H αλήθεια είναι ότι τα κυρίαρχα πρότυπα ομορφιάς προκαλούν ένα διαρκές άγχος στις γυναίκες γύρω μας. Τα skinny γυναικεία σώματα των top models, οι λιποβαρείς σιλουέτες των αστεριών της διεθνούς showbiz, καθώς και ο τύπος του αψεγάδιαστου κορμιού που προβάλλεται ως το «απόλυτο ιδανικό» των ημερών μας, τοποθετούνται, φαντασιακά, ως ένα στενός κορσές που πιέζει ασφυκτικά τόσο τη γυναικεία επιθυμία όσο και την αντίστοιχη αυτοπεποίθηση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναφοράς, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου εμφανίζονται ως ο τόπος ανάδειξης της «νέας θηλυκότητας».
Το άγχος του σωματικού βάρους
Όπως σημειώνει η Elizabeth Day στο βρετανικό Guardian, σχεδόν πάντοτε οι γυναίκες «αναγκάζονται» να πουν κάποιο… ψεματάκι, όταν δέχονται την κλασική ερώτηση που αφορά στα κιλά τους. Κατατρεχόμενες από το στρες για την εξέλιξη του βάρους τους, αδυνατούν να συμβιβαστούν με ομαλό τρόπο με τα πραγματικά σωματικά δεδομένα τους.
Κάτι τέτοιο δεν είναι παράδοξο. Η πίεση που υφίστανται σε ό,τι αφορά την επίτευξη εκείνου που θεωρείται ο «ιδανικός σωματότυπος» είναι αφόρητη. Ακόμη και όταν οι προβαλλόμενες σιλουέτες δεν είναι οι
σχεδόν ανορεξικές των δημοφιλών μοντέλων, τότε είναι εκείνες που ανήκουν σε εξαιρετικά «χυμώδεις» celebrities. Και στην περίπτωση αυτή όμως, οι πληθωρικές αναλογίες είναι τέτοιες που απέχουν αρκετά από αυτό που θα μπορούσε να αποκληθεί «μέσο γυναικείο σώμα».
Το Λονδίνο 2012 και η «νέα ομορφιά»
Σύμφωνα με την Elizabeth Day όμως και την παρέμβασή της με τίτλο «Αντίο Κardashians: Οι ολυμπιακές αθλήτριες προσφέρουν νέα ισχυρά πρότυπα ρόλων στις γυναίκες», το Λονδίνο 2012 έδωσε τη δυνατότητα να εμφανιστεί και πάλι στο προσκήνιο η «αληθινή γυναίκα», εκείνη που θα δούμε αν γυρίσουμε το βλέμμα μας στο δρόμο, αν κοιτάξουμε τις φίλες και τις συναδέλφους μας, αν αγγίξουμε τις συντρόφους μας.
Οι πολλές αγωνιζόμενες γυναίκες αυτών των Αγώνων, ίσως των πιο εξισωτικών που υπήρξαν ποτέ για τα έμφυλα υποκείμενα, προσέφεραν μία εξαιρετική ποικιλία γυναικείων μορφών που κατάφεραν να πετύχουν πραγματικούς άθλους, να διακριθούν είτε καταλαμβάνοντας κάποια θέση στο βάθρο είτε ακόμη υπερβαίνοντας τα δικά τους προσωπικά ρεκόρ. Η συντριπτική πλειονότητα όλων τους δεν έμοιαζε στις γυναίκες που κοσμούν τις ταμπλόιντ εφημερίδες και τα κοσμικά έντυπα. Τα σώματά τους δεν ήταν ανορεξικά, δεν απέπνεαν την αίσθηση της «ομορφιάς της σωματικής στέρησης», αντίθετα ήταν σφριγηλά και υγιή.
Αναμφίβολα ο διατροφικός προγραμματισμός των αθλητών, ειδικά σε τέτοιες αγωνιστικές περιόδους, είναι αυστηρός, όμως δε στοχεύει στην «εξόντωση» του σώματος ώστε αυτί να καταστεί αρεστό στη συνέχεια. Τα κορμιά των αθλητριών αντανακλούν τη σκληρή προσπάθεια των κατόχων τους, όμως σε μία βάση ολότελα διαφορετική από τις ασθενικές φιγούρες που κατακλύζουν τις πασαρέλες.
