χυμού πορτοκαλιού καθημερινά μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος.
Πέτρες στα νεφρά (νεφρολιθίαση) .
Ορισμένες έρευνες αναφέρουν ότι η κατανάλωση 400 mL γλυκού χυμού πορτοκαλιού (περίπου 13 ουγγιές) αυξάνει την ποσότητα κιτρικού στα ούρα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των λίθων στα νεφρά που αποτελούνται από ασβέστιο.
– Συνοπτικά
*Ο κάρπος παρουσιάζει :Αντιοξειδωτική δράση ,Αντιφλεγμονώδη ιδιότητα
Αντιαρθριτική δράση , Αντικαρκινική δράση ,Αντιελκώδη δράση ,
Αντι-τύφο δράση , Αντιαγχώδη δράση ,Προστατευτική ιδιότητα της καρδιάς και Αντιβακτηριδιακή ιδιότητα
*Η Φλούδα
Η φλούδα του γλυκού πορτοκαλιού χρησιμοποιείται για να αυξήσει την όρεξη. μείωση φλέγματος? και θεραπεύει βήχα, κρυολογήματα, εντερικά αέρια (μετεωρισμός), όξινη δυσπεψία (δυσπεψία) και καρκινικές πληγές του μαστού. Χρησιμοποιείται και ως τονωτικό.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η φλούδα πορτοκαλιού μπορεί να αποτρέψει το οξειδωτικό στρες και να αποτρέψει τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις στα κύτταρα του δέρματος που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία
*- Χυμός
Έχει ελαφριά καθαρτική, διουρητική και χολερετική δράση (αυξάνει την έκκριση της χολής) έχει αντισκληρωτική δράση, που συνοδεύεται από μείωση της διαπερατότητας των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων και την ενίσχυσή τους .
Λόγω της αφθονίας των βιταμινών και των καροτενοειδών, η κατανάλωση χυμού πορτοκαλιού μειώνει τις βλαβερές συνέπειες που έχει η κατανάλωση αλκοόλ στα κύτταρα του δέρματος
Ο γλυκός χυμός πορτοκαλιού χρησιμοποιείται για την: Θεραπεία πέτρες στα νεφρά (νεφρολιθίαση) και υψηλή χοληστερόλη . Την πρόληψη της υψηλής αρτηριακής πίεσης και του εγκεφαλικού, Την πρόληψη του καρκίνου του προστάτη.
-Αντιμετωπίζει τον Βήχα .διατροφικές διαταραχές
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Το γλυκό πορτοκάλι φαίνεται να είναι ασφαλές για τους περισσότερους ενήλικες.Άλλα όπως συμβαίνει σε πολλά βρώσιμα φρούτα και λαχανικά η υπερκατανάλωση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε αυτή την περίπτωση και η υπερκατανάλωση και των πορτοκαλιών δεν εξαιρείται από τον γενικό κανόνα .
Οι υπερβολές ποτέ δεν είναι καλός οδηγός υγείας. η υπερβολική λήψη βιταμίνης C θα μπορούσε να δώσει στο σώμα περισσότερες ίνες και ζάχαρη απ’ ό,τι χρειάζεται.
Μπορεί να έχουμε συμπτώματα , διάρροιας , πονοκέφαλο , ναυτία , έμετο , αϋπνία , κράμπες στο στομάχι , και αϋπνία .
–Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Τα πορτοκάλια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε οξύ και αυτό μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
– Αύξηση πρόσληψης καλίου
Εάν παίρνετε β-αποκλειστές, τα πάρα πολλά πορτοκάλια θα μπορούσαν να αυξήσουν την πρόσληψη καλίου και να οδηγήσουν σε νεφρική βλάβη.
Οι β-αποκλειστές, έχουν αντιαρρυθμική δράση χρησιμοποιούνται στην αρτηριακή υπέρταση, στη στεφανιαία νόσο και την καρδιακή ανεπάρκεια κ,α,
– Αύξηση πρόσληψης σιδήρου
Εάν το σώμα σας αποθηκεύει περισσότερο σίδηρο από ό,τι χρειάζεται, μια κατάσταση που ονομάζεται αιμοχρωμάτωση, τότε οι υψηλές δόσεις βιταμίνης C μπορούν να προσθέσουν περισσότερο σίδηρο και να βλάψουν τους ιστούς σας.
– Αλληλοεπίδραση φάρμακων
Η βιταμίνη C μπορεί επίσης να αυξήσει την απορρόφηση από φάρμακα που περιέχουν αλουμίνιο, όπως συνδετικά φωσφορικών αλάτων.
Επίσης, μπορεί ν’ αυξήσει τα επίπεδα οιστρογόνων, εάν κάνετε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.
Υπάρχουν και άλλες αλληλοεπιδράσεις με φάρμακα και γιαυτό εάν παίρνετε φαρμακευτική αγωγή για οπουδήποτε ασθένεια να παιρνετη την γνώμη του γιατρού σας για πιθανές αλληλοεπιδράσεις από την βρώση ποσοτήτων πορτοκαλιών
– Αύξηση βάρους από χυμό πορτοκαλιού
Όσο για τον χυμό από πορτοκάλι, κατά κανόνα έχει λίγη επιπλέον ζάχαρη και λιγότερες φυτικές ίνες από το ωμό φρούτο. Η υπερβολική ποσότητα χυμού φρούτων, όμως, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους. Αυτή με την σειρά της μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, ειδικά στην μέση ηλικία.
–Αλλεργίες
Αλλεργικές αντιδράσεις αναφέρονται σε ευαίσθητα άτομα μετά την κατανάλωση πορτοκαλιών, όπως υπνηλία και κιτρίνισμα του δέρματος των χεριών ή των ποδιών.
– Σε παιδιά κίνδυνος εμφάνισης σπασμών Η λήψη μεγάλων ποσοτήτων γλυκού φλοιού πορτοκαλιού Μπορεί να προκαλέσει κολικούς ή σπασμούς.
– Εγκυμοσύνη και θηλασμός :
Το πορτοκάλι φαίνεται ασφαλές όταν λαμβάνεται σε συνήθεις ποσότητες φαγητού. Μπορείτε να πίνετε χυμό πορτοκαλιού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης , αλλά πρέπει να τον παίρνετε με μέτρο.
– Σμάλτο των δοντιών
Το οξύ στον χυμό μπορεί να διαβρώσει το σμάλτο των δοντιών.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Εάν εμφανίσετε οποιαδήποτε ανεπιθύμητη ενέργεια ή άλλες αλλεργικές αντιδράσεις μετά την κατανάλωση πορτοκαλιών, πρέπει να απευθυνθείτε αμέσως στον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Επίσης, αποφύγετε τη χρήση πορτοκαλιών ή άλλων φρούτων ως φάρμακο χωρίς να μιλήσετε πρώτα με το γιατρό σας
Αποφύγετε τη χρήση οποιουδήποτε φρούτου ή βοτάνου για μια ασθένεια χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας.

Σχολιάστε

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.