Γευστικοί πειρασμοί υπάρχουν πολλοί. Το δύσκολο είναι να συνδυάζουν το… τερπνόν μετά του ωφελίμου, όπως ακριβώς κάνουν μερικά από τα πιο διάσημα προϊόντα της ελληνικής γης. Πολυάριθμες έρευνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό έχουν δείξει ότι το παρθένο ελαιόλαδο, η μαστίχα της Χίου και ο κρόκος Κοζάνης δεν είναι απλώς εύγευστα συστατικά της κουζίνας μας, αλλά αποτελούν ελιξίρια υγείας, με προληπτική δράση έναντι πλήθους ασθενειών. Το ίδιο ισχύει και για τον ελληνικό καφέ, που μπορεί να μην αποτελεί προϊόν της ελληνικής γης, ωστόσο η παρασκευή του με τον «δικό μας» τρόπο συμβάλλει στην προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος. Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο που η μεσογειακή διατροφή θεωρείται διεθνώς σύμμαχος της ανθρώπινης υγείας, ενώ οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν τον παραδοσιακό ελληνικό τρόπο ζωής, όπως εκείνον της Ικαρίας, για να ανακαλύψουν το μυστικό της μακροβιότητας και της ευζωίας.
Το αγνό παρθένο ελαιόλαδο
Οι Ελληνες κατέχουμε την πρώτη θέση στον κόσμο στην κατανάλωση ελαιολάδου και… καλά κάνουμε, αφού, σύμφωνα με τους ειδικούς, το παρθένο ελαιόλαδο αποτελεί ασπίδα για την ανθρώπινη υγεία.
«Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του είναι η προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος» λέει στην «Espresso» ο αναπληρωτής καθηγητής Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων Πανεπιστημίου Αθηνών Προκόπης Μαγιάτης και προσθέτει: «Παράλληλα υπάρχουν και άλλα δεδομένα που έχουν σχέση με την προστασία του κεντρικού νευρικού συστήματος, η πολύ σοβαρή πεποίθηση ότι προστατεύει από νόσους όπως το Αλτσχάιμερ, η προστασία από τον διαβήτη ή η μείωση του επιπέδου των φλεγμονών στο ανθρώπινο σώμα. Ολα αυτά είναι ιδιότητες που αποδίδονται, αν όχι σε όλα, τουλάχιστον σε κάποια ελαιόλαδα».
Μια από τις ουσίες που εμπεριέχονται στο παρθένο ελαιόλαδο είναι το ελαϊκό οξύ, το οποίο, σύμφωνα με τον κ. Μαγιάτη, «είναι επίσημα αναγνωρισμένο και από το αμερικανικό FDA ότι συνεισφέρει στην προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος». Ωστόσο, την πιο ευεργετική επίδραση στην ανθρώπινη υγεία έχει μια άλλη κατηγορία ουσιών, οι πολυφαινόλες, και ιδιαίτερα η ελαιοκανθάλη και η ελαιασίνη. Οι ουσίες αυτές μπλοκάρουν την οξείδωση των λιπιδίων του αίματος και συνεπώς προστατεύουν από τη δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας και ό,τι αυτή συνεπάγεται (στεφανιαία νόσος, εμφράγματα κ.λπ.).
Η μεγάλη διαφορά είναι ότι, σε αντίθεση με το ελαϊκό οξύ που υπάρχει σε όλα τα ελαιόλαδα, οι πολυφαινόλες παρουσιάζουν σημαντική ποσοτική διαφοροποίηση από λάδι σε λάδι, ανάλογα με την ποικιλία, την ωριμότητα των καρπών κ.ά. Για τον λόγο αυτό ο κ. Μαγιάτης και οι συνεργάτες του πραγματοποιούν μεγάλη έρευνα πάνω στην περιεκτικότητα των ελαιολάδων σε πολυφαινόλες, από την οποία έχουν προκύψει ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Για παράδειγμα, διαπίστωσαν ότι όσο πιο νωρίς γίνεται η συγκομιδή της ελιάς, τόσο πιο ψηλά είναι τα επίπεδα αυτών των πολυφαινολών. «Αυτό επιβεβαιώνει τις αρχαίες αναφορές ότι το λάδι από άγουρες ελιές έχει την καλύτερη επίδραση στην ανθρώπινη υγεία» λέει ο κ. Μαγιάτης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ελαιασίνη και η ελαιοκανθάλη γίνονται αντιληπτές από την πικρή και πικάντικη αντίστοιχα γεύση του ελαιολάδου. «Ενα λάδι που δεν έχει πικράδα ή πικάντικο χαρακτήρα, δεν περιέχει αυτές τις ουσίες» σημειώνει ο καθηγητής.
