Οι συμφορές του δανεισμού – Γράφει η Κορίνα Χατζηπαναγιωτίδου



Θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε η είδηση σχετικά με το νέο νομοσχέδιο για το ΤΑΠ που ανήγγειλε το Υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠΠΟΛ) στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και ο νόμος περί μακροχρόνιων δανεισμών πολιτιστικών εκθεμάτων σε μουσεία του κόσμου, για 50 χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί πως το αρχικό χρονικό διάστημα δανεισμού ανερχόταν στα 100 χρόνια, αλλά ύστερα από αντιδράσεις ειδικών και πολιτών περιορίστηκε στα 50 (25+25).

Σύμφωνα με τις δηλώσεις της υπουργού πολιτισμού, φαίνεται πως η παραπάνω απόφαση στηρίζεται σε μία στρατηγική «εξωστρέφειας του ελληνικού πολιτισμού», «ενίσχυσης της ταυτότητας της ομογένειας» τονίζοντας πως «τα κινητά μνημεία μένουν «ξεχασμένα» στις αποθήκες των μουσείων μας». Η αρχή θα γίνει με το Μουσείο Μπενάκη.

Ποια θα είναι όμως η σημασία αυτής της αιφνίδιας αλλαγής στην μουσειακή πολιτική;

Αρχικά να υπενθυμίσουμε πως τα πολιτιστικά αγαθά αποτελούν μαρτυρίες της ύπαρξης και της ατομικής και συλλογικής δραστηριότητας του ανθρώπου σύμφωνα με το νόμο 3028/2002 (Άρθρο 2) καθώς έχουν δύο βασικά χαρακτηριστικά:

Αποτελούν σύμβολα και προστατεύονται από νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Ειδικότερα, μέσα στους μουσειακούς χώρους προάγονται τα πολιτισμικά δικαιώματα όλων των πολιτών, επιτυγχάνεται η συμμετοχικότητα και εξαλείφονται οι ανισότητες και οι διακρίσεις. Οι πολιτισμικές κοινότητες γίνονται ορατές, καλλιεργείται ο σεβασμός στην διαφορετικότητα και στο πλαίσιο μιας σύγχρονης πολυπολιτισμικής κοινωνίας, αναπτύσσεται η πολιτισμική βιοποικιλότητα και εντέλει η κοινωνική συνοχή.

Ταυτόχρονα, οι αποθήκες των μουσείων φιλοξενούν τα πολιτιστικά αγαθά μέχρι να αναδιαταχτούν στις συλλογές τους και αποτελούν χώροι φιλοξενίας των δημόσιων αγαθών εμπλουτίζοντας τον κοινωνικό πλούτο.

Φαίνεται πως η αιφνιδιαστική αλλαγή της μουσειακής πολιτικής που προτάσσεται από το ΥΠΠΟΛ, δεν σχετίζεται με την παραπάνω διάσταση, καθώς ο χαρακτήρας της μοιάζει να μεταγγίζεται από ανθρωποκεντρικός σε οικονομοκεντρικός.
Στην περίπτωση του μακροχρόνιου δανεισμού των πολιτιστικών αγαθών, ελλοχεύει ο κίνδυνος του κατακερματισμού και της εξαφάνισης της ανθρωπιστική τους διάσταση και του σεβασμού προς την πολιτιστική και ιστορική αξία των αγαθών. Ακόμη, δημιουργείται μία ανυπολόγιστη μετάλλαξη από την γνήσια τέχνη των υψηλών αξιών σε μία εμπορευματοποιημένη και κίβδηλη τέχνη, προσαρμοσμένη σε μία επιφανειακή και επουσιώδη προχειρότητα.

Εύλογα λοιπόν, θα αναρωτιόνταν κανείς εάν θα πραγματοποιηθούν ανταλλάγματα-δανεισμοί και από την πλευρά των διεθνών μουσείων, όπως το Βρετανικό και το Λούβρο.

Συγκεκριμένα, τα ερωτήματα που δημιουργούνται ποικίλουν.

