Το φαινόμενο Κοζάνη (Kozani effect) – Γράφει ο Στέλιος Α. Μήλιος



Ανησυχώ μήπως κάποια στιγμή η πόλη μας βρεθεί αντιμέτωπη με μία κρίση όπως του Bilbao.

Τι είναι το φαινόμενο Bilbao ( Bilbao effect);

Κατά την διάρκεια της δεκαετίας μεταξύ 80’ και 90’ η πόλη ήρθε αντιμέτωπη με ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό ανεργίας, έως και 25 τοις εκατό. Οι παραδοσιακές βιομηχανίες είχαν καταστραφεί, και το πολυσύχναστο λιμάνι στο κέντρο της πόλης μαστιζόταν από σοβαρή κυκλοφοριακή συμφόρηση. Η βία, η αστική υποβάθμιση, η ρύπανση και η φτώχια, χαρακτήριζαν το Bilbao.

Το 1991, η βασκική κυβέρνηση πρότεινε στο Ίδρυμα Solomon R. Guggenheim να χρηματοδοτήσει ένα μουσείο Γκουγκενχάιμ στην περιοχή του λιμανιού του Μπιλμπάο με σκοπό να γίνει η κύρια πηγή εισοδήματος της περιοχής.  Η κυβέρνηση των Βάσκων συμφώνησε να καλύψει το κόστος κατασκευής ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων, να καταβάλει ένα αντίτιμο 20 εκατομμυρίων δολαρίων στο Ίδρυμα  και να επιχορηγήσει με 12 εκατομμύρια δολάρια τον ετήσιο προϋπολογισμό του μουσείου.

Το μουσείο ήταν ο καταλύτης για την αλλαγή. Μια περιοχή της πόλης που πριν ήταν βιομηχανική και συναφής με το λιμάνι μετατράπηκε σε περιοχή του μέλλοντος.  Η τουριστική ανάπτυξη έφερε πάνω από ένα εκατομμύριο επισκέπτες το χρόνο, σε μια πόλη με ένα εκατομμύριο κατοίκους σε όλη την γύρω περιοχή. Το μουσείο με μια λέξη είναι για την πόλη το μεγαλύτερο έσοδο. Το Μουσείο λοιπόν δεν γεννήθηκε από πλεόνασμα χρημάτων σε μια περίοδο ευμάρειας, αλλά ως σχέδιο μεταμόρφωσης σε μια περιοχή που αντιμετώπιζε τεράστια πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Σήμερα, η κατάσταση είναι διαφορετική. Σήμερα συντηρεί περισσότερες από 3.500 θέσεις εργασίας, είναι περίπου κατά το 70% αυτοχρηματοδοτούμενο και αποδίδει περισσότερα από 25.000.000 σε φόρους προς τις τοπικές αρχές, αποτελεί ένα φαινόμενο.

Το παραπάνω φαινόμενο ονομάζεται  δημιουργική-πολιτιστική βιομηχανία. Πιο αναλυτικά πρόκειται για βιομηχανίες που διανέμουν πολιτιστικά αγαθά ή υπηρεσίες και λειτουργούν ως μοχλός ανάπτυξης, συμβάλλοντας στην κοινωνικό- οικονομική ζωή μιας πόλης. Μερικά χαρακτηριστικά είναι τα εξής: 

  • Δημιουργία θέσεων εργασίας
  • Βελτίωση βιοτικού επιπέδου
  • Εκμάθηση της αξίας του πολιτισμού
  • Προσέλκυση επενδύσεων 
  • Δημιουργία τοπικής πολιτιστικής ταυτότητας

Οι βιομηχανίες του πολιτισμού χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο καινοτομίας και δημιουργικότητας στην αγορά, όπου τα περισσότερα αγαθά και οι υπηρεσίες δεν είναι δυνατό να υποκατασταθούν. Οι πολιτιστικές βιομηχανίες είναι ο τομέας της οικονομίας με τον υψηλότερο συντελεστή απασχόλησης. Παράγουν ένα μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας, σε μια εποχή υπαναχώρησης της παγκόσμιας οικονομίας. Ο τομέας αυτός σήμερα είναι ο πιο δυναμικά αναπτυσσόμενος κλάδος της παγκόσμιας οικονομίας. Δημιουργεί ισχυρά οικονομικά κίνητρα λόγω του υψηλού επιπέδου του τελικού προϊόντος. Έτσι, αυτό απαιτεί εργατικό δυναμικό υψηλής ειδίκευσης και οι επαγγελματίες των συγκεκριμένων ειδικοτήτων δημιουργούν συνθήκες ανάπτυξης της κοινωνίας και εκπαιδεύονται και οι ίδιοι με υψηλό πνευματικό δυναμικό .

