«Τα γεγονότα», το σπουδαίο και ανατρεπτικό έργο του διεθνούς φήμης Σκoτσέζου θεατρικού συγγραφέα Ντέιβιντ Γκρέιγκ, σε μουσική και στίχους του Τζων Μπράουν θα παρουσιαστεί σε πολλά Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα, κάνοντας πρεμιέρα στο ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, 22, 23 και 24 Οκτωβρίου.
Ο ταλαντούχος σκηνοθέτης της παράστασης Αλέξανδρος Ραπτοτάσιος μίλησε στο KOZANILIFE.GR για την παράσταση αλλά και για τα μελλοντικά του σχέδια.
Δείτε εδώ λεπτομέρειες για την παράσταση «Τα γεγονότα»
– Μιλήστε μας για το πώς ξεκίνησε η ιδέα της παράστασης «Τα Γεγονότα».
Από την ανάγκη να βρεθεί ένα έργο που να αφορά και το κοινό της περιφέρειας με ένα θέμα που είναι φλέγον και οι θεατές θα έχουν σίγουρα βιώσει κάποια από τις πλευρές του.
Το καλό θέατρο είναι πάντα ‘τοπικό’ με κάποιον τρόπο. Κάνει αυτούς που το παρακολουθούν να νιώθουν πως αντιπροσωπεύονται μέσα από τους χαρακτήρες ή τις ιδέες που εκφράζονται στο κείμενο. Ήθελα να έχω μια άμεση επαφή με τον κάθε τόπο και να μην είναι μια συμβατική περιοδεία και για αυτό το συμμετοχικό κομμάτι του έργου ήταν αυτό που με τράβηξε περισσότερο στα Γεγονότα. Σε κάθε βραδιά-παράσταση μια διαφορετική χορωδία συμμετέχει επί σκηνής – γεγονός που μας επέτρεψε να γνωρίσουμε 21 χορωδίες από όλη την Ελλάδα.
Επίσης, ήξερα το έργο καθώς είχα την τύχη να συνεργαστώ με τους δημιουργούς του (David Greig, John Browne, Ramin Gray) στο ανέβασμα του έργου Ικέτιδες του Αισχύλου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήταν μια εκδοχή της τραγωδίας με συμμετοχή της κοινότητας, δηλαδή δημιουργία του χορού του έργου με κοπέλες της πόλης και ηλικίας από 15 έως 25 ετών. Μια προσέγγιση που προήλθε από την εμπειρία τους με Τα Γεγονότα. Πιστεύω το μέλλον του θεάτρου βρίσκεται στην διεύρυνση της συμμετοχής, είτε αυτό σημαίνει άνοιγμα προς κοινότητες, είτε πολιτικές προς ίσες ευκαιρίες, είτε ανάδειξη φωνών και καλλιτεχνών από κοινωνικές ομάδες που δεν έχουν αντιπροσώπευση.
– Είναι ένα βαθιά πολίτικο που εξετάζει την άνοδο της ακροδεξιάς, του νεοφασισμού και της ξενοφοβίας. Τι θα παρακολουθήσουμε επί σκηνής;
Θα δείτε την επίμονη και μεθοδική προσπάθεια μιας γυναίκας να εξετάσει του λόγους που οδηγούν την κοινωνία μας προς την ακροδεξιά, του νεοφασισμό και την ξενοφοβία. Θα δείτε ένα σκηνικό εργαστήριο που με την βοήθεια μιας χορωδίας θα προσεγγίσει το θέμα από την μεριά της ψυχιατρικής, της πολιτικής, της δημοσιογραφίας, της ανθρωπολογίας, της κοινωνιολογίας, της θρησκείας και του…Σαμανισμού. Σκηνές με σκληρά debate βρίσκονται ανάμεσα από τραγούδια της χορωδίας η οποία έχει προετοιμαστεί και συμμετέχει χωρίς να γνωρίζει το έργο πέρα από το μουσικό του κομμάτι. Βλέπουμε δηλαδή την παράσταση ταυτόχρονα για πρώτη φορά με την χορωδία, είναι ένα πείραμα που βρίσκεται στον πυρήνα της παράστασης και είναι ο λόγος που αποφάσισα να ασχοληθώ με αυτό το έργο.
– Τι πιστεύετε ότι σηματοδοτεί αυτή η πρωτότυπη συνεργασία των ΔΗΠΕΘΕ με την ΕΛΣ;
Ελπίζω αυτή η συνεργασία να σηματοδοτήσει την περιοδεία περισσότερων παραγωγών από την Αθήνα ως όρο ανάθεσης. Δηλαδή να χρηματοδοτούνται περισσότερο τα έργα που θα ταξιδέψουν. Δυστυχώς ή ευτυχώς οι περισσότεροι καλλιτέχνες πρέπει να έρθουν στην Αθήνα για να δουλέψουν. Δεν πρέπει να αφήσουμε αυτό το γεγονός να στερήσει την περιφέρεια από σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις υψηλού επιπέδου. Στην Αγγλία υπάρχει δίκτυο για όλα τα θέατρα της περιφέρειας και οι περισσότερες παραστάσεις είναι αποτέλεσμα συμπαραγωγής και έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο σαν χώρα σε έργα που αφορούν την πραγματικότητα στην οποία ζούμε, να μην φοβόμαστε την αλληλεπίδραση με την επικαιρότητα. Νομίζω οι συμπαραγωγές είναι λύση για πολλές παθογένειες του θεατρικού χώρου και η πολιτεία έχει υποχρέωση να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει τέτοιες προσπάθειες περιορίζοντας την γραφειοκρατία στα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. και απαιτώντας παραγωγές με μεγάλο και πολύπλευρο χρόνο ζωής.
– Η αρχαία τραγωδία πώς μπλέκεται με το έργο;
‘Τα Γεγονότα’ ζητούν από το κοινό να φανταστεί μια τραγική και αδιανόητη πράξη βίας και έπειτα να παρακολουθήσει μία σειρά από συγκρουσιακές στιχομυθίες που εξετάζουν τις πηγές αυτής της βίας. Κάθε πλευρά των επιχειρημάτων πιστεύει πως έχει δίκιο, το κοινό είναι φωτισμένο και νιώθει πως λαμβάνει μέρος σε ένα είδος δημόσιου διαλόγου που αφορά την σημερινή περίπλοκη πραγματικότητα στην Ελλάδα, και σαφώς δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Αυτό και μόνο για εμένα προσωπικά καθιστά το έργο μια σύγχρονη εκδοχή της αρχαίας τραγωδίας.
Όμως ο συγγραφέας προχώρησε περαιτέρω και ακολούθησε μηχανισμούς και δραματουργικές δομές που ταυτίζονται με το αρχαίο δράμα. Όπως και ο Αισχύλος, περιορίστηκε σε δύο βασικούς ηθοποιούς, ο πρώτος αφηγείται τον τραγικό ήρωα της ιστορίας και ο δεύτερος αλλάζει συνεχώς χαρακτήρες και διαλέγεται με τον πρώτο. Έπειτα οι δημιουργοί του έργου επέλεξαν να συμπεριλάβουν στην δράση του έργου μία χορωδία αποτελούμενη από απλούς πολίτες και όχι επαγγελματίες – όπως καις την αρχαία Αθήνα ο χορός της τραγωδίας ήταν συνήθως εθελοντές νεαροί άνδρες που εκπαιδεύονταν για μήνες για να λάβουν μέρος στους ετήσιους δραματικούς αγώνες ως μια διαδικασία ενηλικίωσης και συμμετοχής στα κοινά της πόλης. Ήταν δηλαδή μια πολιτική πράξη να εισάγεται κάποιος στο θέατρο, και αυτό προσπαθούμε να υπογραμμίσουμε με αυτήν την παράσταση. Τέλος, αν εξετάσουμε την υπόθεση βρίσκουμε και άλλους συσχετισμούς με το αρχαίο δράμα και συγκεκριμένα με τον μύθο του Οιδίποδα: εδώ η βασική ηρωίδα γνωρίζει μεν το
πρόσωπο που δολοφόνησε την χορωδία της, όμως δεν γνωρίζει το τι τον οδήγησε πραγματικά εκεί, το ‘γιατί’, την ώθηση από πολιτική, ψυχολογική, κοινωνική ή και ανθρωπολογική σκοπιά. Το έργο ακολουθεί αυτή την αναζήτηση για τον ένοχο σε κοινωνικό επίπεδο, εντοπίζει τις ευθύνες μέσα στο κοινό, μέσα στην χορωδία, μέσα σε όλους μας.
Είναι σκληρό και απαραίτητο να κοιτάμε στον καθρέφτη και να συνομιλούμε με το σκότος μέσα μας και το θέατρο είναι ο κατάλληλος μηχανισμός για να πετύχουμε έναν ειλικρινή διάλογο με αυτό. Μπορεί να ακούγεται βαρύ αυτό
όμως στο αντίποδα αυτού του σκότους υπάρχει η μουσική της παράστασης, η συνύπαρξη και η σύνθεση διαφορετικών φωνών, το ‘μαζί’ που προτείνει η ύπαρξη μιας χορωδίας απέναντί μας σε όλη την διάρκεια του έργου.
– Ποια τα επόμενα σχέδια σας;
Σχεδιάζω μια παράσταση στην Ελλάδα που εξετάζει την σύγκρουση θρησκείας και ιατρικής – κάτι που έχει έρθει στην επιφάνεια τώρα με τα θέματα του COVID και των εμβολίων – αλλά επίσης και το θέμα της ταυτότητας, δηλαδή όλα αυτά τα στοιχεία που μας συνθέτουν και καθορίζουν τις αντιλήψεις και εμπειρίες μας (φύλο, φυλή, εθνικότητα, θρησκευτικά πιστεύω, σεξουαλικές προτιμήσεις κτλπ). Είναι ένας τρόπος να προχωρήσει η συζήτηση που πρέπει να κάνουμε στην Ελλάδα σε σχέση με την αντιπροσώπευση μειονοτήτων.
Επίσης δουλεύω πάνω σε μία νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή στην Αγγλία που εξετάζει όλες αυτές τις ιστορίες ανήλικων κοριτσιών που το έσκασαν από δυτικές χώρες για να γίνουν μέρος του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), καθώς και το πως αντιμετωπίστηκαν από την κοινή γνώμη. Εδώ εξετάζουμε το πως θα επινοήσουμε έναν νέο χορό τραγωδίας που θα φέρει και θα χειραγωγεί την «κοινή γνώμη» μέσω Applications που θα χρησιμοποιεί το κοινό. Συνεργάζομαι με καλλιτέχνες από την Ευρώπη και την Μέση Ανατολή καθώς και με σχολεία που είχαν τέτοια κρούσματα και σκοπεύουμε να παρουσιάσουμε την παράσταση αυτή το 2022-23 σε διάφορες χώρες του εξωτερικού και ελπίζω και στην Ελλάδα.
Σάκης Νάσιος για το KOZANILIFE.GR
