Αυτοαξιολόγηση της πνευματικής μας κατάστασης – Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου



Μιας και αυτό τον καιρό όλο με αξιολογήσεις ασχολούμαστε, αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας, αξιολόγηση εκπαιδευτικών, αξιολόγηση των πολιτικών εν όψει των εκλογών, ας επιχειρήσουμε και αυτοαξιολόγηση της πνευματικής μας κατάστασης. Εννοείται βέβαια ότι αναφερόμαστε σε Ορθοδόξους Χριστιανούς επειδή οι άλλοι μπορεί να μην πιστεύουν καν ότι υπάρχει στον άνθρωπο πνευματική κατάσταση.

Φυσικά δεν αφορούν τα γραφόμενα τον πρώην Υπουργό Παιδείας κ. Νικόλαο Φίλη ο οποίος δήλωσε για την μαθήτρια της Α΄ Λυκείου που πέθανε στα Τρίκαλα κατά την σχολική εκδρομή «το νεαρό κορίτσι πέρασε από τη χαρά της διασκέδασης με τους συμμαθητές της στην ανυπαρξία». Νομίζω ότι αυτή η άποψη δεν εκφράζει γενικά ούτε τους άθεους οι οποίοι θα μπορούσαν να δεχθούν ότι όπως ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ υπάρχει αυτή η ζωή έτσι ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ θα μπορούσε να υπάρχει και μετά θάνατον ζωή, αλλά μάλλον είναι προσωπική πίστη του κ. Φίλη. Φυσικά δεν εκφράζει καθόλου τους Ορθόδοξους Χριστιανούς που δηλώνουμε με σαφήνεια στο Σύμβολο της Πίστης μας «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος».

Η αυτοαξιολόγηση θα γίνει με την βοήθεια του βιβλίου «Χριστιανική ηθική» του Αγίου Νεκταρίου που διδασκόταν στους σπουδαστές της Εκκλησιαστικής Ριζαρείου Σχολής της οποίας Διευθυντής για 14 χρόνια διετέλεσε ο Άγιος Νεκτάριος. Στην σελίδα 136 απαντάει ο άγιος στο ερώτημα «πως φθάνει ο άνθρωπος εις τον έσχατον βαθμόν της αμαρτίας ;».

«Κατά τον Απόστολον Παύλον μεταξύ της αισθητικής και της πνευματικής ζωής του ανθρώπου υπάρχει διηνεκής πάλη. «Η γάρ σάρξ επιθυμεί κατά του πνεύματος, το δε πνεύμα κατά της σαρκός, ταύτα δε αντίκεινται αλλήλοις» (Γαλ.5,17). Νικά δε ως επί το πλείστον η σάρξ, διότι έχει σύμμαχον, ούτως ειπείν, τον ομοειδή αυτή αισθητόν κόσμον, ενώ το πνεύμα ως εξόριστον ευρισκόμενον εν τω κόσμω τούτω, ουδέν άλλο έχει αρωγόν, ει μόνην την πανσθενουργόν θείαν χάριν, ήτις είναι πάντοτε διά πάντας πρόθυμος εις βοήθειαν. Δεν επιζητείται όμως δυστυχώς υπό πάντων, και δια τούτο νικά συνήθως η αισθητική ζωή την πνευματικήν, ως ισχυροτέρα. Κατ’ αρχάς η αισθητική ζωή υπόκειται εις την πνευματικήν και διευθύνεται κατά τας υπαγορεύσεις του ηθικού νόμου, συμφωνούσης και της βουλήσεως. Αλλ’ άρχεται ανθισταμένη προς το πνεύμα και επί τέλους εξανίσταται εγείρουσα αξιώσεις. Το δε πνεύμα ακηδιάσαν και μη επιζητούν την βοήθειαν της θείας χάριτος, αρχίζει να αισθάνηται εαυτό ανίσχυρον απέναντι των αξιώσεων της αισθητικότητος. Εν τη περιστάσει ταύτη ευρισκόμενος ο άνθρωπος, πράττει μεν ακόμα έργα σύμφωνα προς τας θείας εντολάς, αλλ’ αι εντολαί φαίνονται ήδη εις αυτόν ως βαρύ φορτίον».