Μια πλήρης μελέτη για την πολιτιστική – δημιουργική βιομηχανία στην Ελλάδα, έρχεται να τονίσει τις περιφερειακές ανισότητες στην πολιτιστική και δημιουργική παραγωγή. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Περιφέρεια Αττικής παράγει το 75,5% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) των Κλάδων Πολιτισμού και Δημιουργικότητας. Οι υπόλοιπες 12 Περιφέρειες μοιράζονται το 14,3% της ΑΠΑ, 27% των εργαζομένων και 29,1% των επιχειρήσεων.  Η Δυτική Μακεδονία λαμβάνει την προτελευταία θέση. 

Αυτό σίγουρα πρέπει να αλλάξει. Η πόλη μας πρέπει να επενδύσει στην πολιτιστική βιομηχανία. Με την αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας και των εφαρμογών της, η επένδυση στο χώρο του πολιτισμού και της δημιουργίας δεν απαιτεί ιδιαιτέρως μεγάλα χρηματικά κεφάλαια. Απαιτεί περισσότερο ευστροφία, φαντασία, δημιουργική αντίληψη, ποιότητα έκφρασης, εξωστρέφεια, δεξιοτεχνία, ικανοποιητικό βαθμό προσαρμοστικότητας στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, συνεχή εκπαίδευση και ενημέρωση.

Ο σχεδιασμός πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, διότι τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν με  την αποδυνάμωση της βαριάς βιομηχανίας της πόλης μας  -τη ΔΕΗ-, θα είναι δυσάρεστα για όλους μας.

Αυτή την στιγμή η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ και η εκχώρηση του 17% διεγείρει σοβαρά και αναπάντητα ερωτήματα. Η πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ στη θυγατρική του Macquarie Infrastracture and Real Assets Group, σηματοδοτεί την αρχή του σκληρού νεοφιλελευθερισμού που θα ακολουθήσει στο άμεσο μέλλον. Για ακόμη μια φορά, επικρατεί πλήρης αφωνία από τους τοπικούς άρχοντες. Είναι απόλυτα εμφανές πως ο Δημόσιος χαρακτήρας της ΔΕΗ αποδυναμώνεται συνεχώς. Αυτή η επιλογή εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους, όταν όλα αυτά γίνονται σε μία περίοδο βαθύτατης ενεργειακής κρίσης. 

Η βίαιη και σκληρή απολιγνητοποίηση είναι προ των πυλών, επισκιάζοντας τη πόλη μας σαν εφιάλτης. Όλοι σιωπούν και κανείς δεν αγωνιά για το αύριο αυτού του τόπου. Μέχρι στιγμής καμία πρόταση δεν έχει καταφέρει να εξασφαλίσει το μέλλον αυτής της περιοχής. 

Ο λαός της Κοζάνης, ο λαός της πόλης μας πρέπει να είναι αυτός που θα αναδιαμορφώσει τις νέες συνθήκες. 

Η ίδρυση ενός νέου ειδικού ταμείου αναπτυξιακών σχεδίων που θα χρηματοδοτεί άμεσα τις πόλεις, ίσως είναι μια καλή αρχή στη λύση του προβλήματος. Χρειάζονται νέα εργαλεία διακυβέρνησης, δίνοντας την εξουσία στην περιφέρεια και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ένα σύστημα που θα κατατίθενται σχέδια και προτάσεις από τους ιθύνοντες, εν συνεχεία θα υπάρχει διαβούλευση με την τοπική κοινωνία ορίζοντας τις πραγματικές ανάγκες και τέλος θα υπάρχει ο έλεγχος για την πορεία των προτάσεων.

Χρειάζεται μια νέα αρχή με τους πολίτες στην πρώτη γραμμή της κοινωνίας.

Ο πολιτισμός εννοούμενος όμως όχι ως μια ιερή και απαραβίαστη παράδοση ή ως μια παγιωμένη, στατική και αναλλοίωτη ιστορικά ταυτότητα, αλλά ως καθετί που μας επιτρέπει να αναπτύξουμε αυτεπίγνωση αλλά και φαντασία, ιστορική συνείδηση αλλά και καινοτομία, πείρα αλλά και δημιουργικότητα. Αυτός ο πολιτισμός αποτελεί μέσα από την ποικιλία των μορφών του , το σημαντικότερο μέσο για την ανάπτυξη.

