Καραμανλήδες και Καραμανία: 800 χρόνια σκλαβιάς στη Μ. Ασία και κράτησαν την Ελληνική γραφή – Του Σταύρου Καπλάνογλου

Του Σταύρου Καπλάνογλου:

Η ΚΑΡΑΜΑΝΙΑ

Η Καραμανία (τουρκικά: Kahramanmaras) υπήρξε περιοχή της νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας, η οποία περιελάμβανε τις περιοχές της Λυκαονίας και Ισαυρίας, καθώς και τμήματα από τις Φρυγία, Πισιδία, Γαλατία και Καππαδοκία. Λαράνδα.

Στην αρχαιότητα είχε την ελληνική ονομασία τα Λάρανδα (που προερχόταν από την ακόμη παλαιότερη Λυδική ρίζα Λαραγάντα, που σημαίνει «αμμώδης, αμμώδες μέρος»).

Όπως αναφέρει ο Στράβων, η χώρα αυτή ήταν έρημη, άνυδρη και εμφάνιζε μεγάλες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις.

Ανάπτυξη εμφάνιζε μόνο η κτηνοτροφία, αν και γενικότερα οι κάτοικοι λήστευαν τις γύρω περιοχές, ζούσαν νομαδική ζωή και αγαπούσαν πολύ την ελευθερία τους.

Πρωτεύουσά του ήταν η πόλη Λάρανδα Καραμανία.

Η νεότερη ονομασία της προέρχεται από το εμιράτο του Καραμάν, που ίδρυσε ο Τουρκομάνος Καραμάν Μπέης γύρω στο 1250, στην εν λόγω περιοχή Πρωτεύουσα, όπου αργότερα, επί Οθωμανών, έγινε η πόλη Ικόνιο.

ΟΙ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΔΕΣ

Ο όρος Καραμανλήδες, καθιερώθηκε να σημαίνει (ταυτίστηκε) με τους ελληνικούς χριστιανικούς πληθυσμούς της εν λόγω περιοχής, που ακριβώς ως τέτοιοι, εκτοπίστηκαν από το τουρκικό κράτος, κατά την ανταλλαγή πληθυσμών.

Η κατάληξη «-λή» στα τουρκικά υποδηλώνει προέλευση-καταγωγή,όπως από την Πάνορμο – Banderma έχουμε τους Παντερμαλήδες.

Από την Σπάρτη – Isparta της Μ.Ασίας,έχουμε τους Σπαρταλήδες,

από το Νησί της λίμνης του Εργιδ’ιρ έχουμε τους Νησλίδες και

από το Ικόνιο -Konya,έχουμε του Κόνιαληδες Καραμανλής

Καραμανλής στην κυριολεκτική του απόδοση, προσδιορίζει τον άνθρωπο που κατάγεται από το Καραμάν, χωρίς διάκριση γλώσσας, φυλής ή θρησκείας . Όλοι οι κάτοικοι του Καραμάν ήταν οι «Καραμανλήδες»,

ΠΟΤΕ ΔΟΘΗΚΕ Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΔΕΣ

Στην Ελλάδα ο όρος χρησιμοποιήθηκε και καθιερώθηκε για να καταδείξει, σε αντίθεση με τους μουσουλμάνους Καραμανήδες, τους τουρκόφωνους Έλληνες χριστιανούς της περιοχής, οι οποίοι εκτοπίστηκαν στην Ελλάδα, κυρίως σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης, σε εφαρμογή του Συμφώνου Ανταλλαγής Πληθυσμών (30 Ιανουαρίου 1923), μέρους της Συνθήκης της Λωζάνης (24 Ιουλίου 1923).

Ελάχιστοι παρέμειναν στην Τουρκία.

ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΔΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των Καραμανλήδων υπήρξε η μοναδική γραφή που χρησιμοποιούσαν, η οποία, ηχητικά, ακολουθούσε την τουρκική γλώσσα, αλλά γραφόταν με ελληνικούς χαρακτήρες.

Λόγω των εξισλαμισμών, που σημειώνονταν στη Μικρά Ασία, επί αιώνες ως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, στο μεγάλο μέρος των κατοίκων της απαγορεύτηκε η χρήση της Ελληνικός γλώσσας , όσες φορές γινόταν προσπάθεια χρησιμοποίησης της οι συνέπειες σε βάρος τους ήταν δραματικές.

Υπάρχει προφορική παράδοση στην Σπάρτη, ότι κάπου στον 17 αιώνα, έδιωξαν όλο τον πληθυσμό των χριστιανών, αφού τους έκοψαν την γλώσσα .