Νομίζω ότι οι περισσότεροι Χριστιανοί βρισκόμαστε σ’ αυτή την κατάσταση. Και θέλουμε να υπακούμε στις εντολές του Ευαγγελίου και μας τραβάει και ο κόσμος με τα πολλά του θέλγητρα που ικανοποιούν τα πάθη μας. Και όπως λέει

ο άγιος Νεκτάριος σαν περισσότερο να γέρνει η ζυγαριά προς την ικανοποίηση των παθών μας επειδή δεν ζητάμε και την βοήθεια του Θεού, με αποτέλεσμα να μας φαίνεται βαρύς, ο ελαφρύς στην πραγματικότητα, ζυγός του Χριστού. Για παράδειγμα αντί να χαιρόμαστε όταν φτάνει περίοδος νηστείας εμείς να μελαγχολούμε.

«Ήδη η αισθητικότης αρχίζει να κυριαρχή επ’ αυτού, όσον δε ισχυροτέρα αποβαίνει η αισθητική ζωή, τοσούτον ασθενεστέρα αποβαίνει η πνευματική. Αισθάνεται μεν ακόμη ο άνθρωπος το τι οφείλει να πράττη, ως αυτεξούσιον όν, και ακούει την φωνήν της συνειδήσεως, εξαγγελλούσης εις αυτόν τον ηθικόν νόμον, αλλά στερείται ηθικής δυνάμεως, ίνα αντιστή κατά των αξιώσεων της αισθητικής ζωής. Μόνον κατά τοσούτον υπακούει εις την συνείδησιν και κατά τοσούτον ακολουθεί τας υπαγορεύσεις του ηθικού νόμου, καθ’ όσον δεν διαταράττεται η ησυχία της αισθητικής ζωής, και δεν παραβλάπτονται αι αξιώσεις αυτής. Εν τη βαθμίδι ταύτη αισθάνεται μεν ο άνθρωπος εαυτόν δεδεσμευμένον, αδυνατεί όμως να διαρρήξη τα δεσμά. Έχει μεν γνώσιν της πνευματικής και ηθικής αυτού αθλιότητος, δεν έχει όμως την δύναμιν να απαλλαγεί ταύτης και να επαναγάγη το εαυτού πνεύμα εις την προσήκουσαν αυτώ κυριαρχίαν. Η κατάστασις αύτη του πνεύματος δεν είναι εισέτι εντελής δουλεία, διότι ενωτιζόμενον έτι την φωνήν της συνειδήσεως εξακολουθεί να αντιδρά κατά του επιβληθέντος αυτώ αισθητικού ζυγού, όν μετά δυσαρεσκείας φέρει και αθυμίας».

Στην κατάσταση αυτή τα πράγματα έχουν γίνει δυσκολότερα και οι Χριστιανοί έχουμε μπει σε τροχιά σκλαβιάς στην αμαρτία. Ακούμε την φωνή της συνειδήσεως αλλά κάμνουμε αυτά που μας λέει μόνο αν δεν τα κοντράρουν τα πάθη μας. Ο άνθρωπος υποχωρεί στην αμαρτία παρά την θέλησή του, και με στενοχώρια.

«Η αντίδρασις επί τέλους εκλείπει. Η πνευματική φύσις υποτάσσεται και παραδίδοται τη αισθητική φύσει. Ούτω δε παύει και η φωνή της συνειδήσεως, ο δε άνθρωπος δουλεύει μετά προθυμίας εις την αισθητικήν ζωήν, αρνούμενος την πνευματικότητα αυτού. Αύτη είναι η κατάστασις της εντελούς ηθικής δουλείας».

Στην κατάσταση αυτή σταματάει η φωνή της συνείδησης. Το πνεύμα παραδόθηκε στην σάρκα και ο άνθρωπος τρέχει με προθυμία να ικανοποιεί τα πάθη του. Ο Χριστιανός είναι πλέον σκλάβος στην αμαρτία.

«Όσον δε μάλλον διαμένει ο άνθρωπος εν τη δουλεία της αμαρτίας, τοσούτον οριστικωτέρα αποβαίνει η κυριαρχία της αισθητικότητος επί της πνευματικής ζωής. Και ου μόνον δεν διαμαρτύρεται πλέον κατά των αξιώσεων αυτής, αλλά και υπηρετεί αυτή προθύμως μετά πασών των πνευματικών αυτού δυνάμεων προς επίτευξιν των σκοπών αυτής. Αύτη είναι η κατάστασις της φαυλότητος».

