Τοποθέτηση του Μίμη Δημητριάδη, βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Κοζάνης, κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Προστασίας του Περιβάλλοντος, με θέμα: Ενημέρωση των μελών της Επιτροπής από τον Αναπληρωτή Υπουργό, κ. Γιάννη Τσιρώνη και τον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, κ. Ευάγγελο Καπετάνιο, για το υπό διαβούλευση Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)
17/06/2015
Κύριε Υπουργέ, κύριε Γενικέ Γραμματέα, κύριοι συνάδελφοι, είμαι Βουλευτής Κοζάνης του ΣΥΡΙΖΑ.
Καταρχήν, πρέπει να σας πω, ότι είμαι πάρα πολύ ικανοποιημένος και χαρούμενος που βρίσκομαι εδώ, κυρίως, γιατί έχω πάρα πολλές προσδοκίες. Πιστεύω πως ήρθε η ώρα –διότι έχουμε την πολιτική δυνατότητα- να κάνουμε πράγματα, τα οποία χρονίζουν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, εις βάρος κάθε έννοιας προστασίας περιβάλλοντος και δημοσίου συμφέροντος.
Συμφωνώ απόλυτα με την εισήγηση του κ. Υπουργού. Πράγματι, το Περιβάλλον και ως προστασία και ως δημόσιος πόρος, αλλά και ως κοινό αγαθό, είναι ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας.
Καθώς επίσης το κόστος, δηλαδή, σε ό,τι αφορά και τη μείωση της τιμής αλλά και τη βελτίωση της εργασίας, είτε μέσω κοινωνικών συνεταιριστικών οργανώσεων, είτε μέσω άλλων μεθόδων κοινωνικής οικονομίας.
Το τρίτο είναι η ευελιξία και οι συνέργειες που απαιτούν τις συνεργασίες και τα ενδεχόμενα σύμπλοκα συνεργειών που μπορούν να γίνουν, ώστε να δημιουργήσουμε ένα σύστημα, όπου με μεγάλη ευελιξία θα μπορούν να μπαίνουν και να βγαίνουν διάφορες τοπικότητες και ανάλογα τα είδη και τις δυνατότητες τους,σε αυτό το σύστημα, το οποίο δεν θα είναι ένα και μοναδικό.
Το τέταρτο σημαντικό, δεν το εμπεριείχε πάρα πολύ η εισήγηση, αλλά συνάγεται από όλο το πνεύμα της.Είναι ότι όλα αυτά τα πράγματα θα πρέπει να έχουν μία σημαντική αξιολόγηση και ένα δημόσιο έλεγχο.
Με βάση το τελευταίο, που το θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό, ότι πρέπει να υπάρξει ένα ισχυρό σύστημα, που στην ολοκλήρωση της νομοθετικής πρωτοβουλίας που θα πάρουμε, να προβλέπει να εξαιρείται ότι, σαφώς βεβαίως και ρητά, δεν συνάδει με το συμφωνημένο πολιτικό μας σχέδιο. Και όταν λέω να εξαιρείται, εννοώ να εξαιρείται από ενδεχόμενες υποχρεώσεις μας κρατικές για χρηματοδοτήσεις σε συστήματα, τα οποία είναι εκτός αυτού του πλάνου, που ήδη εμείς συζητάμε και θα ολοκληρώσουμε νομοθετικά στο τέλος.
Στην Κοζάνη, έχουμε δύο φορείς δημόσιου ενδιαφέροντος. Ο ένας είναι τεράστιος και είναι εθνικού επιπέδου, η ΔΕΗ και ο άλλος είναι η ΔΙΑΔΥΜΑ, μιά Διαδημοτική Επιχείρηση Ολοκληρωμένης Διαχείρισης. Είχαμε την ευτυχία τα προηγούμενα 15 χρόνια, να συγκροτήσουμε ως τοπική κοινωνία τη ΔΙΑΔΥΜΑ, η οποία είχε με τη σειρά της ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης ικανοποιητικό. Είχε μία παραχώρηση γης από τη ΔΕΗ, όπου εκεί έθαβε στον αντίστοιχο ΧΥΤΑ τα απορρίμματα. Το είχε κατά παραχώρηση για 25 χρόνια και ω του θαύματος στο μέσο αυτής της περιόδου, λίγες μέρες πριν από την Επιτροπή μας, έπεισε τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού να αγοράσει τη γη που κατείχε. Ο λόγος είναι προφανής.
