Η Ινέπολη βρίσκεται στα παράλια του Εύξεινου Πόντου, στα βόρεια της Κασταμονής, σε απόσταση 67 χλμ., και στα δυτικά-νοτιοδυτικά της Σινώπης, σε απόσταση 115 χλμ. Δυτικά από την πόλη, περνάει ο ποταμός Ικίτσαϊ (İki Çay).
ΙΣΤΟΡΙΑ
Στα αρχαία χρόνια η πόλη ονομαζόταν Αβωνότειχος ή Αβώνου τείχος ή Ιωνόπολις.
To τελευταίο όνομα το υιοθέτησε επί Ρωμαίων, τον 1ο αιώνα μ.Χ., επί Μάρκου Αυρηλίου.
Την εποχή της Βυζαντινής κυριαρχίας ήταν γνωστή ως Ινόπολις.
Οι Οθωμανοί την ονόμασαν Ινεμπολού, ονομασία που διατηρήθηκε έως σήμερα.
Η ακριβής ημερομηνία ίδρυσης της Ινέπολης είναι άγνωστη.
Στην ακρόπολη έχουν καταγραφεί ίχνη αρχαίων τειχών, ενώ στην πόλη υπάρχουν και αρχιτεκτονικά θραύσματα.
Η ετυμολογία του ονόματός της Αβωνότειχος ή Αβώνου τείχος ή Ιωνόπολις βρίσκεται, τόσο στο σκοτάδι, όσο και στις αρχές της ύπαρξής του, ως αστικού οικισμού.
Κατά την διάρκεια των Βυζαντινών δεν υπήρξε μεγάλη ή γνωστή πόλη. Το 1338 η πόλη κατελήφθη από τους Μουσουλμάνους, από τον Μουράτ Α΄.
Από το 15ο έως το 19ο αιώνα η Ινέπολη φαίνεται πως ήταν ένας οικισμός χωρίς ιδιαίτερη σημασία, ενώ αναπτύχθηκε στα πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα, λόγω του, ότι μετατράπηκε σε λιμάνι της Κασταμονής και ανέλαβε το ρόλο του ανεφοδιασμού της πόλης, αυτής από τη θάλασσα.
Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα στην Ινέπολη κατοικούσαν Μουσουλμάνοι, Ορθόδοξοι Χριστιανοί και Αρμένιοι Γρηγοριανοί.
Η πλειονότητα των κατοίκων ήταν Μουσουλμάνοι, ενώ η μικρότερη πληθυσμιακά κοινότητα ήταν οι Αρμένιοι.
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΙΝΕΠΟΛΗΣ
Το 1866, , στην Ινέπολη υπήρχαν περίπου 2000 ‘Ελληνες.
Το 1896 ο αριθμός αυτός μειώθηκε στο μισό.
Πριν από το διωγμό των ελληνορθοδόξων από την Ινέπολη, ο συνολικός αριθμός των κατοίκων της πόλης ήταν 8.000, από τους οποίους 3.500 ήταν Ελληνορθόδοξοι και 1.200 Αρμένιοι.
Στην Ινέπολη, εκτός από τους ντόπιους Ελληνορθόδοξους, υπήρχαν και άλλοι που κατάγονταν από τα γύρω χωριά και από άλλες πόλεις όπως τη Σινώπη, την Καισάρεια και την Τραπεζούντα.
Αυτοί, προφανώς, εγκαταστάθηκαν στον οικισμό μετά την οικονομική ακμή του , τον 19ο αιώνα.
ΓΛΩΣΣΑ
Η γλώσσα των Ελληνορθοδόξων του οικισμού ήταν η ελληνική, αλλά χρησιμοποιούσαν πολλά στοιχεία της τουρκικής.
ΟΙ ΔΙΩΞΕΙΣ
Τον 20ό αιώνα οι Ελληνορθόδοξοι της πόλης υπέστησαν δύο εκδιώξεις.
Ο πρώτος διωγμός έγινε το 1915, όταν ο ορθόδοξος πληθυσμός εκτοπίστηκε σε διάφορες πόλεις της περιοχής.
Αργότερα, μετά την ανακωχή του 1918, μερικοί επέστρεψαν στον οικισμό, όπου συνάντησαν καμένα και λεηλατημένα σπίτια και καταστήματα.
Τον Ιούλιο του 1920 έγινε ο δεύτερος και καθοριστικός διωγμός των ορθοδόξων, κατά τον οποίο εκδιώχθηκαν, περίπου 296 άτομα.
Αυτοί στάλθηκαν εξορία, στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας και αργότερα, μετά την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάννης στα τέλη του 1923, μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα.
ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ
1.Η ”Αγορά’ ‘βρισκόταν στο κέντρο της αγοράς η πλειονότητα των κατοίκων ήταν Ελληνορθόδοξοι
2 . Η ” Χατούπ αγά ” Ζούσαν οι Μουσουλμάνοι με ελάχιστες οικογένειες Ελλήνων.
3 Στον ”Φάρο” που βρισκόταν στο ύψωμα, υπήρχε συγκατοίκηση Ελλήνων και Αρμενίων.
4 Στο ”Τεχπόι ”βρισκόταν ο στρατώνας και εκεί υπήρχαν περίπου 50 σπίτια.