Η απίστευτη μαστίχα Χίου
Το πολύτιμο δάκρυ του σχίνου της Χίου δεν είναι διάσημο μόνο για το μοναδικό άρωμά του αλλά και για την ευεργετική επίδρασή του στην ανθρώπινη υγεία. Οπως εξηγεί στην «Espresso» ο ομότιμος καθηγητής Χημείας-Βιοχημείας Τροφίμων του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, δρ Νικόλαος Ανδρικόπουλος, η μαστίχα Χίου έχει καρδιοπροστατευτική δράση και βοηθά στην αντιμετώπιση παθήσεων του γαστρεντερικού.
Αφού διευκρινίζει ότι δεν είναι γιατρός και συνεπώς δεν δίνει ιατρικές συμβουλές, ο δρ Ανδρικόπουλος παραθέτει τα αποτελέσματα των δύο ερευνών που πραγματοποίησε ο ίδιος με την επιστημονική του ομάδα και με τη βοήθεια εθελοντών. Στην πρώτη έρευνα μελέτησαν τις ιδιότητες του ανθρώπινου σάλιου, ύστερα από μάσηση κουφέτων ή κρυστάλλων μαστίχας. «Αυτό το σάλιο το εξετάσαμε και δείξαμε ότι έχει προστατευτική δράση έναντι της οξείδωσης της κακής χοληστερίνης LDL. Η LDL δεν οξειδώνεται και έτσι προστατεύεται η καρδιά, αφού η οξειδωμένη LDL είναι αυτή που κάθεται στα τοιχώματα των αρτηριών και δημιουργεί αθηρωματική πλάκα» τονίζει. Αλλη έρευνα του δρα Ανδρικόπουλου σε ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο του Κρον (χρόνια πάθηση του γαστρεντερικού) έδειξε ότι 9 στους 10 παρουσίασαν σημάδια μεγάλης βελτίωσης στα συμπτώματα της ασθένειας, σε ποσοστό 90%. Τέλος, ο καθηγητής επισημαίνει ότι άλλες έρευνες, με σημαντικότερη εκείνη του νοσοκομείου της Χίου, έδειξαν ότι η μαστίχα εξουδετερώνει το ελικοβακτήριο του πυλωρού, το οποίο προκαλεί έλκη στο στομάχι.
Ο μοναδικός (και θαυματουργός) κρόκος Κοζάνης
Η Ελλάδα και ειδικά η Κοζάνη έχει την τύχη να παράγει σε σημαντική ποσότητα και κορυφαία ποιότητα το μπαχαρικό με την ξεχωριστή γεύση και τις ευεργετικές ιδιότητες για την ανθρώπινη υγεία. «Ο κρόκος έχει μια πολύ ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Αυτό αφορά πολλές παθολογικές καταστάσεις γενικά» λέει στην «Espresso» ο ομότιμος καθηγητής Αιματολογίας του ΑΠΘ, Ζαχαρίας Σινάκος.
Οπως εξηγεί, πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι ο κρόκος έχει δράση αντιθρομβωτική. «Αυτό σημαίνει ότι κατά κάποιο τρόπο αναστέλλει την εξέλιξη της αρτηριοσκλήρωσης, ακόμη και τη δημιουργία θρόμβων στις αρτηρίες, που αφορούν τα εγκεφαλικά και τα εμφράγματα». Μάλιστα ο δρ Σινάκος και η ομάδα του απέδειξαν εργαστηριακά ότι ο κρόκος έχει δράση ανάλογη της ασπιρίνης, καθώς αναστέλλει το ίδιο ένζυμο (Cox1).
