Απαντήσεις στους επικριτές του βιβλίου «η ασκητική της αγάπης» του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου



Τον Ιούνιο του 1997 έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο «η ασκητική της αγάπης». Αναφερόταν στην ζωή της μακαριστής Γερόντισσας Γαβριηλίας που δεν την γνώρισα, μου έκανε μεγάλη εντύπωση, το διάβασα πολλές φορές και επηρέασε την καθημερινότητά μου. Μετά από χρόνια άκουγα ότι δεν εκφράζει τα πιστεύω της Ορθοδοξίας και μου φαινόταν παράξενο επειδή δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί. Τελευταία άκουσα το ίδιο και από ένα σεβαστό Μητροπολίτη και αποφάσισα να ερευνήσω το θέμα στο διαδίκτυο. Βρήκα ότι ουσιαστικά όλοι οι επικριτές στηριζόντουσαν στην κριτική κάποιου π. Βασίλειου Σπηλιόπουλου. Θα απαντήσω σε λίγες από τις επικρίσεις επειδή αρκούν για να καταλάβουμε το πνεύμα των επικριτών.

«Όπως προείπαμε το βιβλίο αυτό προσπαθεί να πείσει τον αναγνώστη ότι οι χριστιανικές και μη ομολογίες δεν απέχουν πολύ από την αλήθεια. Αυτό επιτυγχάνεται με διαφόρους τρόπους όπως με την αναφορά σε πάμπολλους αλλοθρήσκους και ετεροδόξους φίλους της γερόντισσας με τους οποίους διατήρησε σχέσεις σ’ όλη της τη ζωή, χωρίς ωστόσο να τους μεταστρέψει η έστω να καταβάλει την παραμικρή προσπάθεια. Αντίθετα, τους θεωρεί συχνά και ως αγίους (π.χ. σελ. 212 και 407) ή υπόδειγμα χριστιανών (σ. 72) και γι’  αυτό συνομιλεί μαζί τους για το Θεό (για ποιο Θεό άραγε; )».

Στην σελίδα 211-12 το βιβλίο αναφέρεται στην Ιουδήθ Γκράντυ μια Ολλανδή Ιεραπόστολο στην Ινδία η οποία 25 χρονών εγκαταστάθηκε στους πρόποδες των Ιμαλαΐων και για 35 χρόνια φρόντιζε, φιλοξενούσε, εκπαίδευε και αποκαθιστούσε ορφανά κορίτσια. Ένα απόγευμα μιλώντας με την Γερόντισσα Γαβριηλία της είπε ότι όταν ήταν νέα είχε όνειρα να κάνει σπουδαία πράγματα για τον Θεό, αλλά τελικά δεν έκανε τίποτα σπουδαίο (τι ταπείνωση !). Η κατηγορία είναι ότι η Γερόντισσα την θεωρούσε αληθινή αγία.

Στην σελίδα 407 σε ένα γράμμα της η Γερόντισσα προς έναν Ινδό Γιατρό που αφιέρωσε την ζωή του στην υπηρεσία των λεπρών τον επαινεί που θυσιάζεται για τους συνανθρώπους του χωρίς καν να το καταλαβαίνει. Του δηλώνει ότι μοιάζει με Αγίους της Χριστιανικής μας Πίστης που έκαναν το ίδιο και άρα είναι κι αυτός πραγματικό παιδί και υπηρέτης του Θεού.

Στην σελίδα 72 η Γερόντισσα λέει ότι διαβάζοντας στις Πράξεις των Αποστόλων 4,34 που γράφει ότι απόδειξη της πλούσιας χάρης του Θεού που υπήρχε στους Χριστιανούς ήταν ότι δεν υπήρχε ανάμεσά τους φτωχός επειδή τα μοιραζόντουσαν όλα, πήγε το μυαλό της σε δυο ανθρώπους, έναν Ινδό και έναν Εβραίο που κανείς τους κατ’ όνομα δεν ήταν Χριστιανός.

Κι εγώ ρωτάω, αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν άγιοι επειδή δεν ήταν Ορθόδοξοι Χριστιανοί ; Ναι αλλά ο Χριστός είπε ότι από τους καρπούς θα καταλαβαίνουμε τα καλά δέντρα. Να θυμίσω την προσευχή της Α΄ Ώρας : «Χριστέ το φως το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον ΠΑΝΤΑ ΑΝΘΡΩΠΟΝ ερχόμενον εις τον κόσμον …».