5 Στις άλλες συνοικίες κατοικούσαν Μουσουλμάνοι και ελάχιστοι Χριστιανοί
ΠΟΛΥ ΚΟΝΤΙΝΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΙΝΕΠΟΛΗΣ
Οι Ελληνορθόδοξοι του οικισμού είχαν ιδιαίτερα στενή συνεργασία με τέσσερα κοντινά χωριά. Του Παρθενίου του Ατζιδόνου, του Καρατζά, της Αγοράς της Ινέπολης και τελευταία του Ασκορδασίου.
Η αλληλεγγύη των κοινοτήτων ήταν τόσο μεγάλη, ώστε αυτά τα χωριά θεωρήθηκαν από μερικούς συνοικίες της Ινέπολης.
Σε κάθε χωριό υπήρχε σχολείο και εκκλησία
ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Μέσα στην πόλη υπήρχε μια ορθόδοξη εκκλησία και ήταν ο ναός της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, ο οποίος χτίστηκε στην αγορά το 1909. Η εκκλησία της Ινέπολης υπαγόταν στη Μητρόπολη Νεοκαισαρείας, με έδρα τα Κοτύωρα .
Στο Παρθένιο υπήρχε η εκκλησία του Αγίου Βασιλείου
Στο Ασκορδάσιο υπήρχε το Μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. ΣΧΟΛΕΙΑ
Μέχρι το 1877 η κοινότητα με δυσκολία διατηρούσε ένα αλληλοδιδακτικό σχολείο που στεγαζόταν σε ένα ετοιμόρροπο σπίτι Αργότερα, οι κάτοικοι κατασκεύασαν καινούριο κτήριο το οποίο χωρίστηκε σε δύο τμήματα, αλληλοδιδακτικό και παρθεναγωγείο Έτσι, το 1896, σύμφωνα με τις πληροφορίες στην Ινέπολη υπήρχαν 2 σχολεία στα οποία δίδασκαν 3 δάσκαλοι και ο αριθμός των μαθητών τους ανερχόταν σε 150
Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
Το ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της περιοχής της Ινέπολης βρισκόταν στο Παρθένιο και ονομαζόταν Αστική Κεντρική Σχολή Ινεπόλεως ή Κεντρική Αστική Εμπορική Σχολή.
Ιδρύθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από το Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας και έπειτα Καισαρείας Αμβρόσιο.
Μετά την τέταρτη τάξη του δημοτικού, οι μαθητές πήγαιναν στη σχολή αυτή και φοιτούσαν για επιπλέον τέσσερις τάξεις. Οι καθηγητές της σχολής έρχονταν από την Κωνσταντινούπολη.
Στο σχολικό έτος 1910-1911 το διδακτικό πρόγραμμα περιλάμβανε θρησκευτικά, ελληνικά, μαθηματικά, γεωγραφία, ιστορία, τουρκικά, φυσική και εμπορική.
Οι δάσκαλοι ήταν τέσσερις.
Οι απόφοιτοι της σχολής μπορούσαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στη Μεγάλη του Γένους Σχολή της Κωνσταντινούπολης ή στην Ανώτατη Σχολή Γλωσσών και Εμπορίου ή στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης
. Εκτός από τα σχολεία της Ινέπολης, τα τέσσερα κοντινά χωριά της Ινέπολης, επίσης είχαν σχολεία όπου φοιτούσαν αρκετά παιδιά. ΑΛΛΕΣ ΔΟΜΕΣ
Στην Ινέπολη υπήρχαν 4 χαμάμ , 3 τζαμιά, , και χάνια. Από τα χάνια μόνο το ένα ήταν ελληνικής ιδιοκτησίας, του Αγίου Βασιλείου στο χωριό Παρθένιο
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Οι κάτοικοι ασχολιόταν με το εμπόριο και τις μεταφορές με καΐκια, ιδίως μετά την ανάπτυξη του λιμανιού, όταν η Ινέπολις έγινε επίνειο της Κασταμονής .
Το λιμάνι της Ινέπολης ήταν αβαθές. Για το λόγο αυτό η φορτοεκφόρτωση των προϊόντων γινόταν με καΐκια που μετέφεραν τα προϊόντα από τα αγκυροβολημένα πλοία στην ξηρά.
Τα εμπορεύματα από την Κασταμονή έρχονταν στο λιμάνι της Ινέπολης και από εκεί εξάγονταν προς την Κωνσταντινούπολη ή προς το εξωτερικό.
Πολλά πλοία από ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Αγγλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία, αλλά και η Ελλάδα, μετέφεραν προϊόντα από και προς την Ινέπολη.
Γινόταν εξαγωγές ξυλείας για οικοδομές, δημητριακά, όπιο, κάνναβη, φρούτα, λαχανικά, μαλλί μοχέρ, διάφορα υφάσματα, σίδερο και γιαούρτι.
Άλλες ασχολίες των κατοίκων ήταν η βιοτεχνία, η γεωργία, και η αλιεία.
Οι χριστιανοί της πόλης στην πλειονότητά τους ήταν έμποροι ή τεχνίτες.
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η πόλη Ινέπολη του Πόντου είχε πριν την Συνθήκη της Λωζάνης 5765 κατοίκους από τους οποίους οι 3000 ήταν Έλληνες οι περισσότεροι από τους Έλληνες συμμετείχαν στην ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, όσοι εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα τους παραχωρήθηκε η συγκεκριμένη συνοικία της Νέας Ιωνίας, δυτικά από τους πρόσφυγες της Σαφράμπολης.