Προτίθετο να συνυπογράψει ,αυτό που έκανε μετά από τρεις μέρες το ΣΔΙΤ με τον ιδιώτη, διότι αυτός, προφανώς, ήταν όρος της επικείμενης σύμβασης, με ένα λεόντειο τρόπο. Δηλαδή, αναλαμβάνοντας μία ακόμη παρανομία, η οποία είναι ο χώρος διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων στο χώρο που είχε χωροθετηθεί παλιά, αλλά δεν υφίσταται και είναι σήμερα παράνομος. Αναλαμβάνοντας κάτι που δεν έχει, δηλαδή, την τεχνογνωσία. Δηλαδή, η ΔΙΑΔΥΜΑ δεν έχει την τεχνογνωσία για διαχείριση βιομηχανικών αποβλήτων και πολύ περισσότερο για διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων.
Δράττομαι της ευκαιρίας να σας επιστήσω την προσοχή, ότι αυτός ο χώρος θεωρείται μέχρι σήμερα που πιστεύουμε εμείς νόμιμα, όπως και το περιφερειακό συμβούλιο της Δυτικής Μακεδονίας με περσινή απόφαση του 2014 ότι είναι παράνομος, ότι δεν υφίσταται αυτός ο χώρος ταφής αποβλήτων. Έχει τελειώσει με το θάψιμο του αμιάντου το 2004 και έχουν κλείσειοι τότε τρεις κυψέλες. Προσπαθούν με οποιονδήποτε τρόπο να τον κρατούν ενεργό, ως μην οφείλουν, και να λειτουργήσει ως πόλος διάθεσης και θαψίματος αποβιομηχανικών αποβλήτων και βαρέων μετάλλων, ενδεχομένως, και για όλη την Ελλάδα, σίγουρα όμως για τη Βόρεια Ελλάδα, κάτι που η τοπική κοινωνία και όλοι οι φορείς είναι, κάθετα, αντίθετοι.
Με λίγα λόγια, η ΔΕΗ έκανε μία άλλη σημαντική παρέμβαση, με αφορμή τη Σύμβαση που υπέγραψε με την ΔΙΑΔΥΜΑ ως μη όφειλε: πούλησε τη γη που δεν είναι δική της. Την κατέχει μόνο ως διαχείριση μέχρι το πέρας των εξορύξεων και έκανε ένα συμβόλαιο παραγνωρίζοντας την πιθανότητα ανάπλασης.
Δηλαδή, συντελείται αυτή τη στιγμή, συμφωνημένα από δύο δημόσιες επιχειρήσεις ένα τεράστιο περιβαλλοντικό έγκλημα, το οποίο συνίσταται στο εξής: σε μία γη προς αποκατάσταση χιλιοτραυματισμένη, μη αποκατεστημένη, συνομολογείται να θάβονται για τεράστιο διάστημα απόβλητα και βιομηχανικά απόβλητα σε τεράστιες εκτάσεις. Με βάση τη ισχύουσα διάταξη, είναι φανερό ότι αυτό θα πολλαπλασιαστεί στο μέλλον και θα διευρυνθεί.
Αυτό αντίκειται σε ένα δόγμα που έχουμε στην περιοχή: πως αυτή η γη είναι για αποκατάσταση και τίποτα δεν μπορούμε να κάνουμε, εάν πρώτα δεν αποκατασταθεί. Πολύ δε περισσότερο, που δεν είναι καμία χρήση γης ορισμένη. Δεν μπορεί να μεταβιβάζεις γη προς τρίτους, για να γίνουν εργοστάσια και οτιδήποτε άλλο, διότι η χρήση της γης δεν είναι ορισμένη. Δηλαδή, όλη αυτή η συμφωνία, νομικά, είναι στον αέρα.
Αυτό που με προβληματίζει ως Αριστερό και θέλω να το λάβουμε υπόψη μας, είναι ότι έχουμε δύο επιχειρήσεις δημοσίου συμφέροντος και ενδιαφέροντος, που συμφωνούν σε μία πράξη, η οποία είναι απόλυτα ενάντια σε οποιαδήποτε έννοια δημοσίου συμφέροντος. Αυτό πρέπει να μας προβληματίσει πάρα πολύ και πρέπει να το δούμε από αύριο.