Στη σελ. 15, ένας αγγλικανός “θεολόγος”, αναγνωρίζει την “εν Χριστώ ζωή της”. Είναι αυτονόητο πως αυτό προϋποθέτει κοινό βίωμα και κοινή πίστη για το Χριστό, η οποία φυσικά δεν μπορεί να ταυτιστεί με την ορθόδοξη πίστη, γιατί σ’ αυτή την περίπτωση ο αγγλικανός θα είχε επίμονα ζητήσει και λάβει το ορθόδοξο Βάπτισμα.

Στην σελίδα 15 σε κείμενο που γράφτηκε το 1992 λίγο μετά την κοίμηση της Γερόντισσας ο Αγγλικανός Λόγιος Θεολόγος και Φιλέλληνας Έβερυ ανάμεσα στα επαινετικά λόγια που γράφει γι αυτήν λέει ότι διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής της μια νεανική φρεσκάδα και μια ακτινοβολία που αντανακλούσε σε όλους και μαρτυρούσε την εσωτερική της εν Χριστώ Ζωή. Νομίζω ότι είναι αυθαίρετα τα συμπεράσματα των επικριτών και να θυμίσω ότι ο καλύτερος φίλος του Μεγάλου Βασιλείου ήταν ένας Εβραίος γιατρός ο οποίος ζήτησε να βαπτισθεί Χριστιανός μετά την κοίμηση του αγίου.

Στη σελ. 33 βλέπουμε τη στενή σχέση της γερόντισσας με την αίρεση των Κουακέρων. Το έργο τους στη Θεσσαλονίκη διαφημίζεται ως σπουδαίο, ενώ η ίδια κατέχει θέση διευθύντριας στη σχολή τους, αλλά και διδασκάλου του Ευαγγελίου. Ποιος αφελής θα μπορούσε ποτέ να πιστεύσει πως αν οι απόψεις της και η ερμηνεία που έδιδε στο Ευαγγέλιο δεν ταυτίζονταν απόλυτα μ’  αυτές της αιρέσεως, θα της εμπιστεύονταν τις δύο, αναμφισβήτητα, πιο ευαίσθητες θέσεις σε τέτοια αίρεση; Παράλληλα,  δίδεται στον αναγνώστη η εσκεμμένη εντύπωση πως οι Κουάκεροι είναι ομάδα ορθοδόξων χριστιανών με σπουδαίο μάλιστα έργο και δραστηριότητες, εντύπωση εσφαλμένη και άκρως επικίνδυνη ακόμα και προσηλυτιστική. Στις σελ. 40 – 41 παρουσιάζεται η σχέση της με δύο ακόμη Κουάκερους, ενώ φιλοξενείται και στον ξενώνα τους (σελ. 46).

Στην σελίδα 33 γράφει ότι η Γερόντισσα το 1945 επιστρέφει στην Ελλάδα από την Αγγλία που είχε εγκλωβιστεί στα χρόνια του πολέμου μαζί με τους Κουάκερους οι οποίοι σαν βοήθεια προς την Ελλάδα ίδρυσαν την Αμερικανική Γεωργική Σχολή λίγο έξω από την Θεσσαλονίκη και την τοποθέτησαν Διευθύντρια. Η Σχολή είχε σκοπό να μάθει σε κορίτσια από χωριά της Μακεδονίας Οικοκυρικά, Γεωργία, Κτηνοτροφία .. για να μπορούν να βγάλουν το ψωμί τους. Κάθε Σάββατο έκανε στα παιδιά μελέτη και ανάλυση της Αγίας Γραφής και την Κυριακή τα συνόδευε στην Ορθόδοξη Εκκλησία του Χωριού (της Θέρμης).

Θεωρώ αδικαιολόγητη την καχυποψία των επικριτών γιατί και στην Αμερική που την κάλεσαν και μίλησε σε μεγάλα ακροατήρια Προτεσταντών είχε την ελευθερία να πει ότι νομίζει. Πάντως η Αμερικανική Γεωργική Σχολή που ίδρυσαν οι «κακοί» Κουάκεροι είναι γνωστό πόσο πολύ βοήθησε τα παιδιά της Μακεδονίας (όχι της Βόρειας). Και όσο για τους 2 Κουάκερους με τον ένα θα πήγαινε στην Ινδία και ο άλλος την κατηγόρησε που μοίρασε όλη την περιουσία της στους φτωχούς κι έφυγε για να βοηθήσει τους Ινδούς. Την πρώτη μέρα που έφτασε στην Ινδία διανυκτέρευσε σε ξενώνα Κουάκερων. Δηλαδή για να είναι γνήσια Ορθόδοξη έπρεπε να διανυκτερεύσει στους δρόμους ;

Στη σελ. 50-51, γίνεται σύγκριση γκουρουϊστικών τεχνικών με ορθόδοξες απόψεις. Θεωρεί, δηλαδή, η γερόντισσα πως στον ορθόδοξο μοναχισμό, όπως και στον Ινδουϊστικό, είναι σύνηθες φαινόμενο η προσπάθεια του ασκητού να γίνεται αόρατος απ’ τους ανθρώπους πράγμα εντελώς ξένο και άγνωστο στη δική μας ασκητική παράδοση.

Εδώ γίνεται αναφορά στο ότι οι Γιόγκι το έχουν για μεγάλο κατόρθωμα να μη μπορούν οι άλλοι να τους βλέπουν. Η Γερόντισσα λέει ότι στη δική μας ασκητικότητα είναι συνηθισμένο. Φαντάζομαι το είπε αυτό η Γερόντισσα επειδή συνέβηκε στην ίδια της. Κάποια φορά που ήταν συνοδός σε ασθενή στο νοσοκομείο στην Ινδία και δεν επιτρεπόταν να διανυκτερεύει εκεί, διανυκτέρευε στον Σιδηροδρομικό Σταθμό, που κι εκεί απαγορευόταν και για 15 βράδια δεν την έβλεπαν οι υπεύθυνοι κι ας ήταν μπροστά τους.

Στη σελ. 53 συγκρίνεται και η ινδουϊστική με την ορθόδοξη λατρεία, χωρίς να απουσιάζει από τον κατάλογο των “ομοιοτήτων”  και η διαρκής επίκληση του ονόματος του Θεού, που δήθεν υπάρχει και στις δύο λατρείες με μοναδική διαφορά το όνομα του Θεού που ο ασκητής επικαλείται. Φυσικά, η διαφορά είναι πολύ πιο ουσιαστική, ενώ έντεχνα περνά και πάλι το μήνυμα ότι όλες οι θρησκείες έχουν την αλήθεια με μόνη διαφορά το όνομα που προσδίδουν στο Θείο.

Στην σελ. 53 δεν γράφεται τίποτε απ’ αυτά. Αυτό που γράφεται είναι ότι στο Ινδουϊστικό Μοναστήρι είχαν καθημερινά πολλές ώρες σιωπής, μελέτη του ιερού τους βιβλίου, της Βεντάντα, φιλοξενία, διαρκή επίκληση του ονόματος του θεού τους, ιερές ακολουθίες με ύμνους, μετάνοιες και θυμιάματα. Είδε η Γαβριηλία στις Ινδικές τελετές τους πολλή ομοιότητα με τις Αρχαίες Ελληνικές Τελετές. Και έλεγε ότι είναι πολύ έτοιμη η Ινδία για την Ορθοδοξία. Δεν γίνεται πουθενά σύγκριση ινδουϊστικής και ορθόδοξης λατρείας.

Αλλού η γερόντισσα προσκαλείται να προσευχηθεί μέσα σε τζαμιά (σελ. 44), χωρίς να αναφέρεται το αν τελικά αποδεχόταν την πρόσκληση αυτή, μολονότι η πράξη αυτή επαινείται από τη συγγραφέα.

Πάντως η προσκύνηση των τζαμιών δεν αντιβαίνει στο πνεύμα του βιβλίου, αφού οι Μουσουλμάνοι, οι Ινδουϊστές αλλά και οι Εβραίοι, έχουν το Θεό μέσα τους και οδηγούνται από το ίδιο πνεύμα του Θεού, όπως η ίδια η Γαβριηλία υποστηρίζει (σελ. 325) Εντύπωση προκαλεί η λέξη  ί σ ω ς  που σημαίνει ότι ακόμα και χωρίς τη Χάρη του Βαπτίσματος κάποιοι έχουν πιθανόν συνειδητά γνωρίσει το Χριστό.

Στην σελ. 44 γράφει στο ταξίδι της το 1955 προς την Ινδία στα πανδοχεία που έκαμνε στάση το λεωφορείο, πρόσφερε ιατρική φροντίδα στους ανθρώπους σαν φυσιοθεραπεύτρια που ήταν, και αυτοί από ευγνωμοσύνη της πρόσφεραν το μεγαλύτερο δώρο κατ’ αυτούς, την προσευχή στο τζαμί. Φυσικά ο καλοπροαίρετος αναγνώστης καταλαβαίνει ότι δεν το δεχόταν η Γερόντισσα.

