Κυριακή 11 Μαρτίου 11:30πμ Τραμπάντζειο Γυμνάσιο Σιάτιστας
Ομιλητής: Μαργαρίτης Γιώργος Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ
75 χρόνια πέρασαν από την ημέρα που ο λαός της Δ. Μακεδονίας συσπειρωμένος στις γραμμές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, με την καθοριστική καθοδήγηση του ΚΚΕ έδωσε τη νικηφόρα μάχη στον Φαρδύκαμπο, στις 6η Μαρτίου 1943, ενάντια στους Ιταλους κατακτητές.
Ήταν η μέρα εκείνη, που οι κατακτητές θέλησαν να καταστείλουν την εξέγερση του λαού και να εκδικηθούν το λαό της Σιάτιστας για την ταπείνωση και την αιχμαλωσία που υπέστη ο λόχος τους στην μάχη στην Βίγλα στις 4 Μαρτίου 1943. Ήδη από τον Ιανουάριο του 1943 δυνάμεις του ΕΛΑΣ εισέβαλαν στο σταθμό Χωροφυλακής της Σιάτιστας καταλύοντας την κατοχική εξουσία στην συγκεκριμένη πόλη. Αρκετοί χωροφύλακες προσχώρησαν τότε στον ΕΛΑΣ.
Η Ιταλική Μεραρχία που εδρεύει στην Λάρισα, όταν έμαθε την πανωλεθρία και την αιχμαλωσία του λόχου, διατάζει το τάγμα Γρεβενών να μεταβεί στην Σιάτιστα και να την καταλάβει, καθώς και τα στενά στο μπουγάζι, ώστε να διευκολύνει το πέρασμα των ιταλικών στρατευμάτων στην ανταρτοκρατούμενη περιοχή Γρεβενών και Βοϊου.
Ο ΕΛΑΣ περίμενε μια τέτοια αντίδραση και είχε ήδη ξεκινήσει μια μεγάλη κινητοποίηση δυνάμεων. Κινητοποιήθηκαν όλα τα αντάρτικα τμήματά του στις γύρω περιοχές, συγκεντρώνοντας 600 άνδρες συνολικά. Στην μάχη πήραν μέρος αρκετοί καπετάνιοι και διοικητές του ΕΛΑΣ όπως: Δημήτριος Κυρατζόπουλος (Φωτεινός) επιτελάρχης, Θεοχαρόπουλος Νίκος (Σκοτίδας), Βασίλης Γκανάτσιος (Χείμαρος), Θωμάς Βενετσιανόπουλος μοίραρχος Διοικητής Χωροφυλακής Σιάτιστας, Μήτσoς Ζυγούρας εφ. Ανθ/γός (Παλαιολόγος) Αλέξανδρος Ρόσιος (Υψηλάντης), Στέλιος Κατσόγιαννος (Γιάγκοβας), Δημήτριος Χαρισιάδης (Καραϊσκάκης), Χοτούρα Αριστοτέλη (Αρριανού) κ.α
Στις 5 Μαρτίου όταν έφτασε το Ιταλικό τάγμα στην διασταύρωση Γρεβενών- Τσοτυλίου, συγκροτούνται οι λόχοι του και σε διάταξη μάχης προχωρούν και ανεβαίνουν τα υψώματα της Σιάτιστας. Από τις προηγούμενες μέρες όμως τα τμήματα του ΕΛΑΣ είχαν καταλάβει τα υψώματα και είχαν πιάσει θέσεις, για να υπερασπισθούν την Σιάτιστα. Οι Ιταλοί αμέριμνοι προχωρούν και δέχονται τα δραστικά πυρά των Ελασιτών και σκορπάνε στις πλευρές των υψωμάτων.