Αρχικά, θα επιστραφούν τα «επ’ αόριστον δανεισμένα» ελληνικά εκθέματα που στολίζουν αιώνες τώρα τα μεγάλα μουσεία της Ευρώπης και αποτελούν Brand Name των κρατών τους, στην χώρα προέλευσή τους;

Καθώς η παραπάνω στρατηγική δίνει το προβάδισμα και ενισχύει οικονομικά τις χώρες που φιλοξενούν ελληνικά εκθέματα, ποιος ο λόγος να προσφερθούν επιπλέον εκθέματα και σε άλλες;

Τέλος, ποια τα οφέλη για την χώρα μας η νέα αυτήν η πολιτική;

Κορίνα Χατζηπαναγιωτίδου
Πολιτιστική Διαχειρίστρια
MSc, Πολιτιστικό Management

Πηγές:
Γκατζιάς, Γ., Κορρές, Γ. (2011), « Πολιτιστική οικονομία και ανάπτυξη πολιτισμικών μονάδων».
Ζούνης, Π., (2008), «Στρατηγικές στο τοπίο των πολιτιστικών οργανισμών στην κοινωνία των πληροφοριών και της γνώσης».
Κορρές, Γ. (2002) , «Οικονομική διαχείριση».
e-nomothesia.gr.
Culturenow.gr

8 σχόλια στο άρθρο “Οι συμφορές του δανεισμού – Γράφει η Κορίνα Χατζηπαναγιωτίδου

    1. Ουσιώδη Επιχειρηματολογία! Η αρθρογράφος τεκμηρίωσε με επιστημονικότητα την άποψή της. Δυσεύρετοι τέτοιοι άνθρωποι και συνηθισμένοι ομοϊδεάτες σου. Παραδώστε στους νέους με προσόντα θέσεις που τους αξίζουν και αφήστε τις μισαλλοδοξίες

  1. στελιος δασκαλος

    - Edit

    Απαντήστε

    Συγχαρητηρια για το πολυ αναλυτικο και αληθινο αρθρο σας!
    Αλλο Μελινα και αλλο Μενδωνη!
    Αλλο Νιαγαρας και αλλο νεροτσουληθρα απο τον αρινταγα!
    Θυμαμαι ακομα την Μερκουρη μεσα στο αγγλικο κοινοβουλιο να λεει επ ακριβως: φερτε μας πισω τα Μαρμαρα ρε!
    Τα μαρμαρα τα οποια μας αρπαξε ο ” φιλελλην ” ελγιν!
    Δημιουργηματα Ολυμπια,απαραμιλλης τεχνης και τεχνικης!
    Ικτινειας,Καλλικρατειας και Πραξιτελειας εμπνευσεως!
    Αυτα τα αριστουργηματα,αρπαξε και εκλεψε,ο Τομας Μπρους,7 ος κομης του Ελγιν,πρεσβης στην Οθωμανικη αυτοκρατορια!
    Ελληνικα δημιουργηματα,πουληθηκαν στον κλεφτη ελγιν μεσω των τουρκων!!
    Ντροπη οχι στους τουρκους,αλλα στον πιο αρπαγα και κλεφτη λαο της οικουμενης,τους εγγλεζους!
    Οι αγγλοι κλεβαν τα μαρμαρα και οι γερμανοι κλεβαν ψυχες παλικαριων,αφου πρωτα τα βασανιζαν και εκτελουσαν!!
    Ευτυχως υπαρχουν και οι γαλλοι,οι φιλοι μας!
    Μας εμαθαν: πως μπορουμε να βγουμε απο την σκλαβια και την φοβέρα και τον ραγιαδισμο με οπλα τον διαφωτισμο και τα διαχρονικα μηνυματα,που εκπορευθηκαν απο την γαλλικη επανασταση του 1789!
    Ποια;
    Ελευθερια,Ισοτητα,Αδελφοτητα!!
    Και παλι συγχαρητηρια σε εναν νεο ανθρωπο με γραφιδα σοφιας και ακριβειας…
    Αμες γ’ εσόμεθα πολλώ κάρρονες!
    Τραγουδι απο το χορο των νεων στις γιορτες της αρχαιας Σπαρτης!!
    Παντα πιστευα στους μαθητες μου,στην νιοτη.,στην νεοτητα!!!

