Ο ενεργειακός κόμβος της Ελλάδας, ο χρυσός της ελληνικής γης, οι γούνες που φτάνουν μέχρι το Ντουμπάι και μία … μανιταρούπολη!



krokos_kozanis23424Υπάρχει μία γεωγραφική περιφέρεια στην Ελλάδα, όπου -σπάνια περίπτωση για τα ελληνικά δεδομένα- οι εξαγωγές υπερτερούν των εισαγωγών και το εμπορικό ισοζύγιο είναι εδώ και αρκετά χρόνια πλεονασματικό.

Μία περιφέρεια η οποία, χάρη στα κοιτάσματα λιγνίτη που διαθέτει, αποτελεί μέχρι σήμερα τον βασικότερο ενεργειακό πυλώνα της Ελλάδας.

Μια περιφέρεια που το ελληνικό σαφράν, το «χρυσάφι» της ελληνικής γης, ο κρόκος, διάλεξε για να ευδοκιμήσει. Και που είναι γνωστή από το Ντουμπάι μέχρι τη Ρωσία και την Κίνα για ένα από τα κυριότερα εξαγωγικά προϊόντα της: τη γούνα.

Θα περίμενε κάποιος ότι η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας- περί ης ο λόγος-θα παρουσιάζει σημαντικό πλούτο και θα προσφέρει στους κατοίκους της πολλές θέσεις απασχόλησης. Δυστυχώς,τα πράγματα δεν είναι έτσι, αφού χαρακτηρίζεται επί σειρά ετών από το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα, ενώ η συνεισφορά της στο ελληνικό ΑΕΠ δεν ξεπερνούσε το 2009 το 2,3% (πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή).

Σύμφωνα με στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας παράγεται το 75% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας, εκ της οποίας το 50% στο νομό Κοζάνης. Με το νέο ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό της Μελίτης του νομού Φλωρίνης, η Δυτική Μακεδονία καλύπτει το 80% των απαιτήσεων σε ηλεκτρική ενέργεια της χώρας.

Υπενθυμίζεται ότι η περιοχή λαμβάνει κάθε χρόνο το λεγόμενο «λιγνιτικό τέλος» (22,8 εκατ. ευρώ το 2010) για έργα περιβαλλοντικά, αναπτυξιακά και υποδομών, ενώ το τελευταίο διάστημα γίνεται προσπάθεια για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία, με το φωτοβολταϊκό πάρκο των 200 MW στην Εορδαία και τον σχεδιασμό για τη δημιουργία αιολικών πάρκων.

Παρά τα εξαιρετικά δυναμικά της στοιχεία και παραγωγικά χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας φαίνεται ότι δεν έχει κερδίσει ακόμη τη θέση που της αξίζει στον ελληνικό οικονομικό χάρτη.

Αύξηση εξαγωγών κατά 31,6% το 2010 και σταθερά πλεονασματικό ισοζύγιο, αλλά …

Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (31/03/2011), αν και το 2009 η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (ΑΠΑ) στο σύνολο της χώρας αυξήθηκε κατά 0,4%, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ήταν η μοναδική, στην οποία σημειώθηκε μείωση, έστω οριακή (συγκεκριμένα κατά 0,5%, σε σχέση με το 2008).

Η πτώση αυτή φαίνεται ότι σχετίζεται κυρίως με τη μείωση της ΑΠΑ στον δευτερογενή τομέα (μεταποίηση), η οποία ανήλθε σε -4,1%, σε σχέση με το 2008.

Στον Πρωτογενή Τομέα (γεωργία-αλιεία), η μεταβολή της ΑΠΑ στην περιφέρεια ήταν θετική (+0,8%), ενώ στον τριτογενή (υπηρεσίες) διαμορφώθηκε στο +1,3%.

Σε ό,τι αφορά δε, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το οποίο ανήλθε το 2009 σε 18,651 ευρώ (σε τρέχουσες τιμές), η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας παρουσίασε την τρίτη μεγαλύτερη αρνητική μεταβολή (-1,7%) σε σχέση με το 2008, μετά τα Ιόνια Νησιά (-2,1%) και την Αττική (-1,9%).

Η αξία των εξαγωγών της Δυτικής Μακεδονίας, καίτοι χαμηλή (μόλις περίπου 351.000 ευρώ),αυξήθηκε το 2010 κατά 31,6% σε σχέση με το 2009 (ετήσια τάση-ΕΤ) και κατά 0,2% ετησίως σε σύγκριση με το 2006 (μέση ετήσια τάση-ΜΕΤ), σύμφωνα με στοιχεία που έθεσε στη διάθεση του ΑΜΠΕ το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ).

