Τι είναι τελικά μια επίσκεψη στο μουσείο για τους μαθητές;
-Μία ευκαιρία αποφυγής μαθήματος ή μια ευκαιρία μάθησης;
-Μία ανιαρή εκδρομή ή μια ευκαιρία απόκτησης γνώσης και δεξιότητας;
Ο στόχος των μουσείων σήμερα δεν είναι μόνο η έκθεση, η προβολή και η διαχείριση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, αλλά η μάθηση, η ανάπτυξη δεξιοτήτων που επιτυγχάνεται μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Στα μουσεία σήμερα υλοποιούνται, εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία απευθύνονται στο ευρύ κοινό, ιδιαίτερα δε στους μαθητές της α΄βαθμιας και β΄βαθμιας εκπαίδευσης.Στα προγράμματα αυτά,οι μαθητές συμμετέχοντας σε ομαδικές, ευχάριστες δραστηριότητες γνωρίζουν τα εκθέματα μέσα από παιχνίδια και άλλους βιωματικούς τρόπους.
Επίσης, σε πολλά μουσεία, πραγματοποιούνται συχνά ξεχωριστές εκδηλώσεις με ποίκιλα θέματα, όπως αφηγήσεις παραμυθιών, παρουσίες νέων εκθεμάτων, καλλιτεχνικές δραστηριότητες, βραδιές μουσικής και ποίησης κ.ά
Πίσω σχεδόν από κάθε έκθεση σε μουσείο βρίσκεται η έννοια της μάθησης.
Σε αντίθεση έρχεται η διδασκαλία του σχολείου η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως παθητική, καθώς τα εκπαιδευτικά προγράμματα, αποσκοπούν στην εξατομίκευση, στον εμπλουτισμό σε εμπειρίες,στη σκέψη και στην εφαρμογή όλων των γνώσεων.
Πιο συγκεκριμένα, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, χρησιμοποιούν «τον κύκλο της μάθησης»,ως μια εμπειρική διδασκαλία η οποία περιλαμβάνει τα εξής βήματα:
Βιώνω-ενεργώ, αναστοχάζομαι και μαθαίνω από την εμπειρία.
Με την συμμετοχή των μαθητών σε οποιοδήποτε πρόγραμμα, ο σκοπός πραγματοποιείται με την βιωματική εμπειρία, την παρατήρηση και τη σκέψη, τη θεωρητική εννοιολόγηση και τον ενεργό πειραματισμό των μαθητών.
Αυτήν η διαδικασία όμως, δεν απευθύνεται μόνο στους μαθητές. Πολύ σημαντικός είναι και ο ενεργός ρόλος των εκπαιδευτικών, οι οποίοι με την σειρά τους, θα πρέπει να συμμετέχουν στην διδακτική αυτή αρχή, να προβληματιστούν, να «μοιραστούν» τις εμπειρίες και τις ιδέες τους με τους μαθητές.
Σε πολλά μουσεία της χώρας μας, γίνεται προσπάθεια να υλοποιηθούν τα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα χωρίς δυστυχώς να υπάρχει ικανοποιητική ανταπόκριση από τη μεριά των σχολείων.
Και σ αυτό το σημείο θα πρέπει να αναζητήσουμε τις αιτίες.
Ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο επικεντρώνεται στις εξετάσεις, θεωρεί δευτερεύουσα την μάθηση που βασίζεται στην εμπειρία και στα μαθήματα τέχνης, πολιτισμού και ιστορίας, διδάσκοντας τα με εντελώς θεωρητικό τρόπο. Καθώς επίσης, πολλοί είναι και οι εκπαιδευτικοί που αναγκάζονται να τα διδάξουν στο πλαίσιο της συμπλήρωσης του υποχρεωτικού τους ωραρίου.
Πόση σημασία δίνει επιτέλους η πολιτεία στην διαφύλαξη και μετάδοση του πολιτισμού, που είναι οι βασικοί στόχοι της εκπαίδευσης;
Και πόσο επιθυμεί η κοινωνία να κάνει δέκτες και κοινωνούς του πολιτισμικού κεφαλαίου τη νεολαία της;
Χατζηπαναγιωτίδου Κορίνα
Απόφοιτη τμήματος « Διαχείριση Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών»
Πανεπιστήμιο Πατρών