Όσο παρατείνεται η σκλαβιά του ανθρώπου στα πάθη τόσο τον δένουν ακόμα πιο σφικτά. Οι αισθήσεις κυριαρχούν πλέον απόλυτα πάνω στο πνεύμα και ο άνθρωπος με όλες τις πνευματικές του δυνάμεις πρόθυμα επιδιώκει την αμαρτία.

«Εν τη καταστάσει ταύτη ευρισκόμενος ο άνθρωπος πράττει ανερυθριάστως το κακόν, η συνείδησις εντελώς σιγά, αι νουθεσίαι, αι διδόμεναι εις αυτόν, ουδεμίαν εντύπωσιν προξενούσι πλέον εις αυτόν, και αυτά δε τα δυστυχήματα δεν είναι πλέον ικανά να τον φέρωσιν εις ειλικρινή μετάνοιαν. Αύτη είναι η κατάστασις της ηθικής πωρώσεως».

Πλέον ο άνθρωπος έφτασε στο βάθος του κακού, και όχι μόνο δεν υπάρχει η συνείδηση, όχι μόνο οι συμβουλές των άλλων δεν του προκαλούν καμία εντύπωση, αλλά και δυστυχήματα και δοκιμασίες να του τύχουν δεν μπορεί να έλθει ο άνθρωπος σε ειλικρινή μετάνοια. Δυστυχώς έχει φτάσει σε ηθική πώρωση.

Κρίμα, κρίμα, κρίμα να είναι τόσο ελαφρύς ο ζυγός του Χριστού και εξ αιτίας της τεμπελιάς μας να φτάνουμε σε καταστάσεις που διακινδυνεύουμε να χάσουμε την Αιώνια Ζωή. Μας ψιθυρίζει συνέχεια ψέματα στο μυαλό μας ο Πονηρός για να μας πάρει μαζί του στην κόλαση και εμείς τα θεωρούμε δικές μας σκέψεις. Μακάρι κ. Φίλη αυτοί που θα κολαστούν να περνούσαν στην ανυπαρξία, αλλά δυστυχώς σύμφωνα με την Ορθόδοξη Πίστη μας περνάνε στον αιώνιο θάνατο. Για τον Ιούδα είπε ο Χριστός μας καλύτερα να μην είχε γεννηθεί. Η ανυπαρξία για τον Ιούδα θα ήταν πολύ καλύτερη.

4 σχόλια στο άρθρο “Αυτοαξιολόγηση της πνευματικής μας κατάστασης – Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

  1. Υπάρχει ένα ωραίο άρθρο στο διαδικτυο με τιτλο” Ιούδας ο Ισκαριώτης : στυγνός προδότης ή μέρος ενός θεικού σχεδιου;”
    Διαβάστε το κύριε Παπαδοπουλε κι αν το διαβάστε θα αναθεωρήσετε
    την σκληρή κρητική σας απέναντι στον Νίκο Φίλη.
    Κατά τα άλλα, το θέμα σου δεν είναι ο κ.Φιλης,αλλά είναι ο κ.Φιλης!
    Αυτά τα γλυκανάλατα και τα υποκριτικα, να πας να τα πεις στους γονείς του άτυχου παιδιού.
    Αυτό είναι το πρόβλημα τώρα,μην χάσουμε την αιώνια ζωή,εδώ χάνουμε τα λίγα χρόνια αυτής της ζωής και θα σκεφτόμαστε την αιώνια ζωή που θα τρώμε εμείς
    και οι μουσουλμάνοι πιλάφια πολλά με χρυσά κουτάλια.

  2. Αφοβον ο θεός
    ανυπότακτον ο θάνατος
    και ταγαθόν μεν εύκτητον
    το δε δεινόν ευεκκαρτέρητον.
    Επίκουρος,τετραφάρμακος.

  3. Η πνευματική μας κατάσταση είναι μια χαρά συνάδελφε. Την δυσφημίζουν όσοι θέλουν να μας ελέγχουν.

Σχολιάστε

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.