(Ρούβος ο θαμνώδης (Rubus fruticosus), κοινός βάτος ή βατομουριά ,Rubus s.p.)
Ο Βάτος του Ιπποκράτη ή Ρούβος ο θαμνώδης (Rubus fruticosus), κοινός βάτος ή βατομουριά είναι γνωστός στον άνθρωπο από τα πανάρχαια χρόνια.
Οι καρποί του είναι βρώσιμοι και το φυτό έχει χρήση στη φαρμακευτική. *Ετυμολογία ονόματος .
Βάτος < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική βάτος (θηλυκό για το θάμνο ) Θάμνος του γένους Rubus, συνήθως αγκαθωτός, με οδοντωτά φύλλα και μικρά άνθη· μερικά είδη παράγουν εδώδιμους καρπούς, όπως η βατομουριά και η σμεουριά
Συνώνυμα : βάτος (λόγιο θηλυκό), βατουριά, βατσινιά, βάτσο, βατσουνιά. *Ιπποκράτης
Ο Ιπποκράτης συνιστούσε να τοποθετούνται τα στελέχη και τα φύλλα του βατόμουρου,εμποτισμένα σε λευκό κρασί ως στυπτικό κατάπλασμα σε πληγές και σε δυσκολίες κατά τον τοκετό.
Ένα στυπτικό κατάπλασμα είναι μια τοπική θεραπεία που χρησιμοποιείται, για να βοηθήσει στην επούλωση πληγών, να σταματήσει την αιμορραγία και να ανακουφίσει από ερεθισμούς του δέρματος.
Συνήθως, παρασκευάζεται από βότανα ή άλλα φυσικά υλικά με στυπτικές ιδιότητες, τα οποία εφαρμόζονται στο δέρμα με τη μορφή πάστας ή επιθέματος.
Στην περίπτωση του Ιπποκράτη ήταν τα φύλλα του βάτου.
* Αρχαιότητα .
Τα σμέουρα συλλέγονταν από τους αρχαίους Έλληνες ήδη από το 370 π.Χ Ο Αισχύλος ανέφερε το βατόμουρο.
Ο Διοσκουρίδης συνιστά το αφέψημα των κορυφών του φυτού κατά των κοιλιακών νοσημάτων, κατά των άφθων, για την στερέωση των ούλων (με το μάσημα των φύλλων), και κατά των κονδυλωμάτων και των αιμορροΐδων, σε καταπλάσματα. Ακόμα συνιστά το φυτό, σε όσους έχουν προβλήματα με το στομάχι και τους καρδιακούς.
Πρότεινε ακόμη το χυμό των φύλλων, αφού πυκνωθεί μετά την έκθεση στον ήλιο για όλα τα προαναφερόμενα νοσήματα, ενώ το χυλό του καρπού τον πρότεινε στα στομαχικά και κοιλιακά νοσήματα.
Ήταν παραδοσιακό δημοφιλές σπιτικό γιατρικό.
Χρησιμοποιούσαν το ξύδι που έβγαζαν από τους καρπούς για τον ερεθισμένο λαιμό και τον βήχα.
Το έγχυμα των φύλλων το χρησιμοποιούσαν για την διάρροια και ως κατάπλασμα για τις αιμορροΐδες.
Το σιρόπι από τα σμέουρα, το έπαιρναν για να προλαμβάνει την συσσώρευση τρυγίας( πέτρας) στους αυχένες των δοντιών(οι περιοχές των δοντιών που βρίσκονται κοντά στη γραμμή των ούλων, εκεί όπου το δόντι συναντά τη ρίζα του).
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Διατροφική αξία ανά 100 g (3,5 oz)
Ενέργεια 180 kJ (43 kcal) – Υδατάνθρακες 9,61 g — Ζάχαρη 4,88 γρ * Φυτικές ίνες 5,3 γρ — Λίπος 0,49 γρ — Πρωτεΐνη 1,39 γρ
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ Ποσότητα % DV †
* Βιταμίνη Α 214 IU Θειαμίνη (Β 1 ) 2% 0,020 mg Ριβοφλαβίνη (B 2 ) 2% 0,026 mg Νιασίνη (Β 3 ) 4% ,664 mg Βιταμίνη Β 6 2% 0,030 m Φολικό (B 9 ) 6% 25 μg Βιταμίνη C 25% 21,0 mg Βιταμίνη Ε 8% 1,17 mg [ Βιταμίνη Κ 19% 19,8 μg
ΟΡΥΚΤΑ Ποσότητα % DV †
Ασβέστιο 3% 29 mg Σίδερο 5% 0,62 mg Μαγνήσιο 6% 20 mg Φώσφορος 3% 22 mg Κάλιο 3% 162 mg Νάτριο 0% 1 mg Ψευδάργυρος 6% 0,53 mg Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν :Η περιεκτικότητα σε βιταμίνη C ,K & A, ,οι φυτικές ίνες και τα αντιοξειδωτικά,που περιέχουν και έχουν επισημανθεί, με ένα αστεράκι,στον πίνακα που προηγήθηκε
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Τα βατόμουρα έχουν εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες.
Το φύλλο, η ρίζα και τα φρούτα (μούρο) χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων.
Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της κατακράτησης υγρών, του διαβήτη , της ουρικής αρθρίτιδας και του πόνου και του πρηξίματος ( φλεγμονή ). και για την πρόληψη του καρκίνου και των καρδιακών παθήσεων
Το εξωτερικό τους είναι αποτελεσματικό σε δερματοπάθειες και σε αποστήματα.
Φτιάχνονται σε ένα στυπτικό τσάι που χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από έλκη στο στόμα, αλλά και τη διάρροια.