Σε ό,τι αφορά στην υπογραφή συμβολαίου ανάμεσα στην ΔΙΑΔΥΜΑ και στον ιδιώτη έχω να κάνω τρεις παρατηρήσεις. Πρώτον, η τιμή από τα 33 € πάει στα 132, εκ των οποίων τα 50 είναι από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
Αυτό το έργο δεν έπρεπε να γίνει σε καμία περίπτωση, με την έννοια ότι ο απαιτείται όγκος ως κατώτατο όριο σκουπιδιών 120.000 τόνους το χρόνο. Η Δυτική Μακεδονία παράγει από μόνη της 110 τόνους με τα σημερινά δεδομένα.
Ταυτόχρονα, το σύστημα είναι σκουπιδοβόρο. Και την ίδια ανακύκλωση κατά 5.000 τόνους στην πηγή που κάνει η ΔΙΑΔΥΜΑ προς τιμή μας στη Δυτική Μακεδονία, αντί να τις πάει στις 12.000, που είναι μία ανάσα και να έχει μία οριστική διευθέτηση, όσον αφορά και την ευρωπαϊκή οδηγία, να μην έχει, δηλαδή, κανένα πρόβλημα ούτε ως προς τα πρόστιμα, αντ’ αυτού επιλέγει ένα σκουπιδοβόρο σύστημα, το οποίο αντικειμενικά αναιρεί κάθε προσπάθεια και πρωτοβουλία θα έκαναν οι τοπικές κοινωνίες για διαλογή στην πηγή και όλα αυτά που είπαμε προηγουμένως.
Έτσι, επομένως, κάνω το εξής ερώτημα και συγκροτώ τα ερωτήματά μου σε 4.
Πρώτον, η διαφαινόμενη αυτονομία των δήμων.Διότι σ’ αυτό το φαραωνικό έργο στο οποίο έχει συνομολογηθεί ήδη ο Δήμος Πτολεμαΐδος, Εορδαίας έχει προσφύγει έχει κάνει αίτημα ασφαλιστικών μέτρων που θα εξεταστεί στις 1 Ιουλίου και είναι πολύ προφανές ότι σε πολιτικό επίπεδο ενδιαφέρεται να μην συμμετέχει σε καμία περίπτωση σε αυτή τη σύμπραξη με τον ιδιώτη, γιατί θεωρεί το ότι καταστρέφεται η «ΔΙΑΔΥΜΑ», άρα είναι υποχρεωμένος να κάνει μια επιλογή εναλλακτική. Έχω ακούσει και για άλλους Δήμους δεν θέλω να τα βάλω στο τραπέζι σήμερα, έχουν αυτή τη δυνατότητα, και πως εμείς θα βοηθήσουμε αυτή την πιθανότητα; Το ποια δηλαδή να είναι δικαιότερη η κατανομή να είναι υπέρ του συμφέροντος των πολιτών όσο αφορά και την τσέπη τους και υπέρ του περιβάλλοντος που απαιτείται καθολικά.
Δεύτερον, το ήδη υπογεγραμμένο ΣΔΙΤ, όσον αφορά με το δεδομένο ότι εμείς προτιθέμεθα να κάνουμε έναν κεντρικό σχεδιασμό αισθητά διαφορετικό. Θα εξαιρείται από τον εθνικό σχεδιασμό; Θα το προβλέψουμε αυτό;
Τρίτον, ο χώρος ταφής βιομηχανικών αποβλήτων που προβλέπεται για τα ορυχεία της Δ.Ε.Η. και ο οποίος είναι παράνομος. Ισχύει η σύμβαση που έκανε με την ΔΙΑΔΥΜΑ; Επικαιροποιείται δηλαδή μέσο μιας σύμβασης που έκανε με μια ιδιωτική εταιρεία, η άδεια περιβαλλοντικών όρων που δεν υπάρχει; Ισορροπείται από αυτήν την πλάγια τακτική, ενεργοποιείται δηλαδή ή όχι και τι προτίθεστε να κάνετε;
Τέταρτον, το είπα και στην αρχή της ομιλίας μου, νομίζω ότι οτιδήποτε αποφασιστεί καθολικά για το σύνολο της επικράτειας, σε επίπεδο φιλοσοφίας, για ότι διαφεύγει αυτής της φιλοσοφίας αισθητά και αντίκειται των κύριων συνιστωσών αυτής της άποψης, αυτής της οδηγίας της κρατικής, της κεντρικής, θα πρέπει να εξαιρείται από την υποχρέωση. Εσείς προτίθεστε να το δείτε αυτό; Εγώ προτίθεμαι. Ήταν υποχρέωσή μας να χρηματοδοτούμε κρατικά αυτούς που διαφεύγουν τις κρατικής μας οδηγίας; Θα πρέπει να εξαιρείται η απαίτησή τους να χρηματοδοτούμε εμείς να μας δίνεται η δυνατότητα να μην υποχρεούμαστε να χρηματοδοτούμε ότι εξαιρείται αισθητά και διακριτά από το κεντρικό σχέδιο που έχουμε υπόψη μας να νομοθετήσουμε.