  2. ”Πνευματική ιδιοκτησία”.Τι ακριβώς σημαίνει αυτό;Εγώ έχω την εντύπωση πως πνευματική ΜΟΥ ιδιοκτησία είναι ένα ποίημα,ένα τραγούδι,ένα διήγημα,ένας μουσικός σκοπός κλπ,που δημιούργησα ΕΓΩ.Δεν καταλαβαίνω τον όρο όταν πρόκειται για έργα που άλλωνών.

    1. στελιος δασκαλος

      - Edit

      Απαντήστε

      Κυριε ανωνυμε σχολιαστη της ωρας 10:52!
      Η ιδιοκτησια των εργων του Πολιτισμου δεν κρινεται με τους ιδιους ορους που κρινεται η ιδιοκτησια ενος ακινητου η ενος αυτοκινητου.
      Αν σπαταλησεις η κακομεταχειριστεις την κληρονομια του πατερα σου ειναι προβλημα σου!
      Αν ομως σπαταλησεις η κακομεταχειριστεις το κληροδοτημα του Πολιτισμου,τοτε το προβλημα δεν αφορα μονο εσενα!
      Η Ακροπολη ειναι η κορυφη,την βλεπουμε,μας εμπνεει δεος,την σεβομαστε,μας ” φοβιζει” η ουράνια θεα της!
      Πισω της ομως κρυβεται ενας Πολιτισμος!
      Ο κατοχος της Ελληνικης ταυτοτητας,την θεωρει ι δ ι ο κ τ η σ ι α του!
      Ειναι κοινο κτημα οπως και ο ” Επιταφιος” του Θουκιδιδη ειναι κοινο κτημα της Ελληνικης Παιδειας μας!
      Και κανεις υπουργος δεν μπορει να θεωρει την διδασκαλια του ιδιοκτησια του και να την καταργει!
      Ειναι σαν να κοβεις ενα κομματι απο τα αετωματα του Παρθενωνα!
      Εκει ειναι η ουσια!
      Η αρθρογραφος καταρτισμενη, εχει σφαιρικη γνωση του θεματος και παραπεμπει σε περι πνευματικης ιδιοκτησιας αρθρα!
      Αν θελεις να μαθεις περισσοτερα,υπαρχει και ο Ο.Π.Ι( οργανισμος πνευματικης ιδιοκτησιας!
      Και αν θελεις και πιο πολλα προς επιρρωσιν αυτων που γραφει η αρθρογραφος σε παραπεμπω: εφημεριδα της κυβερνησης,Νομος Υπ.αριθ.2121.” Πνευματικη Ιδιοκτησια,συγγενη δικαιωματα και ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ θεματα!
      ” η νεοτητα δεν ειναι μια χρονικη περιοδος,ειναι μια πνευματικη κατασταση” Mateo Aleman,1547-1614,ισπανος συγγραφεας!
      Παντα πιστευω στους νεους με γνωστικες εξαρσεις!!

      1. Το αρχαίο ελληνικό πνεύμα,ο πολιτισμός και οι ιδέες του αποτελούν παγκόσμια κληρονομιά,φίλοι μου.Ευτυχώς.

  3. Η πνευματική ιδιοκτησία δεν αποτελεί προσωπική υπόθεση!
    «Άρθρο Ν. 3028/2002 περί προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η αναπαραγωγή μνημείων γίνεται υπό την αίρεση της μεταβίβασης και του πνευματικού δικαιώματος στο Υπουργείο Πολιτισμού. Κάτι τέτοιο προκύπτει από την υποχρέωση αναφοράς που επιβάλλεται για τα πνευματικά έργα αναπαραγωγές πολιτιστικών μνημείων η οποία κάνει ρητή αναφορά σε Copyright του Υπουργείου Πολιτισμού»

Γράψτε απάντηση στο Ανώνυμος Ψ Ακύρωση απάντησης

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.