Ας δημιουργήσουμε το Φαινόμενο Κοζάνη. 

Στέλιος Α. Μήλιος

Πτυχιούχος Αρχειονομίας Βιβλιοθηκονομίας & Μουσειολογίας Ι.Π.

2 σχόλια στο άρθρο “Το φαινόμενο Κοζάνη (Kozani effect) – Γράφει ο Στέλιος Α. Μήλιος

  1. Το μετα;( στελιος)

    - Edit

    Απαντήστε

    Πολυ ενδιαφερον και πολυ αξιολογο κειμενο!!
    Ζουμε ομως σε μια εποχη που κυριαρχει το μετα!
    Βιαζομαστε οι ανθρωποι να παμε στο μετα!!
    Λες και ολοκληρωθηκαμε ,ως ανθρωποι,και παμε για αλλες μετα- πολιτειες….ουτοπικες;
    Τωρα πλεον θα μιλαμε με τη λεξη μετά!
    Μετα ανθρωπος,μετα θρησκεια,μετα αληθεια,μετα αξίες,μετα ιδανικα,μετα κοινωνια,μετα πολιτικη!
    Βρηκαμε καινουρια λεξη και ολα τα μεταφερουμε στο μετα!!
    Τρομαρα μας!!
    Ολα αυτα τα ομορφα και ωραια και αληθινα που γραφεις μακαρι καποτε να γινουν πραγματικοτητα!!
    Για να γινουν ομως πραγματικοτητα και να λαβουν σάρκα και οστα πρεπει η κοινωνια,να επανελθει στην αρχεγονη κατασταση!
    Πρεπει το κυτταρο της κοινωνιας ο ανθρωπος να βρει την χαμενη ανθρωπια του!!
    Τοτε θα κτισθει το φαινομενο Κοζανη,φαινομενο Ελλαδα!!
    Ολοι οι θεσμοι του κρατους καπου εχασαν το βηματισμο τους,Πολιτεια,Εκκλησια,Δικαιοσυνη!!
    Ολοι οι θεσμοι ριχνουν βιαστικα κατω απ το “χαλι “τα τρωτά τους,τα λαθη τους, τα παθη τους ,τα σφαλματα τους και….και….βαδιζουμε ολοταχως στο μετα!!
    Μιας και δε θα φτασουμε ποτέ στο υπερ,στον του Πλατωνος και της ουτοπίας λογο,μηπως πρεπει να σταθουμε στο πριν;;
    Στο πριν που βιαστηκαμε να κρυψουμε;
    Τι ωραια θα ηταν να βρισκομαστε στη μετα άτομο εποχη και να κυριαρχούσε η εποχή του προσώπου στο διηνεκες!!
    Βιαζεται ο κοσμος,βιαζεται και παμε ολοταχως στη Meta face εποχη!!
    Τι σημαινει face; Σημαινει πρόσωπο!!
    Μπορει η τεχνολογια να εφτασε σε υψη δυσθεωρητα,αλλα βρισκομαστε στην εποχη του α τ ό μ ο υ!!
    Με ατομα δε κτιζονται πολεις και πολιτειες!!
    Παιδι μου,οι πολιτες κουραστηκαν,πως θα μπουν στην πρωτη γραμμη της κοινωνιας;
    Μιας και την πρωτη γραμμη στους Θεσμούς την κατεχουν ανθρωποι χωρις οραμα,χωρις θεληση,χωρις ταση για δημιουργηκοτητα και προσφορα στο σύνολο,ανθρωποι που” εκτίουν ποινήν”,ανθρωποι άνευροι,διαχειριστες του είναι τους και οχι της κοινωνιας!!
    Το φαινομενο Κοζανη θα κτισθει οταν βρεθουν φαινόμενοι- εμφανεις ανθρωποι που θα εμπνεουν και θα ξεσηκώνουν μνημες,ψυχες και καρδιες,οσο υπαρχουν εκλεγμενοι που διαιωνιζουν το ” καθως πρεπει πολιτικοι” και διαιωνιζουν το ” ελα μωρε μια τετραετια ακομα και μετα θα αποσυρθω”,τοτε…τοτε φαινομενο ανεξηγητο ειναι πως υπαρχουμε ακομα σε μια Μετα Κοζανης εποχη..
    Ευχαριστω,τα παραπανω προς επιρρωση των οντως αγωνιωδων και αληθινων προτασεων Σου!!

  2. Παιδι μου,φτασε εκει που δεν μπορεις( στελιος)

    - Edit

    Απαντήστε

    Απο τη χρονια γενεσεως του Ελληνικου Κρατους,1828,απο τη χρονια που ο πρωτος κυβερνητης της χωρας Ιωαννης Καποδιστριας προσπαθησε την πίστη,τις αρχες,τις αξιες και ιδανικα να τα μετουσιώσει σε θεσμους,οι θεσμοι αρχισαν να σκουριαζουν!
    Γιατι;
    Ο Καποδιστριας υπηρξε μαλλον ο μονος ο οποιος εθεσε το δημοσιο συμφερον,ως υπερτατο αγαθο,πανω απο το ατομικο συμφερον!!
    Και αυτος ο πολιτικος,ο ουρανομήκης,την αγαπη του για την Πατριδα και για το δημοσιο συμφερον,την πληρωσε με την ιδια του τη ζωη!!
    Κερι πηγε ν’ αναψει στον Αγιο Σπυριδωνα,στη χαρη του και να προσευχηθει για τους Ελληνες και την Ελλαδα και ως πληρωμη δεχτηκε θανατηφορο χτυπημα απο Ελληνες της …….Ελλαδος!!
    Μια μηχανη για να ειναι ισχυρη και αποδοτικη πρεπει να ειναι καλολαδωμενη,εννοω με λαδι μηχανικο και οχι το αλλο λαδωμα!!
    Αυτο το λαδι που κινει την κρατικη μηχανη ειναι το ε μ ε ι ς!!
    Το ε γ ω σκουριαζει και ακινητοποιει τη μηχανη και την απονεκρωνει!!
    Νομιζω πως η μεγαλυτερη φραση και ωραια και αληθινη στην πολιτικη Ιστορια του Ελληνικου ειναι η φραση,τα λογια του Στρατηγου Μακρυγιαννη,ποια;
    ” Ειμαστε στο ε μ ε ι ς και οχι στο ε γ ω !!
    Αυτα τα μεγαλα λογια του Στρατηγου,λογια ευχης και ανατασης,εγιναν στο περσσμα του χρονου η καταρα και η πτωση μας!!
    Ανεβαινει μια κυβερνηση;” εμεις θα κτισουμε οτ,ι γκρεμισαν οι αλλοι”
    Πεφτει μια κυβερνηση” εμεις θα γκρεμισουμε οτι εκτισαν οι αλλοι”
    Προσπαθουμε να ανεβουμε σαν κοινωνια το βουνό,τα εγω μας ομως μας κατεβαζουν απο το βουνο!!
    Λες και ο Μύθος του Σισυφου γραφτηκε για μας τους Ελληνες..μας ακολουθει και τον ακολουθουμε στη διαχρονια!!
    Ειπε καποτε ο Σεφερης σε ενα συνεδριο στην Αλεξανδρεια της Αιγυπτου,με φωνη δυνατη,γιατι λιγα χιλιομετρα παραπερα ακουγονταν τα κανονια του συμμαχικου στρατου,στρατου που πολεμουσε με τους Γερμανους” ενα απο τα τρια μεγαλυτερα βιβλια της λογοτεχνιας μας ειναι τα ” απομημονευματα του Μακρυγιαννη”!!
    Αυτο το βιβλιο ειναι η αλλη σημαια μας,ειναι η ζώσα Ιστορια μας….
    Παει και Ο Σεφερης,παει κι ο Μακρυγιαννης,παει το ε μ ε ι ς,μας εμεινε το εγω!!
    ” ξερεις ποιος ειμαι εγω;”
    ” εγω ξερω”
    Οταν καποτε αποδομηθει το ρημαδι το εγω,τοτε θα υπαρξει χωρος για δημιουργια!!
    Εσεις οι νεοι με ζωη και παλμο θερμό,αρπαξτε το εμεις και φταστε εκει που δεν μπορειτε,για να μην παραπονιεται και ο Καζαντζακης!!
    Μπορειτε το βιβλιο του Μακρυγιανηη να το κατεβασετε και στο face book…..αφου σημερα μικροι- μεγαλοι επικοινωνουμε με τα φατσοβιβλία και οχι τα β ι β λ ι α!!!

Γράψτε απάντηση στο Το μετα;( στελιος) Ακύρωση απάντησης

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.