Oι Ιταλοί αποφασίζουν ξανά να επιτεθούν. Η μάχη είναι σκληρή οι αντάρτες προσπαθούν να κλείσουν στον κλοιό του φαρδύκαμπου το ιταλικό τάγμα. Τα Ελασίτικα τμήματα κόβουν την πρόσβαση προς την Κοζάνη ενώ το ΕΑΜ Σιάτιστας πετυχαίνει λαϊκό ξεσηκωμό. Αποτέλεσμα στις 6 Μάρτη την παράδοση και αιχμαλωσία όλου του ιταλικού τάγματος με τον οπλισμό του. Νεκροί 10 ιταλοί, τραυματίες 55 αιχμάλωτοι 603.
Η Μάχη του Φαρδύκαμπου έχει χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη μάχη που έδωσαν οι δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ενάντια στους κατακτητές.
Ο ΕΛΑΣ ήταν ένα γνήσιο τέκνο του λαού, ο Λαϊκός Στρατός του, που οι άντρες του αγωνίστηκαν και πολέμησαν με ένα και μοναδικό συμφέρον – την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Κανείς, ποτέ, δεν κατάφερε, παρά τη λασπολογία του μετεμφυλιακού αστικού κράτους, να ξεριζώσει απ’ το λαό τα οράματα της ΕΑΜικής εποποιίας, ούτε ν’ αμαυρώσει το στρατό του λαού, τον ΕΛΑΣ.
Η δημιουργία και η ανάπτυξη του ΕΛΑΣ απέδειξε, άλλωστε, περίτρανα πως ο λαός μπορεί να έχει το δικό του στρατό. Οι μάχες που έδωσε κατά του ξένου κατακτητή και των ντόπιων συνεργατών του, οι διαρκείς επιτυχίες του, η άριστη οργάνωσή του θα ήταν αδύνατο να επιτευχθούν, αν δεν είχε τη στήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού.
Στην πορεία συμπλήρωσης 100 χρόνων ζωής και δράσης το ΚΚΕ τιμά τους αγώνες, τις θυσίες, την αντοχή των κομμουνιστών και αγωνιστών του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ, ενάντια στους κατακτηέτές και τους συνεργάτες τους, για το δίκιο και την απελευθέρωση της εργατικής τάξης. Τιμούμε τους αλύγιστους εκείνου του μεγάλου αγώνα ,τους αλύγιστους της ταξικής πάλης.
Το ΚΚΕ συμπληρώνει φέτος έναν αιώνα αγώνων και θυσιών, παραμένοντας το μόνο πραγματικά νέο κόμμα της ελληνικής κοινωνίας, γιατί είναι το μόνο που παλεύει για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Αγωνίζεται για την κατάργηση κάθε μορφής εκμετάλλευσης και καταπίεσης, για μια νέα οργάνωση της κοινωνίας, με κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, στη γη, με επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας, την ενεργό συμμετοχή των εργαζομένων στην οργάνωση και διεύθυνση της κοινωνικής παραγωγής.
Αγωνίζεται για το σοσιαλισμό – κομμουνισμό, τη μόνη κοινωνία που μπορεί να εξασφαλίσει δουλειά σε όλους και όλες, ανάλογη με την ειδίκευσή τους, με πραγματικά ελεύθερο χρόνο, απολαμβάνοντας υψηλού επιπέδου δωρεάν κοινωνικές υπηρεσίες Υγείας και Παιδείας, Αθλησης, πολιτιστικής δραστηριότητας, λαϊκή στέγη, διακοπές και γενικότερα υψηλό βιοτικό επίπεδο, υπεύθυνη συμμετοχή στα όργανα διεύθυνσης και ελέγχου σε όλη την κλίμακα του εργατικού κράτους.
Σήμερα χρειάζεται ένα πολύ πιο ισχυρό ΚΚΕ, ικανό στην πάλη για την ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος, την εδραίωση της αντικαπιταλιστικής – αντιμονοπωλιακής κοινωνικής συμμαχίας, ικανό να ηγηθεί στην πάλη κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, για την εργατική εξουσία, το σοσιαλισμό – κομμουνισμό.