Ανακτώντας τη χαμένη αυτοπεποίθηση
Πρόσφατα, το BBC, με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, ανέπτυξε μία ηλεκτρονική εφαρμογή, η οποία αντιστοιχεί το σωματότυπο του χρήστη της στον πλέον κοντίνο κάποιου/ας αθλητή/τριας που λαμβάνει μέρος στους Αγώνες. Πληκτρολογώντας το ύψος και το βάρος μας, η εφαρμογή μας δείχνει σε ποιον αθλητή/ρια μοιάζουμε σωματικά. Αυτή η ιδέα έχει βοηθήσει αρκετά στην απενοχοποίηση του «καθημερινού σώματος».
Οι γυναίκες χρήστριες, γιατί βέβαια όχι αντίστοιχα και οι άντρες, διαπιστώνουν ότι οι τόσο σπουδαίες αθλήτριες διαθέτουν αναλογίες πιο κοντινές στη «γυναίκα της διπλανής πόρτας» παρά στη «βασίλισσα των ντεφιλέ». Αυτός ο πρακτικός τρόπος είναι ικανός να δώσει σημαντική ώθηση αυτοπεποίθησης, σημειώνει η Day.
Το σώμα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος
Πλέον, μέσα από αυτή την ηλεκτρονική διαδικασία συνειδητοποίησης, το γυναικείο σώμα γίνεται αντιληπτό για την υγιή δυναμική του και όχι για τις ελλείψεις του και για όλα εκείνα που θα μπορούσε να είναι. Η πρόσληψη -ειδικά του γυναικείου σώματος- ως φορέα ποικίλων δυνατοτήτων πέρα από ένα ρηχό αισθητικό δεδομένο, αποτελεί μία νέα τάση η οποία υπό προϋποθέσεις μπορεί να αποκρυσταλλωθεί σε καινούργιες θετικές στάσεις.
Όλες αυτές οι περισσότερο ή λιγότερο κομψές αθλήτριες που κατακλύζουν αυτές τις ημέρες τις οθόνες μας, αποδεικνύουν ότι η «θηλυκότητα» υπερβαίνει κατά πολύ το βασανιστικό ερώτημα «είμαι αρκετά αδύνατη;». Τη θέση των μοντέλων και των αστέρων που περιφέρουν -άσκοπα πολλές φορές, την -συχνά- οριακή, αλλά και προσαρμοσμένη (βλ. χειρουργικές επεμβάσεις, photoshop) πολλές φορές, σωματότητά τους, έχουν λάβει οι γυναίκες που έχοντας κοπιάσει, πετυχαίνουν τους αθλητικούς στόχους τους.
Αυτός ο σχεδόν ένας μήνας των Ολυμπιακών Αγώνων προσφέρει την ευκαιρία να θαυμάσουμε τις μυώδεις γυναίκες σφυροβόλους, τις λιλιπούτειες κοπέλες της ρυθμικής γυμναστικής, τις τόσο «κοινές εμφανισιακά» τοξοβόλους, όπως και τις γυναίκες με τα σορτσάκια, όχι τα «καυτά σορτς» των καλοκαιρινών εντύπων, αλλά εκείνα που φορούν οι γυναικείες ποδοσφαιρικές ομάδες των Αγώνων.
Η ανάδυση της «νέας θηλυκότητας»
Σίγουρα τα αθλητικά πρότυπα, σωματικά και μη, ιδίως αυτά των Ολυμπιακών Αγώνων, που μεταξύ άλλων αποτελούν οικονομική δραστηριότητα πολλών δισ. ευρώ αλλά και θέαμα στημένο με όρους «τηλεοπτικούς», είναι αρκετά αμφιλεγόμενα τόσο σε κοινωνικό-ηθικό επίπεδο όσο και σε πολιτισμικό-αισθητικό. Εν τούτοις, τα παραπάνω μπορούν να προσφέρουν μία γερή δόση ρεαλισμού σε ότι αφορά την πρόσληψη του γυναικείου σώματος. Ακόμη είναι ικανά να συμβάλουν στον ανακαθορισμό της θηλυκότητας, αναμορφώνοντας την από μία αμιγώς οριακή αισθητική/οπτική αξία, μετρήσιμη σε χιλιόγραμμα, σε ένα κράμα ποιοτικών, μη μετρήσιμων τις περισσότερες φορές, στοιχείων που με μοναδικό τρόπο συντίθενται σε κάθε γυναικεία προσωπικότητα.
Προσωπικότητα… έννοια που υπερβαίνει κατά πολύ τη ρηχή ανάγνωση των σωματικών αναλογιών.
Παναγιώτης Σκευοφύλακας
newpost.gr