Χρησιμοποιείται, επίσης, ως έκπλυση στο στόμα για ήπιο ερεθισμό του στόματος και του λαιμού
— Οι καρποί
Οι καρποί της βατομουριάς περιέχουν πολλές βιταμίνες, κυρίως Α, Β, C, μία ουσία που περιέχουν πολλά σιρόπια για την καταπολέμηση του πονόλαιμου και του βήχα και ένα πτητικό αιθέριο έλαιο.
Χρησιμοποιείται επίσης ως φάρμακο κατά της φαρυγγίτιδας, της αναιμίας, της λαρυγγίτιδας, της διάρροιας, της ουλίτιδας και βοηθά στις λοιμώξεις του αναπνευστικού.
— Τα φύλλα
Τα φύλλα είναι πλούσια σε τανίνη και έχουν αντιβακτηριακές ιδιότητες. Τα φύλλα της βατομουριάς χρησιμοποιούνται σε έγχυμα κατά της δυσεντερίας, των διαρροιών και των εσωτερικών αιμορραγιών.
Επίσης, χρησιμοποιείται σε γαργάρες για την καταπολέμηση του πονόλαιμου, της ουλίτιδας, της φαρυγγίτιδας, της διάρροιας, της αιματουρίας κτλ.
Συχνά χρησιμοποιείται και για την επούλωση των πληγών. Το έγχυμα αυτό της βατομουριάς, πιστεύεται ότι βοηθά τις εγκύους στη γέννα.
Ένα αφέψημα των φύλλων είναι χρήσιμο για γαργάρες για την ουλίτιδα και επίσης κάνει ένα καλό γενικό στοματικό διάλυμα
Εξωτερικά,τα φύλλα βατόμουρου έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του εκζέματος και άλλων εξανθημάτων, ακμής, λιπαρού δέρματος, τραυματισμών, αιμορροΐδων, μυκητισιακών λοιμώξεων και πόνου και φαγούρας από τσιμπήματα εντόμων και τσιμπήματα.
— Ο φλοιός της ρίζας και τα φύλλα:
Ο φλοιός της ρίζας και τα φύλλα είναι έντονα στυπτικοί, αποθετικοί, διουρητικοί, τονωτικοί και ευάλωτοι.
Κάνουν μια εξαιρετική θεραπεία για δυσεντερία, διάρροια, αιμορροΐδες, κυστίτιδα κ.λπ.
Η ρίζα είναι η πιο στυπτική.
Τα βατόμουρα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C και ζάχαρη και στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκαν για τη θεραπεία του σκορβούτου.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Τα βατόμουρα είναι ασφαλή σε ποσότητες, που χρησιμοποιούνται ως τρόφιμα.
Δεν υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες πληροφορίες, για να γνωρίζουμε, εάν το βατόμουρο είναι ασφαλές σε μεγαλύτερες ποσότητες, όπως αυτές που χρησιμοποιούνται ως φάρμακο.
Η μέτρια πρόσληψη των ώριμων μούρων δεν έχει γνωστές παρενέργειες, αλλά οι υπερβολικές ποσότητες μπορούν να προκαλέσουν διάρροια, ενώ τα ανώριμα μούρα μπορούν να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα.
Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε τανίνες, μπορεί να προκαλέσει ναυτία και εμετό, σε ορισμένα άτομα.
Συνιστάται η επιλογή ολόκληρων βατόμουρων χωρίς προσθήκη ζάχαρης, είτε είναι κατεψυγμένα, είτε φρέσκα.
Κάποια άτομα μπορεί να είναι αλλεργικά στα βατόμουρα.
Ειδικές προφυλάξεις και προειδοποιήσεις:
Κύηση και θηλασμός:
Δεν υπάρχουν αρκετά γνωστά στοιχεία, ώστε να θεωρείται απόλυτα ασφαλής η κατανάλωση βατόμουρου, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.
Η κατάλληλη δόση βατόμουρου για χρήση ως θεραπεία εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία του χρήστη, η υγεία και πολλές άλλες καταστάσεις.
Προς το παρόν, δεν υπάρχουν αρκετές επιστημονικές πληροφορίες για να προσδιοριστεί το κατάλληλο εύρος δόσεων για το βατόμουρο.
Φροντίστε να ακολουθήσετε σχετικές οδηγίες στις ετικέτες των προϊόντων και να συμβουλευτείτε τον φαρμακοποιό ή τον ιατρό σας ,πριν από τη χρήση.
ΧΡΗΣΕΙΣ
Χρησιμοποιούμενα μέρη φυτών:
Τα φύλλα, η ρίζα και τα μούρα
Τα πλήρως ώριμα φρούτα του βατόμουρου μπορούν να καταναλωθούν ωμά ή μαγειρεμένα ή να χρησιμοποιηθούν για χυμούς, μαρμελάδες, λικέρ και κρασιά.
Η γεύση είναι έντονη και αρωματική, αλλά μπορεί να διαφέρει ελαφρώς από το ένα είδος στο άλλο.
Τα φύλλα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για παρασκευή τσαγιού.
Οι καρποί τρώγονται νωποί ή χρησιμεύουν για την παρασκευή γλυκισμάτων.
Από τους καρπούς της βατομουριάς, παράγονται ξίδι, κρασί και με απόσταξη ρακή, λικέρ, κρασί.
Από τον καρπό λαμβάνεται μια πορφυρή έως θαμπή μπλε βαφή.
Μια ίνα λαμβάνεται από το στέλεχος και χρησιμοποιείται για την κατασκευή νήματος
ΠΡΟΣΟΧΗ
Η παρούσα δημοσίευση έχει πληροφοριακό χαρακτήρα .