Υπάρχει όμως και γραπτή μαρτυρία για αραβική περιοχή, που δεν μιλούσαν την τούρκικη από Αγγλο περιηγητή, που αναφέρει για πόλη, μεγάλο αριθμό ανθρώπων, με κομμένη γλώσσα,

όπως και έγγραφο του Μεχμέτ Μπέη του 1520, που απαγορευει την χρήση της Ελληνικής γλώσσας.

Επόμενο ήταν ότι οι απόγονοι αυτών των ανθρώπων, αναγκαστικά, θα χρησιμοποιούσαν την Τουρκική γλώσσα.

Έτσι ένας αριθμός Ελλήνων, που βρίσκονταν κυρίως σε περιοχές μακριά από τα παράλια και από μεγάλα αστικά κέντρα, αφομοιώθηκαν μεν γλωσσικά από τον κατακτητή (ηχητικά ακολούθησαν τη νέα γλώσσα), κατόρθωσαν, ωστόσο να διατηρήσουν τη συνείδηση της θρησκευτικής και φυλετικής τους αυτοτέλειας (γραφικά διατήρησαν τα σύμβολα της παλαιάς γλώσσας).

ΛΕΝΕ Η ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ – ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΛΩΣΣΑ

Υπάρχει μόνον Καραμανλίδικη γραφή, αποδεδειγμένα από το 1584.

Το πρώτο γνωστό κείμενο του ιδιότυπου αυτού κλάδου της νεοελληνικής φιλολογίας είναι η λεγόμενη «Έκθεσις της Χριστιανικής Πίστεως» του Γεννάδιου Σχολάριου, του πρώτου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, μετά την Άλωση, (1584).

Κατά τον 18ο αιώνα κυκλοφόρησαν, περίπου τριάντα εκδόσεις καραμανλήδικων βιβλίων θρησκευτικού περιεχομένου-συγγραφική, μεταφραστική και εκδοτική δραστηριότητα του Σεραφείμ Πισιδίου, μετέπειτα Μητροπολίτη Αγκύρας.

Κατά τον 19ο αιώνα και έως το 1922, οι καραμανλήδικες εκδόσεις πολλαπλασιάστηκαν και παρουσίασαν εκπληκτική ποικιλία, ως προς το περιεχόμενο, αφού περιελάμβαναν γραμματικές, τουρκοελληνικά λεξικά, ιστορικά και λογοτεχνικά έργα, ακόμα και αρχαίους συγγραφείς.

Η έκδοση της εφημερίδας “Ανατολή”. Ψυχή αυτής της εκδοτικής προσπάθειας υπήρξε ο δημοσιογράφος Ευαγγελινός Μισαηλίδης (1820 – 1890), «ο Κοραής των τουρκόφωνων Ελλήνων», όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς. Κάνοντας μια πρόχειρη έρευνα στην βιβλιογραφία βρήκαμε αρκετά τέτοια έντυπα, που παρουσιάζουμε στο κολάζ φωτογραφιών που συνοδεύει αυτό το άρθρο Θρησκευτικά βιβλία Πάτερ Υμών, Τη υπέρμαχω, Σελίδες Ευαγγελίου, Λογοτεχνικά άεργα όπως ο Άρχων του κόσμου

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

«Ανατολή» (1851) και της ουσιαστικά συνέχειά της Β«Μικρά Ασία γιάνι Ανατολή, Εφημερίς εθνική» (1873), στην Κωνσταντινούπολη (όταν απαγορεύτηκε από την τουρκική λογοκρισία η κυκλοφορία της πρώτης).

Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΛΛΟΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ ΣΤΗΝ Μ.ΑΣΙΑ, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΟΘΩΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ Μ.ΑΣΙΑ

Για να αντιληφθούμε τί ακριβώς έγινε,πρέπει πρωτίστως να δώσουμε τα χαρακτηριστικά της εθνολογικής ταυτότητος ενός πληθυσμό.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΘΝΟΣ

Αν θελήσει κάποιος να καταγράψει τα βασικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων, για να τους κατατάξει στην ίδια Εθνολογική ομάδα, δεν έχει παρά να δει αν το θρησκευτικό τους πιστεύω είναι ίδιο.

Η γλώσσα και η γραφή, που χρησιμοποιούν, συμπίπτει.

Έχουν τα ίδια ήθη και έθιμα.

Έχουν κοινή εθνική συνείδηση.

΄Αν και αυτά δεν είναι απόλυτα, γιατί πάντα θα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις.