Στο ίδιο διάστημα (2006-2010),οι εισαγωγές μειώθηκαν σημαντικά, στα 192.743 ευρώ το 2010 από 293.917 ευρώ το 2006 με το εμπορικό ισοζύγιο να είναι πλεονασματικό για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας.

Τη μερίδα του λέοντος στις εξαγωγές της Περιφέρειας (79,2%) είχε το 2010 η Καστοριά και ακολούθησαν: Κοζάνη (μερίδιο 16,2%), Γρεβενά (3,1%) και Φλώρινα (1,5%).

Η Ρωσία πρώτη αγορά για τα προϊόντα της περιοχής κι ακολουθούν Αλβανία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Η Ρωσία παρέμεινε και το 2010 ο πρώτος εξαγωγικός προορισμός για τα προϊόντα της δυτικής Μακεδονίας με μερίδιο 24,6% επί του συνόλου (31,1% το 2006), καθώς οι γούνες που παράγονται στην περιοχή είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στη χώρα.

Στη δεύτερη θέση των κυριότερων αγορών για τα προϊόντα της περιοχής βρέθηκε το 2010 η Αλβανία με μερίδιο 22,9% (από μόλις 12,6% το 2006), αφήνοντας στην τρίτη τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), παρότι αύξησαν το μερίδιό τους (στο 18,2% από 17,8% το 2006). Τα ΗΑΕ, με πρώτο το Ντουμπάι, όπου λειτουργούν δεκάδες γουνοποιητικές επιχειρήσεις, εισάγουν επίσης γούνες.

Η γούνα κρατάει τον πρώτο λόγο στις εξαγωγές

Η γούνα, που απασχολεί το 60% του ανθρώπινου δυναμικού στην ευρύτερη περιοχή της Καστοριάς και της Σιάτιστας, κράτησε και το 2010 ψηλά τον πήχη.

Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΕΕΣ, ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης, όπου υπάγεται η γούνα, μπορεί μεν να απώλεσε αρκετό έδαφος σε σχέση με το 2006 (με το μερίδιό του στις εξαγωγές της περιοχής να μειώνεται πρόπερσι στο 65,6% από 78,9% το 2006), αλλά παραμένει υπ’ αριθμόν ένα εξαγωγικός τομέας για τη δυτική Μακεδονία.

Ακολουθούν τα τρόφιμα με μερίδιο 12,5%, σημαντικά αυξημένο σε σχέση με το 8,9% του 2006 και τα μέταλλα (9%), αποσπώντας την τρίτη θέση από το ξύλο-χαρτί (τρίτο μέχρι το 2006).

Τι εξάγει κάθε νομός και προς ποιες αγορές

Η κλωστοϋφαντουργία και η ένδυση πρωταγωνιστούν, όπως ήταν αναμενόμενο, στις εξαγωγές των νομών Καστοριάς (με μερίδιο 71% επί του συνόλου των εξαγωγών του νομού) και της Κοζάνης (57,9%).

Στη Φλώρινα και τα Γρεβενά κυριότερο εξαγωγικό προϊόν είναι τα τρόφιμα, με μερίδια 54,7% και 90,2% και βασικότερες αγορές την πΓΔΜ και τη Σουηδία αντίστοιχα.

gounes_295672560Καστοριά, η πόλη της γούνας

Παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά καιρούς οι γουνοποιοί της δυτικής Μακεδονίας (ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι 157 επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο μόνο το 2009), ο κλάδος αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς, με επίκεντρο την πόλη της Καστοριάς και τη Σιάτιστα.

Οι γούνες της περιοχής δεν εξάγονται μόνο στη Μόσχα, την Αγία Πετρούπολη και το Ντουμπάι, αλλά κερδίζουν τις εντυπώσεις και στις πασαρέλες απαιτητικών αγορών, όπως η Νέα Υόρκη.

Ο ετήσιος τζίρος του κλάδου το 2010 αυξήθηκε κατά 10%, ανακάμπτοντας μετά την πτώση που είχε σημειωθεί στη διετία 2008-2009.

Το 2007, ο ετήσιος τζίρος του κλάδου της γούνας διαμορφωνόταν στα 450 εκατ. ευρώ, ενώ την επόμενη διετία υποχώρησε συνολικά σε ποσοστό 80%. Ωστόσο, η δυναμική των εξαγωγών του κλάδου εντάθηκε το 2010, φθάνοντας στα 190 εκατ. ευρώ, από 180 εκατ. ευρώ το 2009.

Η νέα προοπτική για την ελληνική γούνα φαίνεται ότι εντοπίζεται προς ανατολάς. Με βάση έρευνα, που διεξήγαγε ο Σύνδεσμος Γουνοποιών της Καστοριάς, στην αχανή αγορά της Κίνας, ο αριθμός των 250 εκατ. ανθρώπων, που έχουν σήμερα τη δυνατότητα να αγοράσουν προϊόντα γούνας, εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί μέχρι το 2020!