Η αγγειοπροστατευτική δράση του κρόκου βοηθά επίσης στην πρόληψη της άνοιας που οφείλεται στη δυσλειτουργία των αιμοφόρων αγγείων. Επιπλέον, το περίφημο μπαχαρικό βοηθά στην αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ. Οπως αναφέρει ο καθηγητής, έρευνα που έγινε στα εργαστήρια των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Πατρών έδειξε ότι ο κρόκος αναστέλλει το ένζυμο χολινεστεράση, δηλαδή δρα με τρόπο ανάλογο των βιομηχανικών φαρμάκων για το Αλτσχάιμερ.
Ακόμη, ο καθηγητής επισημαίνει ότι το ενδιαφέρον των επιστημόνων εστιάζεται πλέον στις αντικαρκινικές ιδιότητες του κρόκου. Μελέτη του Θεαγένειου Ινστιτούτου , το οποίο διεξάγει με επιτυχία μεγάλη έρευνα πάνω στον συγκεκριμένο τομέα, έδειξε ήδη ότι ο κρόκος αναστέλλει μια μορφή λευχαιμίας σε ποντίκια, ενώ ενθαρρυντικά ήταν τα αποτελέσματα άλλης μεγάλης μελέτης πάνω στον καρκίνο του ήπατος. Τέλος, πειραματική έρευνα Ιταλών επιστημόνων έδειξε ότι ο κρόκος αναστέλλει την ηλικιακή οφθαλμοπάθεια.
Ελληνικός καφές για μακροζωία και καρδιακά νοσήματα
Εκτός από απολαυστικό ρόφημα, ο ελληνικός καφές αποτελεί διατροφικό παράγοντα που συμβάλλει στη μακροζωία και την καλή υγεία του ανθρώπου. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η τακτική κατανάλωση του συγκεκριμένου καφέ έχει θετική επίδραση έναντι των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Η μελέτη έγινε σε κατοίκους της Ικαρίας, η οποία, όπως είναι γνωστό, συγκαταλέγεται στις περιοχές με το ψηλότερο προσδόκιμο επιβίωσης στον κόσμο. Η μελέτη αφορούσε δείγμα 71 ανδρών και 71 γυναικών, ηλικίας άνω των 65 ετών, η μεγάλη πλειονότητα των οποίων (87%) έπινε καθημερινά τον παραδοσιακό ελληνικό καφέ.
Σε δημοσίευση που έκαναν στο επιστημονικό περιοδικό «Vascular Medicine», ο επίκουρος καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος και ο καθηγητής Χριστόδουλος Στεφανάδης εστίασαν την προσοχή τους στην επίπτωση που έχει η τακτική κατανάλωση καφέ στην υγεία του ενδοθηλίου, δηλαδή του στρώματος των κυττάρων στην εσωτερική επιφάνεια των αιμοφόρων αγγείων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι έπιναν τακτικά ελληνικό καφέ είχαν καλύτερη λειτουργία του ενδοθηλίου σε σχέση με όσους έπιναν άλλα είδη καφέ.
«Ο βραστός ελληνικός καφές, που είναι πλούσιος σε πολυφαινόλες και αντιοξειδωτικά και ο οποίος περιέχει μέτρια ποσότητα καφεΐνης, φαίνεται να παρέχει περισσότερα οφέλη σε σχέση με άλλα είδη καφέ» δήλωσε χαρακτηριστικά ο δρ Σιάσος. Σύμφωνα με τους ερευνητές, χρειάζονται πάντως και άλλες μελέτες για να διευκρινιστούν οι μηχανισμοί μέσω των οποίων ο ελληνικός καφές ασκεί προστατευτική δράση στην καρδιαγγειακή υγεία.
Espressonews.gr