Στην σελ. 325 λέει η Γερόντισσα : “Μου έλεγαν πολλές φορές: Γιατί θεωρείς τους Ινδούς σαν δικούς σου; ή τους Μουσουλμάνους, ή τους Εβραίους; Μα, γιατί εγώ βλέπω τον ίδιο το Χριστό μέσα τους που ίσως συνειδητά δεν τον γνώρισαν ακόμα… Και έβλεπα πολλούς απ’  αυτούς με τις πράξεις τους να κάνουν αυτό που τους οδηγούσε να κάνουν το Ίδιο το Πνεύμα του Θεού…”.

Νομίζω ότι κάπου έχουν μπερδευτεί οι κατήγοροι της Γερόντισσας. Πριν την Βάπτιση, στην ακολουθία της Κατήχησης, δεν ομολογεί ο άνθρωπος ότι συνειδητά πιστεύει στον Χριστό και μετά ακολουθεί η Βάπτιση ; Άρα προηγείται η Πίστη της Βάπτισης. Και κάτι ακόμα. Τα Πατερικά βιβλία που γράφουν «είδες τον αδελφό σου ; είδες Κύριο τον Θεό σου» εννοούν μόνο τους Ορθοδόξους Χριστιανούς αν είδαμε ;

Θα συστήσω στους επικριτές ποια βιβλία να εξετάσουν αν είναι σύμφωνα με την Ορθόδοξη Πίστη μας. Να εξετάσουν τα βιβλία του Ρωμαιοκαθολικού Θεολόγου T. TOTH που πουλιούνται στα βιβλιοπωλεία κυρίως Θρησκευτικών Οργανώσεων και τα συστήνουν και κάποιοι Εξομολόγοι. Στο βιβλίο του «Τα αγνά Νιάτα» για παράδειγμα προσπαθεί μέσα από τον φόβο των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων να καλλιεργήσει την αγνότητα. Και τελειώνει το βιβλίο λέγοντας «στάσου μπροστά στον καθρέφτη και πες στον εαυτό σου : θέλω, θέλω, θέλω να είμαι αγνός». Ρωτάω, αυτά εκφράζουν την Ορθόδοξη Πίστη μας ;

Ας κοιτάξουν το βιβλίο «η δύναμη της θετικής σκέψεως» του Peale Norman που το πουλάνε θρησκευτικά βιβλιοπωλεία, το συστήνουν κάποιοι Εξομολόγοι κι έχει και στο εξώφυλλο ένα Ορθόδοξο Ναό. Λέει κάπου να ξαπλώνεις και να αδειάζεις το μυαλό σου από σκέψεις φανταζόμενος ότι βγαίνεις από ένα μικρό δωμάτιο, μετά από πιο μεγάλο, πιο μεγάλο …. Κάτι τέτοια, δεν τα θυμάμαι και ακριβώς. Και ακόμα όταν μιλάς σε ακροατήριο να σκέφτεσαι ότι αυτοί που σε ακούν είναι κολοκύθια για να μην έχεις άγχος. Ρωτάω, αυτές είναι τακτικές της Ορθόδοξης Πίστης μας ;

7 σχόλια στο άρθρο “Απαντήσεις στους επικριτές του βιβλίου «η ασκητική της αγάπης» του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

  1. Κυριολεκτικά εξεπλάγην αρνητικά. Ούτε λίγο ούτε πολύ πιστεύετε ότι όλες οι θρησκείες είναι οδοί σωτηρίας . ΖΗΤΩ η παγκοσμιοπόιηση και η ΠΑΝΘΡΗΣΚΕΙΑ !! Καλοί άνθρωποι νάμαστε και καλά έργα να κάνουμε. Γι ΄αυτό ενανθρώπησε ο Χριστός ;
    Αυτά διδάσκει η ορθόδοξη εκκλησιολογία ;

    1. Νομίζω ότι μπερδεύεστε. Όπως έλεγε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός η μόνη σωστή Πίστη είναι η Ορθόδοξη, όλες οι άλλες είναι κάλπικες . Αυτό να βλέπετε. Ποιοί θα σωθούν αφήστε το στον Θεό. Εμείς θα παρακαλάμε να σωθούν όλοι.

    1. ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 18,37
      Εγώ εις τούτο γεγένημαι και εις τούτο ελήλυθα εις τον κόσμον, ίνα μαρτυρήσω τη αληθεία. Πας ο ων εκ της αληθείας ακούει μου της φωνής.
      η ΑΛΗΘΕΙΑ είναι ένα πρόσωπο.Και δεν είναι η γνώση μέσω εννοιών και αφηρημένων στοχασμών. Ο Χριστός δεν απάντησε στον Πιλάτο ¨τι είναι αλήθεια¨, στους μαθητές του όμως είπε ¨ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ¨

Σχολιάστε

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.