Το χρυσάφι της ελληνικής γης φυτρώνει στην Κοζάνη

Αν το σήμα κατατεθέν της Καστοριάς είναι η γούνα, η Κοζάνη έχει το δικό της -και δεν μιλάμε για την ενέργεια των σταθμών της ΔΕΗ, αλλά για ένα φυτό που δίνει απασχόληση σε τουλάχιστον 700 οικογένειες και έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές στις αγορές του εξωτερικού, χάρη στις ενέργειες και την προσπάθεια του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών Κοζάνης.

Η περιοχή είναι η μοναδική στην Ελλάδα όπου ο κρόκος, το ελληνικό «σαφράν» καλλιεργείται συστηματικά, σε έκταση που κυμαίνεται τα τελευταία χρόνια μεταξύ 3.000 και 7.000 στρεμμάτων, σε χωριά όπως ο Κρόκος, η Καρυδίτσα, η Αγία Παρασκευή, η Ανω και η Κάτω Κώμη, τα Πετρανά και η Λευκοπηγή.

Σήμερα, ύστερα από κατά καιρούς αυξομειώσεις των καλλιεργούμενων εκτάσεων και αφού απειλήθηκε η εξαφάνισή της, κατά τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια (1941-1950), η καλλιεργούμενη με έκταση κρόκο καλύπτει γύρω στα 3.000 στρέμματα, εκ των οποίων 1.000 είναι βιολογικής καλλιέργειας. Η ετήσια παραγωγή κατά τα τελευταία χρόνια, ήταν γύρω στα 1,200 – 2,000 κιλά κόκκινου κρόκου.

Βασικές αγορές για τον ελληνικό κρόκο είναι οι εξής: Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Η.Π.Α., Ελβετία, Αγγλία, Γερμανία, Σκανδιναβικές και Κάτω Χώρες, Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, Βραζιλία, Αργεντινή, Ιαπωνία και σε μερικές ινδουιστικές χώρες.

Υπενθυμίζεται ότι η Κλεοπάτρα χρησιμοποιούσε τον κρόκο στα καλλυντικά της, οι αρχαίοι Φοίνικες στις προσφορές τους στη θεά Αστάρτη, ο Όμηρος τον αναφέρει στα κείμενά του ενώ το συναντάμε ακόμη και στην Παλαιά Διαθήκη. Σήμερα, χρησιμοποιείται και σε πολλά προϊόντα γνωστής ελληνικής εταιρείας φυσικών καλλυντικών προϊόντων.

manitaria3465343Γρεβενά, η μανιταρούπολη της Ελλάδας

Αν η Κοζάνη υπερηφανεύεται- δικαίως- για τον κρόκο που ευδοκιμεί στα εδάφη της, τα Γρεβενά έχουν τη δική τους …ναυαρχίδα, κατέχοντας τον τίτλο της μανιταρούπολης της Ελλάδας, αφού τα τελευταία περίπου 20 χρόνια, έχουν καταγραφεί πάνω από 2000 είδη μανιταριών, περισσότερα από κάθε άλλη περιοχή της Ελλάδας.

Τα βρώσιμα μανιτάρια της περιοχής γίνονται …στόχος μανιταρόφιλων, που γνωρίζουν πώς να τα ξεχωρίζουν, ενώ από το 2007 και μετά μεταποιούνται με επιτυχία από την εταιρία «ΜΑΝΙΤΑΡΟπροϊόντα Γρεβενών», που παράγει ζυμαρικά, σούπες, γλυκά κουταλιού, ακόμη και μαρμελάδες από μανιτάρι!

Από τα δημοφιλή προϊόντα της, το γλυκό κουταλιού με μανιτάρια από τις πλαγιές της Πίνδου, στα οποία γίνεται επεξεργασία αμέσως μετά τη συλλογή. Το βραβευμένο γλυκό είναι διαθέσιμο μόνο όταν υπάρχει επάρκεια του μανιταριού «κανθαρίσκος» ή «νεραντζάκι».

Στην πόλη των Γρεβενών υπάρχει ακόμη και ταβέρνα που μαγειρεύει άγρια μανιτάρια, προσφέροντας στη διάρκεια του χρόνου περισσότερα από 100 είδη!

Ο Νομός Γρεβενών παρουσιάζει επίσης υψηλά ποσοστά βιολογικών καλλιεργειών, με το 14% της παραγωγής στην περιοχή να είναι βιολογικά προϊόντα, έναντι μέσου όρου 4,5% στην υπόλοιπη χώρα.

Ο Χρόνος

 

Σχολιάστε

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.