Έτσι θα δούμε

ΚΟΙΝΗ -ΘΡΗΣΚΕΙΑ………………… ………ΥΠΗΡΧΕ

ΚΟΙΝΗ -ΓΛΩΣΣΑ ΓΡΑΦΗ………….. … ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΤΑ 50%

ΚΟΙΝΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ………………. .. ΥΠΗΡΧΑΝ

ΚΟΙΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ …………. ΥΠΗΡΧΕ

Η εγκατάσταση των Οθωμανών στην περιοχή της Καραμανίας, έγινε το 1209 μ.Χ.

Προκειμένου να μείνουν για πάντα, προκάλεσαν πολύ νωρίς στην περιοχή μεγάλη πίεση,για να εξισλαμιστούν οι κατοικοι της τους απαγορεύτηκε η ελληνική γλώσσα και τους επιβλήθηκε η τούρκικη.

Αν κάποιος θέλει να αλλοιώσει την εθνολογική σύνθεση ενός τόπου, εφαρμόζει την ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ και αν αυτό δεν το καταφέρει καταφεύγει στο έσχατο μέσο που είναι η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

. Ο Οθωμανοί, από την πρώτη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στην Μ.Ασία, μετά την νίκη τους στο Μαντζικέρτ το 1079 μ.Χ. ,εφήρμοσαν την εθνοκάθαρση

ΑΛΛΑΓΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

Η αλλαγή της θρησκείας συμπεριελάμβανε: Προνόμια για αυτούς που αλλάζουν πίστη ,διώξεις για αυτούς που επιμένουν στην πίστη των Προγόνων τους με ταυτόχρονη επιβολή αβαστακτων φόρων (Φόρου υποτέλειας ) Ναι σε γάμους Ελληνίδων με Τούρκους, με ταυτόχρονη αλλαγή του θρησκεύματος της γυναίκας, για να παραμένει το κύριο όνομα μιας τουρκοκρατούμενης κοινωνίας. Απαγορευόταν,όμως το αντίθετο, δηλάδή γάμος Χριστιανού με Μουσουλμάνα. Για τις άλλες κοπέλες υπήρχε η υποχρεωτική διέλευση της υποψηφίας νύφης από το κρεββάτι του άρχοντα της περιοχής. Ως αποτέλεσμα υπήρξε η μείωση των Χριστιανών και σε σύντομο χρόνο η κατάργηση πολλών Μητροπόλεων.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

Εξαφάνιση της Εθνικής συνείδησης συμπεριελάμβανε την αρπαγή μικρώνα αγοριών και την κατάταξή τους, στο σώμα των γενίτσαρων, με την παράλληλη και συστηματική πλύση εγκεφάλου.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΟΙΟΣΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Απαγόρευση χρήσης της Ελληνικής γλώσσας, στις δημόσιες υπηρεσίες και την αγορά. Αλλαγή τοπωνυμιών. Επιβολή μια γλώσσας ,παραφθορά της Περσικής που ήταν η Τουρκική γλώσσα

ΓΙΑ ΤΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΘΙΜΑ

Οικειοποίηση χορών και τραγουδιών Ελληνικών πληθυσμών.

Το ζεϊμπέκικο ήταν χορός της Θράκης που χαρακτηρίστηκε Τουρκικός χορός και τα Βυζαντινά τραγούδια με τον ρυθμό τεριρέμ πέρασαν ως Τουρκικοί αμανέδες, που ουσιαστικά πήραν την ονομασία τους από το Αμήν.

ΟΙ ΔΙΩΞΕΙΣ ΕΝΤΑΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ ΝΕΟΤΟΥΡΚΩΝ

Η έλευσή των Νεοτούρκων, που γέμισε ελπίδες στην αρχή στους σκλαβωμένους λαούς, έμελλε να γίνει εφιάλτης μιας και εφήρμοσαν μια άγρια Γενοκτονία, καθοδηγούμενοι από τους Γερμανούς δολοφονώντας των πληθυσμό, κυρίως τριών εθνοτήτων και στέλνοντας στην εξορία, άνδρες γυναίκες και παιδιά, για τελική εξόντωση, εφαρμόζοντας το δόγμα του

ΠΑΝΤΟΥΡΚΙΣΜΟΥ:ΕΝΑ ΕΘΝΟΣ=ΜΙΑ ΓΛΩΣΣΑ=ΜΙΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ .

Από το 1914 ο ανδρικός πληθυσμός της Καραμανίας, επανειλλημένως, στάλθηκε στην εξορία. Από την Σπάρτη 1400 πήγαν, 800 γύρισαν ζωντανοί την πρώτη φορά.Οι Τούρκοι εφαρμόζοντας το καταχθόνιο σχέδιο των Γερμανών, που τους καθοδηγούσαν και βασιζόταν στην αρχή ” Έξω από την Μ.Ασία τα αγκάθια Έλληνες,Ασσύριοι ,Αρμένιοι. Στα ορυχεία, κοντά στα σύνορα της Συρίας που πήγαν το 1914 τούς εξόριστους από την Σπάρτη , τους πεινασμένους τζάμπα εργάτες ,που είχε ο Γερμανός ιδιοκτήτης, τους είπε πάνω στην διαμαρτυρία τους, για το φαγητό:”Εμένα δεν μου πέφτει λόγος. Αυτό είναι αρμοδιότητα των Τούρκων” γράφει στα απομνημονεύματα του ο Παπαιωακείμ.

Η εφημερίδα “Ανατολή”, με Καραμανλήδικη γραφή, απαγορεύτηκε και στην θέση της, βγήκε, αργότερα, μια άλλη με το τίτλο “Μ.Ασία της Ανατολής”

Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ

Οι ΄Ελληνες με πείσμα και αυταπάρνηση παρέμειναν χριστιανοί ορθόδοξοι.

Μάλιστα, υπάρχουν πολλοί μάρτυρες της Ορθοδοξίας, και την Οθωμανική περίοδο, πέρα από την εποχή της δίωξης των Ρωμαίων.

Πλήθος αγίων προέρχονταν από την Καραμανία(Μέγας Βασίλειος, Αγ. Γεώργιος, Αγ. Μάμας, Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος, Αγ. Γρηγόριος ο Νύσσης, Αγ. Αρσένιος, Αγ. Παΐσιος και πολλοί άλλοι).

Η περιοχή της Πισιδίας αποκαλείται Αγιοτόκος [Α.Μαρίνα]

1.Την μαύρη περίοδο της σκλαβιας της Μ.Ασίας, οι Έλληνες κάτοικοι πολύ νωρις αντέδρασαν και μια αντίδραση τους ήταν η καθιέρωση της γραφής με Ελληνικούς χαρακτήρες και κυρίως, στα θρησκευτικά τους βιβλία

2.Σε όλη την περιοχή της Καραμανίας τον 19 ο αιωνα και μέχρι το 1914 δημιουργήθηκε πολύ μεγάλος αριθμός σχολείων.

3.Πλήθος ονομάτων 20 % των γυναικών και 12% στην Μ.Ασία παρέμειναν αρχαιοελληνικά και τα υπόλοιπα χριστιανικά ,

4.Στην Σπάρτη, το 1919 έγινε Ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου, με την έλευση των Ελλήνων στην Σμύρνη5.Εστάλη επιστολή από προύχοντες της Σπάρτης, στον Ε.Βενιζέλο για την απελευθέρωση και της Σπάρτης, μετά την Σμύρνη. Υπάρχουν ονόματα γνωστά, που πολέμησαν στην Ελλάδα το 1821 ,όπως και άλλα, που χρηματοδότησαν τον Επαναστατικό αγώνα των Ελλήνων. Αδιαμφισβήτητα οι Σπαρταλήδες, οι Κονιαλήδες Καππαδόκες και οι άλλοι κάτοικοι της Καραμανίας και όχι μόνον υπήρξαν φανατικοί Έλληνες πατριώτες.

ΚΑΙ Η ΠΙΟ ΤΡΑΝΤΑΧΤΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥΣ

Τους Έλληνες της Αττάλειας τους έδιωξαν, πριν την υπογραφή της συμφωνίας της Λωζάνης, του 1923, τον Οκτώβριο του 1922 και τους Έλληνες της Σπάρτης. το Νοέμβριο του1922

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΤΑΝ ΤΟΥΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΟΥΝ

”Κερταζι ρουμ ισεκδε πουμδζα πιλμεζ τουρκοζε σοιλεριζ νε τουρκοζε γιαζαρ οκουρουζ νεδε ρουμδζα σοιλεριζ οιλε πιρ μσ\αχλουδη χαττηταρικατημηζ βαρδηρ χουρουφουμηζ γιονανιδζε τουρκδζεμεραμ ειλεριζ’,

που σημαίνει:

“ΚΑΙ ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΡΩΜΙΟΙ,

ΡΩΜΕΙΚΑ ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΜΕ

ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΜΙΛΑΜΕ ΤΟΥΡΚΙΚΑ

ΟΥΤΕ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΟΥΤΕ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ

ΚΑΙ ΤΑ ΡΩΜΕΙΚΑ ΤΑ ΑΓΝΟΟΥΜΕ,

ΤΕΤΟΙΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΡΟΠΟ ΕΧΟΥΜΕ ΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΓΡΑΦΟΥΜΕ, ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΛΕΜΕ”