Πολύχρωμη, με εκατοντάδες διαφορετικά σχήματα, διασκεδαστική και γεμάτη κάθε λογής ζαχαρωτά και γλυκά, η πινιάτα σήμερα μας είναι γνωστή κυρίως ως παιχνίδι που συναντάμε σε παιδικά πάρτυ.
Φτιαγμένη από χαρτί και με κενό το εσωτερικό της, τη γεμίζουμε με κάθε είδους σοκολάτες, ζαχαρωτά, μικρά παιχνίδια και την κρεμάμε· τα έπειτα τα παιδιά με ένα μπαστούνι και καλυμμένα τα μάτια επιχειρούν να τη σπάσουν χτυπώντας την μέχρι να «ανοίξει» και να αποκαλυφθούν όσα κρύβονται στο εσωτερικό της. Παρ’ ότι οι περισσότεροι την ξέρουμε ως το διασκεδαστικό παιδικό παιχνίδι, η πινιάτα φέρει πίσω της πολλούς αιώνες παράδοσης.
Από την Κίνα στο Μεξικό κι από εκεί σ’ όλο τον κόσμο
Πολλοί έχουν συνδέσει την πινιάτα με την ισπανική παράδοση και κυρίως αυτή του Μεξικό. Ωστόσο, η ιστορία της είναι κάπως πιο περίπλοκη, με τις πρώτη εμφάνισή της να ανιχνεύεται στην Κίνα. Όταν ο Μάρκο Πόλο βρέθηκε στην Κίνα σε ένα από τα ταξίδια του ανακάλυψε μεταξύ των ντόπιων παραδόσεων χάρτινες φιγούρες σε σχήμα ζώων και διακοσμημένες με διάφορους τρόπους, τις οποίες οι κινέζοι χτυπούσαν με πολύχρωμα ρόπαλα για να «ελευθερώσουν» το εσωτερικό τους στα πλαίσια εορτασμού της κινέζικης πρωτοχρονιάς.
Ο Μάρκο Πόλο έφερε το έθιμο από τα βάθη της Ανατολής στην Ευρώπη όταν γύρισε στην Ιταλία. Εξάλλου η ίδια η καταβολή της λέξης «πινιάτα» είναι Ιταλική, από το «pignatta» που σημαίνει εύθραυστο δοχείο. Οι ιταλικές πινιάτες δεν ήταν χάρτινες αλλά πήλινες και χρησιμοποιούνταν ακριβώς όπως και στην Κίνα: οι άνθρωποι, χτυπούσαν ένας-ένας το δοχείο μέχρι να ανοίξει και να αποκαλυφθούν τα γλυκά, καθώς και τα διάφορα κοσμήματα και στολίδια που κρύβονταν στο εσωτερικό της· τότε ο κόσμος έσπευδε να μαζέψει από το πάτωμα όσα περισσότερα μπορούσε ο καθένας.
Από την Ευρώπη στην Λατινική Αμερική
Σταδιακά η πινιάτα εξαπλώθηκε σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες φτάνοντας μέχρι την Ισπανία όπου της προσδόθηκαν πολλοί χριστιανικοί θρησκευτικής φύσεως συμβολισμοί περί μάχης του καλού με το κακό, με το «σπάσιμο» της πινιάτας να συμβολίζει τη νίκη του καλού και τα δώρα την δίκαιη ανταμοιβή του αγώνα στα πλαίσια εορτασμού του Lent, του Καθολικού αντίστοιχου της Σαρακοστής. Οι Ισπανοί με τη σειρά τους τη μετέφεραν στη Λατινική Αμερική, στο Μεξικό όπου και έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης των γηγενών. Οι Αζτέκοι την χρησιμοποιήσαν για να γιορτάσουν τα γενέθλια του θεού Huitzilopochtli, ενώ για τους Μάγιας αποτελούσε αθλητική δραστηριότητα. Οι προϋπάρχουσες παρόμοιες παραδόσεις συντέλεσαν στο να υιοθετηθεί με ευκολία η πινιάτα ως θρησκευτική δραστηριότητα των γηγενών, όπως εξάλλου και επεδίωκαν οι Ισπανοί ιεραπόστολοι. Με τα χρόνια προστέθηκαν κι άλλοι κανονισμοί, όπως για παράδειγμα το κλείσιμο των ματιών εκείνου που κρατάει το ρόπαλο και χτυπάει την πινιάτα καθώς και παραδοσιακά τραγούδια που συνόδευαν τη δραστηριότητα ως μουσική υπόκρουση.
Η πινιάτα σήμερα, αν και σε ορισμένες περιοχές του Μεξικό χρησιμοποιείται ακόμα στον εορτασμό των Χριστουγέννων, για την πλειοψηφία του κόσμου έχει χάσει εξ ολοκλήρου όλους τους θρησκευτικούς της συμβολισμούς και κατέληξε να χρησιμοποιείται κυρίως ως δραστηριότητα στα παιδικά πάρτυ. Οι κανόνες του παιχνιδιού δεν έχουν αλλάξει ιδιαίτερα ανά τους αιώνες, ούτε και τα βασικά της χαρακτηριστικά: παραμένει ένα από τα πιο διασκεδαστικά παιδικά παιχνίδια και σίγουρα θα φέρει χαρά στα παιδιά σε κάθε παιδικό πάρτυ.
Σήμερα, μπορούμε να τη βρούμε εύκολα σε διάφορα διαδικτυακά καταστήματα με είδη πάρτυ, ίσως με το balloon.gr να ξεχωρίζει σε ποικιλία σε πινιάτες με αμέτρητα σχέδια, αγαπητά στα παιδιά. Μια πινιάτα μονόκερος, φλαμίνγκο, σε σχήμα ζώου ή σούπερ ήρωα θα δώσει ακόμα μια νότα χαράς στα παιδιά σε οποιοδήποτε πάρτυ. Οι επιλογές είναι αληθινά πολλές!
