Αμέτρητες φορές στην καθημερινότητα κάθε ανθρώπου διατυπώνεται το ερώτημα «Ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό;». Ένα ερώτημα διαχρονικό και πάντα επίκαιρο, με κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις, δίνοντας αφορμή για συζητήσεις και διενέξεις σε πολίτες και πολιτικούς, σε θεσμικούς φορείς, σε κρίνοντες και κρινόμενους!
Σύμφωνα με τον Αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο Αριστοτέλη, η ηθική είναι μια επιστήμη στην οποία οφείλουμε να εντρυφήσουμε όχι για να αποκτήσουμε γνώση προς χάρη της γνώσης, αλλά για να αποκτήσουμε γνώση που θα καθοδηγεί τις πράξεις μας. Μάλιστα, ο μεγάλος φιλόσοφος Immanuel Kant (Ιμμάνουελ Καντ) είχε πει σχετικά με την ηθική: ότι “εάν αυτή γινόταν ηθικός νόμος για όλη την ανθρωπότητα, θα δημιουργούσε την ιδανική παγκόσμια κοινωνία…”. Δυστυχώς όμως ιδανική κοινωνία δεν υπάρχει, για αυτό επιβλήθηκε αναγκαστικά η θέσπιση των νόμων.
Νόμοι, κατά την έννοια του δικαίου, είναι οι θεσμοθετημένοι γραπτοί κανόνες δικαίου, που στηρίζονται στο Σύνταγμα μιας Χώρας και ρυθμίζουν υποχρεωτικά την ατομική στάση, τις σχέσεις μεταξύ των πολιτών, καθώς και των πολιτών με το κράτος. Κανόνες, που, εντέλει, ορίζουν διάφορες ρυθμίσεις για την ομαλή λειτουργία του κράτους, που πρέπει να τυγχάνουν γενικής αποδοχής και είναι υποχρεωτική η πιστή εφαρμογή τους για όλους τους πολίτες και όλους τους φορείς. Ωστόσο, η ηθική είναι έννοια διαφορετική, διόλου ταυτόσημη με το νόμιμο. Η ηθική είναι ένα σύνολο κανόνων μιας κοινωνίας, ένας κώδικας αξιών υπεράνω των νομικών πλαισίων. Είναι η ξεχωριστή ικανότητα του ανθρώπου να αντιλαμβάνεται αν κάτι είναι καλό ή κακό και συνέχεται με την προσωπικότητα, την ιδιαίτερη ψυχική και πνευματική δομή κάθε ανθρώπου, αλλά γενικότερα και με τη στάση ζωής του.
Όταν όμως γίνεται λόγος για το νόμιμο και το ηθικό στην πολιτική και στην ενασχόληση με τα κοινά τότε το ζήτημα λαμβάνει άλλες διαστάσεις, διότι η ενασχόληση με τα κοινά είναι λειτούργημα.
Οι έννοιες αυτές θα πρέπει να έχουν κατοχυρωθεί σε ατομικό επίπεδο, προτού καν ασχοληθεί κάποιος με αυτά. Οφείλουν δε όσοι ασχολούνται με τα κοινά να ακολουθούν πιστά τις αρχές της εντιμότητας και της διαφάνειας.
Δεν πρέπει ηθικά οι άνθρωποι αυτοί να παραποιούν τα πραγματικά περιστατικά και την αλήθεια προς προσωπικό τους όφελος, καθώς έχουν υποχρέωση με αξιοπρέπεια και ταπεινότητα να ακολουθούν τις αρχές και τις αξίες περί πολιτικής και ηθικής συνείδησης, τις οποίες έχουν κληθεί από το λαό να υπηρετήσουν!
Κανένας Συντονιστής μιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης δεν αποφασίζει για το Νόμιμο. Δεν μπορεί να αποφανθεί για την αθώωση και την ενοχή κάποιου, λόγω έλλειψης αρμοδιότητας. Το Νόμιμο το κρίνουν τα Δικαστήρια, το κρίνει η Δικαιοσύνη! Όσον αφορά το ηθικό, το κρίνει ένας αόρατος κριτής, εμείς οι ίδιοι!
Βέβαια, ακόμη και αν υπάρχει διαφωνία μεταξύ των ανθρώπων για το ηθικό, είμαι σίγουρη πως όλοι μας αναγνωρίζουμε την νόμιμη και ηθική συμπεριφορά σαν απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη και την εξέλιξη μιας κοινωνίας, όπου το προσωπικό συμφέρον επιδιώκεται μέσα στο πλαίσιο του νόμου, σύμφωνα με τυπικούς και άτυπους κανόνες ηθικής συμπεριφοράς και συμπίπτει με το συλλογικό συμφέρον. Επίσης, είμαι σίγουρη πως όλοι μας αναγνωρίζουμε πως για κάθε παράνομη και ανήθικη πράξη συνάμα πρέπει να επιβάλλονται κυρώσεις. Επιβάλλεται, λοιπόν, αν θέλουμε να δημιουργήσουμε μια σωστή κοινωνία οι άνθρωποι που ασχολούνται με τα κοινά να πορεύονται με υπομονή, επιμονή, συνέπεια και θάρρος στον δρόμο που υποδεικνύουν οι πανανθρώπινες αξίες της δικαιοσύνης και της ηθικής, καθώς το δίκαιο, για να είναι χρήσιμο, ΠΡΕΠΕΙ να είναι ηθικό!
Τσάγια Ειρήνη
Δημοτική Σύμβουλος
της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης
του Δήμου Εορδαίας με τον συνδυασμό
της Αθηνάς Τερζοπούλου – Τζινιέρη
