«Μπορείς ν’ ανακαλύψεις περισσότερα για
έναν άνθρωπο μέσα σε μία ώρα παιχνιδιού
απ’ ότι μέσα σ΄ ένα χρόνο συζήτησης»
Πλάτων 427-347 π.Χ.
Με το παιχνίδι γνωριστήκαμε με τα προσφυγόπουλα και τις μητέρες τους στο HotSpot της Λευκόβρυσης. Εκεί η γλώσσα του σώματος έγινε μεταφραστής αλλά και γέφυρα επικοινωνίας. Μαζί με τους συναδέλφους Ελένη Παπαδοπούλου και Κώστα Βαριοζίδη μοιραστήκαμε την ανάγκη αυτών των παιδιών για εκτόνωση, στοργή και αποδοχή, εξερεύνηση και ανακάλυψη, ανάπτυξη της φαντασίας και δημιουργικής σκέψης, ακολουθώντας τα δικά τους βήματα και τους δικούς τους εκφραστικούς τρόπους
Ο Johan Huizinga στο βιβλίο του «Ο άνθρωπος και το παιχνίδι, HOMO LUDENS», υποστηρίζει ότι το παιχνίδι προϋπήρξε του πολιτισμού. Ο άνθρωπος από αρχαιοτάτων χρόνων έπαιζε για να επικοινωνήσει, να γνωρίσει τον κόσμο και το σύμπαν. Έτσι επικοινωνούσε με τον του εσωτερικό κόσμο και με την εξωτερική πραγματικότητα.
Η λέξη παιχνίδι έχει τις ρίζες της στην αρχαία ελληνική γλώσσα, η οποία είχε τρεις τουλάχιστον διαφορετικές λέξεις : παιχνίδι, παιγνίδιο ή παίγνιο. Ο ρόλος του παιχνιδιού είναι ουσιώδης στη νοητική-πνευματική, συναισθηματική, κοινωνική, σωματική και ηθική ανάπτυξη ενός παιδιού αφού μέσα από αυτό τα παιδιά κατανοούν τα όρια της πραγματικότητας, ρυθμίζουν το συναισθηματικό τους κόσμο, εκπληρώνουν τις επιθυμίες του,συζητούν τις συναισθηματικές τους εμπειρίες, έρχονται αντιμέτωπα με εσωτερικές συγκρούσεις και αγχωτικές καταστάσεις, εξερευνούν και ανακαλύπτουν προσωπική τους ταυτότητα. Η σωματική δραστηριότητα την ώρα του παιχνιδιού αυξάνει επίσης την απόδοση του παιδιού στις μαθησιακές απαιτήσεις. Μέσα από το φυσικό παιχνίδι τα παιδιά γνωρίζουν το σώμα τους, αναπτύσσουν δεξιότητες προσανατολισμού στο χώρο και το χρόνο, τα όρια και τις δυνατότητές τους. Η σωματική δραστηριότητα τροφοδοτεί τον εγκέφαλο με περισσότερο αίμα και τα εγκεφαλικά κύτταρα με θρεπτικές ουσίες. Αυτές οι ουσίες βοηθούν τον εγκέφαλο να κάνει περισσότερες νευρωνικές συνδέσεις οι οποίες βελτιώνουν την εγκεφαλική ανάπτυξη και τις επιδόσεις του εγκεφάλου στην επεξεργασία πληροφοριών. Αυτό βέβαια επιτυγχάνεται με ποιοτικά ερεθίσματα που δίνονται στη σωστή χρονική στιγμή και με τη σωστή ποσότητα.
Ο Bruner (1972) σημειώνει ότι τα παιχνίδια υποστηρίζουν τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, καλλιεργώντας τη δημιουργικότητα και βοηθώντας στην επίλυση προβλημάτων. Σύμφωνα με τον Vygotsky (1978), η κοινωνική αλληλεπίδραση κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού είναι μέρος της γνωστικής διαδικασίας. Η αλληλεπίδραση βοηθάει τα παιδιά να αναπτύξουν λογική σκέψη και να δημιουργήσουν νοηματικές έννοιες από τις εμπειρίες μέσα σε ένα πολιτιστικό και κοινωνικό πλαίσιο. Η κοινωνική αλληλεπίδραση, η φαντασίωση και ο συμβολικός μετασχηματισμός μέσα στο παιχνίδι οδηγούν στις υψηλότερες βαθμίδες τη γνωστική διαδικασία.
Τον ενθουσιασμό του παιχνιδιού και τα ανθισμένα χαμόγελα ακολούθησε εκκωφαντική σιωπή. Τα παιδιά ήθελαν να συνεχίσουν το ταξίδι του κυριακάτικου πρωινού, έξω στη χαρά, τον ήλιο και τον αέρα της ελευθερίας. Μόνο η Εμένη τόλμησε να βγει και να μας αποχαιρετήσει μαζί με τις δύο κόρες της και το μικρό Αμπτάλ. Ευχηθήκαμε την επόμενη φορά που θα επισκεφτούμε το γυμναστήριο να μην τους συναντήσουμε εκεί με την ελπίδα ότι η πολιτεία και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχουν μεριμνήσει.
Το αντίκρισμα της άτσαλης καθημερινότητας και το παγωμένο κλίμα της προσφυγιάς ζεσταίνουν η θαλπωρή και το χαμόγελο των δημοτών Ν. Κοζάνης. Μαθήματα ανθρωπιάς παραδίνουν καθημερινά οι άνθρωποι αυτοί και ο Αντιδήμαρχος Ν. Κοζάνης, Δεσποτίδης Κώστας στο γυμναστήριο Λευκόβρυσης, κάτι που όλοι μας πρέπει να κάνουμε αφού θα μπορούσε να είμαστε εμείς στη θέση τους, όπως βρέθηκαν κάποτε, θύματα του ξεριζωμού το 1922 οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας.
Μάγκου Νατάσα
http://blogs.sch.gr/anasmag/
www.natasaswolf.blogspot.gr