Απάντηση του Αναπληρωτή Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κυρίου Γ. Τσιρώνη και του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, κυρίου Ε. Καπετάνιου
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ (Αν. Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας): …Αναφέρθηκαν αρκετά και η κυρία Ουζουνίδου και ο κ. Δημητριάδης στην Σύμβαση της ΔΙΑΔΥΜΑ. Είναι προφανές, το έχω πει πολύ καθαρά το λέω και σήμερα και να γραφτεί στα πρακτικά, ότι αυτός ο σχεδιασμός δεν είναι αυτό που εμείς επιθυμούμε ως σχεδιασμός. Το ότι βρεθήκαμε προ τετελεσμένων στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν αίρει το δικαίωμα της κοινωνίας να ελέγξει αυτά από πολύ ορθά είπε ο κ. Δημητριάδης και πολύ περισσότερο να θυμίσω ότι σε όλο τον υπόλοιπο πλανήτη τα ΣΔΙΤ γίνονται 12 συν 12. Το 25 συν 2, 27, δεν αντιλαμβάνομαι από πού προέκυψε και από ποια διεθνή εμπειρία. Ακόμα και σε τριτοκοσμικές Συμβάσεις είναι 12 συν 12. Αυτό το για μια γενιά, μόνο στον ελληνικό καπιταλισμό το συναντάμε ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, δεν είναι καν και αποδοτικός καπιταλισμός. Να ήταν, τουλάχιστον να πούμε άδικο το σύστημα, αλλά ευημερούν οι δείκτες. Τώρα δεν ευημερούν ούτε οι δείκτες….
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ (Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης): …Αναμφίβολα, κ. Δημητριάδη, άκουσα τη δική σας πλευρά να προβληματίζεται έντονα σε ένα θέμα, το οποίο πράγματι προέκυψε τις προηγούμενες ημέρες. Το σχέδιο γράφει να επανεξεταστούν τα σχέδια πλην αυτών που έχουν υπογραφεί εν τω μεταξύ οι συμβάσεις. Το σχέδιο δεν έχει κλείσει ακόμη, σύντομα θα υπογραφούν οι Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις και ξαναλέω ότι αποτελεί ένα πλαίσιο στρατηγικής προσέγγισης και σχεδιασμού και ένα πολιτικό κείμενο που δίνει κατευθύνσεις περαιτέρω. Οι εξειδικεύσεις θα προκύψουν και από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά και από εμάς, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση α’ και β’ βαθμού και με εσάς, που πράγματι, εδώ μέσα βρίσκεται η εξουσία εκείνη της Βουλής που ψηφίζονται τα νομοθετήματα και δείχνετε προς όλους μας το δρόμο. Θα είμαι στη διάθεσή σας σε ό,τι χρειαστείτε, στη Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων. Είναι το Προεδρικό Διάταγμα 414 που δίνει αρμοδιότητες σημαντικές και θα ασκηθούν όλες και για όλα τα απόβλητα. Θα είμαι στη διάθεσή σας για ό,τι προκύπτει και πιθανόν να μην το έχουμε εντοπίσει. Θα κάνουμε κάθε τι δυνατό και θέλουμε τη συνεργασία μαζί σας. Ο Υπουργός Εσωτερικών, ο κ. Βούτσης, γνωρίζει τα θέματα και το εννοεί πράγματι να παρέμβουμε ουσιαστικά, αποδοτικά και να εργαστούμε σκληρά προς την κατεύθυνση να βελτιώσουμε τη σχέση περιβάλλοντος και τοπικής αυτοδιοίκησης. Ευχαριστώ.
